اگر مقایسه ای اجمالی میان حقوق اتباع و بیگانگان در کشورهای گوناگون صورت گیرد دیده می شود اگر حقوق این دو دسته افراد در مواردی یکسان است در مواردی دیگر متفاوت و حقوق بیگانگان از حقوق اتباع محدوتر است؛ حتی در مواردی آنان به لحاظ بیگانه بودن از برخی حقوق محروم اند. در ایران مقررات قانون گوناگون درباره وضعیت بیگانگان موجود است. این مقررات بر دو گونه اند: یک دسته مقرراتی می باشند که در آنها شرایط آمدن بیگانه به ایران و اقامت و کار او در این سرزمین و خروج او از کشور تعیین گردیده اند. این مقررات از مقررات اداری است و هر بیگانه ای در ایران باید وضعیت خود را با آن تطبیق دهد. دسته ای دیگر قاعده هایی می باشند که در آنها حقوق بیگانگان در ایران تعیین گردیده است. اولویت مقررات دسته اول بر دسته دوم در آن است که شرط استفاده بیگانه از برخی حقوق در ایران بسته به انطباق وضع او با مقررات اداری یاد شده می باشد، مانند آنکه شرط استفادۀ بیگانه از حق کار در ایرن آن است که وی روادید ورود، پروانه اقامت و پروانه کار از مراجع ذیربط ایرانی گرفته باشد.

روابط حقوقی اشخاص بیگانه در ایران دارای صور گوناگون و در سطوح مختلف است. برجسته ترین این رابطه ها را روابط آنان با دولت تشکیل می دهد. این قسم رابطه ها دارای جنبه اداری و رسمی؛ یعنی رابطه هایی که بر اثر مراجعه بیگانه به مراجع صالح دولتی ایران برای گرفتن انواع اجازه نامه های لازم برای خود، مانند روادید ورود به ایران و پروانه کار در ایران شکل می گیرند و منتهی به صدور پروانه برای آنها می گردد. نوع دیگر، روابط آنان با افراد و اشخاص حقوق خصوصی یعنی روابطی است در زمینه حقوق خصوصی مانند انواع معاملات یا حقوق راجع به احوال شخصی و سرانجام روابط آنان در زمینه حقوق عمومی مانند حق مراجعۀ آنان به دادگاههای ایران برای احقاق حقوق خود یا دفاع از دعوایی که علیه آنان مطرح گردیده است.

بیگانگان در خصوص حقوق مالی از شرایط خاصی برخوردارند. در حقوق ایران برای معاملات و اشتغال آنها شرایط کاملاً دوستانه ای فراهم است علاوه بر آن نیز دارای محدودیتهایی نیز می باشد که در حقوق بین الملل نیز این نوع شرایط کاملاً طبیعی و عادی است و هر کشوری طبق مقررات داخلی و همچنین عهدنامه های دوجانبه و چندجانبه ای که با دول دیگر برقرار می کند حقوق مالی بیگانگان را می پذیرد و اِعمال می کند.

درباره استملاک اتباع بیگانه در ایران به این ترتیب عمل می شود که پیشگیری از نفوذ اتباع بیگانه در قلمرو کشور و کنترل توسعه  فعالیتهای اقتصادی آنان ازحیث خرید اموال غیرمنقول و تجربه تلخ کاپیتولاسیون ،منشاء وضع قوانینی در این خصوص گردیده است که قانون راجع به اموال غیرمنقول اتباع خارجه مصوب خرداد۱۳۱۰ ،آیین نامه استملاک اتباع خارجه مصوب ۱۳۲۷،تصویب نامه راجع به استملاک اتباع بیگانه مصوب مهر ۱۳۴۲ و آیین نامه اجرایی این مصوبه ازجمله مقررات مربوط به این موضوع هستند. همچنین اتباع خارجه به موجب عهدنامه های مصوب بین دولتها می توانند دارای حق استملاک شوند. و اما در خصوص اتباع دولتی که با ایرانیان عهدنامه ای ندارند و قصد تملک املاک غیر مزروعی را دارند مشروط بر اینکه: فاقد پیشینه کیفری بوده وتملک آنها مغایر و منافی با نظم عمومی و قانون و عهدنامه های دولت ایران نباشد و اقامت دایمی در ایران داشته باشندو قصد سرمایه گذاری در اموال غیر منقول نداشته باشند و قصد آنها صرفاً سکونت یا کسب باشد،به شرط رفتار متقابل دول متبوع آنها با اتباع ایرانی می توانند املاک غیر مزروعی را با رعایت شرایط ذکر شده تملک نمایند. در قوانین راجع به استملاک اتباع بیگانه، به بیگانه اجازه تملک نامحدود داده نشده و تصریح شده که منظور از مالکیت باید برای محل سکونت، صنعت ویا محل کسب باشد و همچنین از آنجا که بیگانه فقط به همان منظور ممکن است اموال غیر منقولی در ایران تملک نماید تقاضا کننده خارجی تعهد می نماید که هرگاه بخواهد محل اقامت دائمی خود را به خارج از ایران انتقال دهد باید ملک مورد تقاضای استملاک را حداکثر تا ۶ ماه از تاریخ خروج از ایران به یکی از اتباع ایران یا خارجیانی که طبق مقررات اجازه استملاک تحصیل نموده اند، انتقال دهد و الا اداره ثبت مربوطه با اجازه اداره کل ثبت ملک را از طریق مزایده بفروش رسانیده و وجه آن را پس کسر هزینه ها و عوارض قانونی به مالک خواهد پرداخت. البته تملک املاک مزروعی و توابع آن نظیر قنوات ، چشمه سارها ، باغات ، مراتع و امثال آن برای اتباع بیگانه بطورکلی ممنوع است ، همچنین هر ایرانی که بر اثر ازدواج تابعیت خارجی را تحصیل کرده است حق تملک اموال غیرمتقول را که موجب سلطه اقتصادی خارجی شود ندارد.(تبصره ۲ ماده ۹۸۷ ق .م )

در سال ۱۳۴۲،بمنظور پیشرفت جهانگردی به موجب یک تصویب نامه جایگزین قانون مقرر شد اجازه تملک اموال غیرمنقول (اماکن مسکونی و تجاری) به اشخاصی که به منظور سیاحت و زیارت به ایران مسافرتهای منظم در سنوات متوالی و متعدد دارند برای محل سکونت با انجام تشریفاتی با تصویب هیأت دولت ممکن است مشروط به اینکه ثمن معاملات مذکور را از محل ارزی که بوسیله یکی از بانکهای مجاز به کشور انتقال یافته باشد استیفاء کند. تقاضای استملاک برای اماکن محل سفارتخانه وکنسولگریها و موسسات وابسته به  سفارت، از مجرای سیاسی امکانپذیر است و شرایط آن رفتار متقابل و موافقت هیأت وزیران است.

همچنین دربارۀ اهلیت بیگانگان درباره اعمال حقوقی آنها در ایران نیز ماده ۹۶۲ قانون مدنی از نوآوریهای قانونگذار ایران در کلیات جلد اول قانونی مدنی نسبت به مقدمه جلد اول می باشد. طبق آن A تشخیص اهیلت هر کس برای معامله کردن بر حسب قانون دولت متبوع او خواهد بود. مع ذلک اگر یک نفر تبعۀ خارجه در ایران عمل حقوقی انجام دهد در صورتی که مطابق قانون دولت متبوع خود برای انجام آن عمل واجد اهلیت نبوده و یا اهلیت ناقصی داشته است، آن شخص برای انجام آن عمل واجد اهلیت محسوب خواهد شد در صورتی که قطع نظر از تابعیت خارجی او مطابق قانون ایران نیز بتوان او را برای انجام آن عمل دارای اهلیت تشخیص داد. حکم اخیر نسبت به اعمال حقوق که کربوط به حقوق خانوادگی و یا حقوق ارثی و یا مربوط به نقل و انتقال اموال غیرمنقول واقع در خارج ایران می باشد شامل نخواهد بود.

در جمع آوری مطالب از منابع متنوعی استفاده نمودیم. اگرچه کاستی ها فراوان است اما دشواری جمع آوری مطالب از کتب مختلف و جستجوهای زیاد بر اساتید گرانقدر پوشیده نیست. باشد که با نظر لطف به این نوشتار نگریسته شود.

الف) بیان موضوع

در حقوق داخلی ایران و حقوق بین الملل و خصوصاً کنوانسیون های بین المللی و عهود ایجاد شده بین دولتها مسائل حقوقی اتباع بیگانه مطرح شده و به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، حقوق مالی اتباع بیگانه یکی از این حقوق است که از جایگاه مهمی در حقوق بین المللی برخوردار است. در این نوشتار به این سوال پاسخ می دهیم که شناسایی حقوق مالی اتباع بیگانه، جایگاه، اهمیت و نقش آنها در روابط بین دولتها در قوانین داخلی ایران و کنوانسیون های بین المللی چگونه است؟

ب) سوابق تحقیق

در این زمینه کتابهایی با این عنوان تألیف نیافته و در کتابهای حقوق بین الملل خصوصی به این موضوع پرداخته شده است و در بحث حقوق خصوصی اتباع بیگانه اشاراتی کوتاه اما مفید شده است. مقالاتی که در این باره جمع آوری شده نیز به بررسی موردی حقوق اتباع بیگانه پرداخته اند.

ج) سوالات تحقیق

در این نوشتار به این سوالات پاسخ داده خواهد شد:

۱ـ تبعه بیگانه کیست و از چه حقوقی برخوردار است؟

۲ـ حقوق مالی تبعه بیگانه طبق قانون ایران و کنوانسیون های بین المللی چیست؟

۳ـ شرایط برخورداری اتباع بیگانه از حقوق مالی در حقوق ایران و صحنه بین المللی چیست؟

۴- آیا در قوانین ایران اهلیت تمتع افراد بیگانه دارای همان آثار حقوقی اتباع ایرانی است؟ در سایر کشورها هم در صورت تعارض بین رفتار دولتها درخصوص اتباع دیگر کشورها آیا رفتار متقابل از دیدگاه حقوق بین الملل خصوصی جایز می باشد؟

۵- در صورت تعارض قوانین بین کشور متبوع و کشور محل اقامت اتباع بیگانه قانون کدام کشور حاکم بر قضیه می باشد؟

۶- آیا رعایت مفاد کنوانسیون های بین المللی درخصوص حقوق اتباع بیگانه پس از عضویت در صورت مغایرت با قوانین داخلی و شرع به موعد اجرا درخواهد آمد؟

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

ادامه مطلب

4-9-توزیع فراوانی آرای گردشگران نسبت به تأثیر تماشای فیلم در انگیزش گردشگران98
4-10- آزمون شاپیر و ویلکز.99
4-11- آزمون KMO و بارتلت متغیرهای گردشگری فیلم، منابع طبیعی ، زیرساخت‌های عمومی، زیرساخت‌های گردشگری و محیط طبیعی و انگیزه گردشگر فیلم102
4-12- نتایج آزمون میانگین یک جامعه برای متغیرهای پژوهش.110
4-13- میانگین،انحراف استاندار، همبستگی بین متغیرهای پژوهش.111
4-14-میزان پیش‌بینی انگیزه گردشگر فیلم بر اساس گردشگری فیلم114
4-15-میزان پیش‌بینی ابعاد تصویر ذهنی بر اساس گردشگری فیلم114
4-16-میزان پیش‌بینی ابعاد انگیزه گردشگر بر اساس تصویر ذهنی.114
4-17-میزان پیش‌بینی انگیزه گردشگر فیلم بر اساس ابعاد تصویر ذهنی و گردشگری فیلم . 114

فهرست شکل
-1-2مدل یکپارچه تصویر مقصد گردشگری بر رضایت و تصمیمات رفتاری23
2-2-فرایند مدیریت تصویر.30
2-3–مدل شکل‌گیری تصویر مقصد بالگلو و مک کلیری.32
2-4-مدل شکل‌گیری تصویر مقصد بیرلی و مارتین.33
2-5-عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری تصویر گردشگران از مقصد35
2-6-ابعاد و ویژگی‌های مؤثر بر تصویر ادراکی36
2-7-گونه شناسی عوامل انگیزشی45
2-8-نقش فیلم به‌عنوان یک عامل مؤثر در انگیزش سفر به مقصد.49
2-9-انگیزه کششی و رانشی در گردشگری فیلم56
2-10-چارچوب مفهومی گردشگری فیلم60
2-11-گردشگری فیلم و انواع دیگر گردشگری62
2-12-چارچوب نظری تحقیق74
3-1-نقشه تقسیمات استان آذربایجان شرقی به تفکیک شهرستان در سال 139085
4-1-مدل اول اندازه‌گیری گردشگری فیلم در حالت تخمین استاندارد.103
4-2- اعداد معناداری ضرایب مدل اندازه‌گیری گردشگری فیلم104
4-3- مدل اول اندازه‌گیری تصویر مقصد در حالت تخمین استاندارد105
4-4- اعداد معناداری ضرایب مدل اندازه‌گیری تصویر مقصد.106
4-5- مدل اول اندازه‌گیری انگیزه گردشگری فیلم در حالت تخمین استاندارد.108
4-6- اعداد معناداری ضرایب مدل اندازه‌گیری انگیزه گردشگری فیلم109
4-7-مدل عملیاتی پژوهش115
5-1- مدل عملیاتی پژوهش123

فصل اول
کلیات تحقیق

مقدمه
گردشگری فعالیتی است که غیر از مزایای اقتصادی و اشتغال­زایی، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بسیاری دارد. با توسعه­ی گردشگری می­توان باعث افزایش سطح رفاه زندگی اجتماعات بومی شد، اما جذب گردشگر نیازمند مکانیزم­های مختلفی است که یکی از آن‌ها استفاده از فیلم و سریال است. . با توجه به اینکه عوامل تهیه فیلم و سریال در ساخت فیلم­های خود از جاذبه­های طبیعی و اماکن تاریخی بهره می­برند، این رسانه در شناساندن آن‌ها و تصویر جاذبه­های گردشگری تأثیر شگرفی بر جای می­گذارد
گردشگری فیلم مبحث جدیدی در زمینه­ مطالعات گردشگری است. فیلم­ها بخش مهمی از فرهنگ عامه هستند و از سوی دیگر سینما رفتن و تماشای سریال­های تلویزیونی یکی از مهم‌ترین فعالیت­های فراغتی در سراسر دنیا است. از این رو سازمان­های متولی گردشگری مقاصد از فیلم به دلیل قابلیت­های گسترده آن در جذب مخاطب انبوه و توانایی شکل­دهی به افکار عمومی برای معرفی مناطق گردشگری استفاده می­ کنند. این نوع سفر با توجه به فیلم و سریال­های تلویزیونی، پدیده­ جدیدی در گردشگری با عنوان گردشگری فیلم به وجود آورده که هر روز علاقه به این نوع گردشگری افزایش می­یابد اما متأسفانه سینمای ایران و سازمان­های گردشگری تا اندازه­ زیادی به این موضوع بی­توجه بوده ­اند. لذا در این پژوهش سعی شده بر عوامل و فرآیندهایی که از طریق آن‌ها فیلم­های سینمایی می­توانند موجب ترغیب و تحریک مخاطبین برای بازدید از مکان­های نمایش داده شده در فیلم­ها شوند و چگونگی تأثیر فیلم­ها بر تصویر ادراک‌شده‌ی گردشگران از مقصد گردشگری و در نهایت چگونگی تأثیر تصویر ادراک‌شده بر انگیزش گردشگران پرداخته شود.

1-1- تعریف موضوع و بیان مسئله
در امر بازاریابی مقصد گردشگری، جذب گردشگر نیازمند راهکارهای مختلفی است، یکی از آن‌ها استفاده از رسانه و به‌خصوص فیلم­ برای ترویج گردشگری و معرفی مقاصد گردشگری است. فیلم­ها یا سریال­های تلویزیونی به دلیل نمایش مقصدهای جذاب و دیدنی چه به لحاظ چشم­انداز طبیعی و چه به لحاظ نمایش جاذبه­های انسان­ساخت، می­توانند برای مخاطبان جالب باشند و آگاهی آن‌ها را نسبت به یک مقصد به‌خصوص افزایش دهند و تصویر مقصدی را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین، فیلم­ها یا سریال­های تلویزیونی به‌مثابه یک تبلیغ بین‌المللی برای مقصدها هستند که توسط میلیون­ها گردشگر بالقوه دیده می­شوند. با این حال، تنها در سال­های اخیر به این مسئله توجه زیادی شده است.
اگرچه هدف اصلی فیلم­ها و سریال­های تلویزیونی، ترفیع لوکیشن­های فیلم به عنوان یک مقصد گردشگری نیست اما مطالعات مختلف نشان می­دهد که مردم به لوکیشن­هایی که در سینما یا برنامه ­های تلویزیونی می­بینند جذب می­شوند (رایلی[1] و ون­دورن[2]، 1992)؛ امروزه به این پدیده نوین در گردشگری فرهنگی، گردشگری فیلم یا گردشگری القایی فیلم[3] می­گویند که شامل دیدار از یک مقصد یا جاذبه در نتیجه­ی نمایش آن مقصد بر روی پرده­ی سینما، DVD، تلویزیون یا ویدئو است (هادسون[4] و ریچیه[5]، ب2006).
با بررسی گذشته­ی سینما در ایران به قدمت صد ساله­ی آن پی می­بریم این در حالی است که تلویزیون تاریخی پنجاه ساله در ایران دارد. 247 سالن سینما (پرده) در کشور به فعالیت نمایش فیلم مشغول هستند و در حوزه­ تولید فیلم، ایران در سال 1392 در بین 15 کشور جهان قرار داشته است (وب­سایت انجمن سینماداران ایران، 1394). از این ‌رو مشخص است که ایران پتانسیل زیادی برای تولیدات سینمایی و تلویزیونی دارد. اما نکته قابل‌تأمل جایی است که بخشی عظیمی از هزینه­ های تولید فیلم برای تهیه و ساخت لوکیشن فیلم صرف می­شود، اما متأسفانه در ایران پس از اتمام فیلم‌برداری بسیاری از این لوکیشن­ها به حال خود رها می­شوند و یا تخریب می­شوند.این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا این لوکیشن­ها به‌خوبی برای جلب گردشگران و ایجاد شغل و درآمد استفاده می­شوند. در ادامه­ی این مطلب می­توان به دو شهرک سینمایی دفاع مقدس و شهرک سینمایی غزالی می­توان اشاره کرد که اولی زیرمجموعه­ای از انجمن دفاع مقدس است و مسئول حفظ و نگهداری از این شهرک است و دیگری در دست سازمان صداوسیما قرار دارد که متولی اصلی برای حفظ و نگهداری آن است.
در این بررسی بر آن بودیم تا مروری کلی بر گردشگری فیلم و بررسی وضعیت آن در ایران و به‌خصوص استان آذربایجان شرقی بپردازیم. در ادامه سعی شد تا به بررسی تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر ادراک‌شده از مقصد و در ادامه به تأثیر گردشگری فیلم بر انگیزش گردشگران پرداخته شود. سپس به تأثیر تصویر ادراک‌شده از مقصد در انگیزش گردشگران و در نهایت به تأثیر گردشگری فیلم و تصویر ادراک‌شده بر انگیزش گردشگران بررسی شد. در مرور مسائل فوق به بررسی انگیزه گردشگران از سفر به لوکیشن­های مرتبط با فیلم­ها، حضور عمدی یا تصادفی ایشان در مکان، تصویر ایجادشده نزد گردشگران پرداختیم.

1-2- اهمیت و ضرورت موضوع
مطابق برآورد مجمع جهانی اقتصاد[6] در سال 2013، ایران در رده­بندی کشورها در رتبه 98 جهان و 11 در خاورمیانه قرار گرفته است؛ لازم به ذکر است رتبه­ی ایران در جهان از لحاظ منابع فرهنگی 45 و منابع طبیعی 74 است که می­توان نتیجه گرفت سهم ایران در جلب گردشگران خارجی با توجه به وسعت، تاریخ و تمدن و جاذبه­های گردشگری در خور آن ناچیز است. از این رو، جلب گردشگر نیازمند تدابیر مختلف در حوزه­های سخت­افزاری (همچون تهیه امکانات رفاهی و زیرساخت­ها) و نرم­افزاری (مثل فراهم آوردن شرایط پذیرش گردشگر در کشور و آشنایی مردم در برخورد مناسب با گردشگران با توجه به تفاوت‌های فرهنگی موجود و معرفی مناسب جاذبه­های خود) است و یکی از بهترین ابزار بازاریابی مقصد استفاده از ابزاری به نام فیلم و سریال است که گردشگری فیلم را شکل می­دهد.
گردشگری فیلم موضوع نسبتاً جدیدی در زمینه­ مطالعات گردشگری است که تقاضای جهانی آن در حال افزایش است. دلیل این امر را می­توان در افزایش سفرهای بین ­المللی و رشد صنعت سرگرمی جستجو کرد. در سال­های اخیر تعداد افرادی که به سینما می­روند افزایش پیدا کرده است که اکران فیلم ارباب حلقه­ها[7] در 10.000 سالن سینما این موضوع را تأیید می­ کند، این در حالی است که تقریباً 30 سال قبل، فیلم آرواره­ها تنها در 465 سینما در آمریکا اکران شد. امروزه یک فیلم معمولی با توزیع جهانی و پس از نمایش به شکل DVD و در تلویزیون، می ­تواند بیش از 100 میلیون بیننده داشته باشد. به همین صورت، سریال­های تلویزیونی نیز می­توانند به شکل قابل‌توجهی بر جذابیت مقصدها اثرگذار باشند (اکانر[8]، 2010). از سوی دیگر، طبق بررسی که در سال 2004 صورت گرفت مشخص شد از هر 10 نفر در بریتانیا 8 نفر ایده­ی انتخاب مقصد تعطیلات خود را از فیلم­ها می­گیرند و از هر 5 نفر، یک نفر برای سفر به لوکیشن فیلم موردعلاقه خود برنامه ­ریزی می­ کند (هادسون و ریچیه، 2006).
پیرس[9] (2005، به نقل از برزگر، 1392) برای سنجش انگیزه سه دلیل اصلی برشمرده است: اول، تحلیل­گران تجاری می­توانند بر اساس مطالعات دقیق انگیزشی برآورد درستی از بازار ارائه دهند. دوم، انگیزه با فعالیت­های گردشگر و انتخاب مقصد مرتبط است و بنابراین برای بازاریابان و مدیران مقصد سودمند است. دلیل سوم برای سنجش انگیزه از دیدگاه جامعه­شناختی است که از این دیدگاه، بررسی انگیزه­ها می ­تواند باعث درک بهتر و بیشتر تجربه­ی سفر شود. دلیل دیگر برای درک بهتر انگیزه­ها، در ارتباط نزدیک آن‌ها با رضایت نهفته است. انگیزه­ها قبل از تجربه و رضایت بعد از آن‌ها ظاهر می­شود. همچنین شناسایی و اولویت­بندی انگیزه­ها، عاملی مهم برای درک فرآیند تصمیم ­گیری دیدارکنندگان و همچنین درک احتمالی روندهای دیدارکنندگان در آینده است. اگر انگیزه­های گردشگر شناسایی شوند، سپس می­توان (در سایت فیلم) صحنه و بافت­های سودمند و قابل‌استفاده را برای تسهیل برآورده شدن این انگیزه­ها بهبود داد.
گرچه اثرات گردشگری فیلم می ­تواند بسیار پایا باشد و اثرات اقتصادی و اجتماعی بلندمدت و مهمی بر جای گذارد، بسیاری از سازمان­های گردشگری برای بهره ­برداری از مزایای گردشگری فیلم بسیار کند عمل کرده­اند. البته شاید یکی از دلایل آن عدم دانش، تحقیقات یا شواهد لازم برای توضیح پتانسیل­های گردشگری فیلم باشد. اگر انگیزه­ی گردشگری فیلم شناسایی شود، عناصر عملی برای فراهم شدن رضایت گردشگران در مقصد گردشگری فیلم مهیا و بهبود داده خواهد شد. دانستن این‌که چه چیزی گردشگر را برای دیدار از سایت فیلم ترغیب می­ کند و چگونه این دانش آژانس­های گردشگری را برای ترفیع سایت­های فیلم در منطقه­ی خود یاری می­رساند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای دنیا از جمله انگلستان، اسکاتلند، استرالیا، نیوزیلند و. از فیلم و تلویزیون به عنوان ابزاری برای جلب و جذب گردشگر استفاده می­ کنند و نمونه­های بسیاری در این زمینه وجود دارد و در دهه­ی گذشته تحقیقات زیادی در این زمینه در کشورهای مختلف صورت گرفته؛ اما تاکنون پژوهش چندانی در ایران در این خصوص انجام نشده است. بنابراین با توجه به تولیدات زیاد سینمایی و تلویزیونی در کشور، باید دید آیا اصلاً تمایلی برای دیدار از لوکیشن­ها در میان افراد وجود دارد؛ گردشگری فیلم چه تأثیری بر انگیزش ایشان و تصویر مقصد دارد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است.

1-3- اهداف تحقیق
– بررسی تأثیر گردشگری فیلم بر انگیزه گردشگری
– بررسی تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر ادراک‌شده از مقصد
– بررسی تأثیر تصویر ادراک‌شده بر انگیزه گردشگری
– بررسی تأثیر گردشگری فیلم و تصویر ادراک‌شده از مقصد بر انگیزه گردشگری

1-4- سؤالات تحقیق
– آیا تأثیر گردشگری فیلم بر انگیزه گردشگران مقصد آذربایجان شرقی معنادار است؟
– آیا تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر ادراک‌شده از مقصد آذربایجان شرقی معنادار است؟
– آیا تأثیر تصویر ادراک‌شده از مقصد بر انگیزه گردشگران مقصد آذربایجان شرقی معنادار است؟
– آیا تأثیر گردشگری فیلم و تصویر ادراک‌شده از مقصد بر انگیزه گردشگران مقصد آذربایجان شرقی معنادار است؟
[1] Riley
[2] Van Doren
[3] Film-induced Tourism[4] Hudson
[5] Ritchie
[6] World Economic Forum
[7] The Lord of Rings
[8] O’Connor

ادامه مطلب

پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق
 

ادامه مطلب

جدول (5-1) : نتایج آزمون فرضیه فرعی اول 173
جدول (5-2) : نتایج آزمون فرضیه فرعی دوم. 174
جدول (5-3) : نتایج آزمون فرضیه فرعی سوم 174
جدول (5-4) : نتایج آزمون فرضیه اصلی. 175
جدول (5-5) : خلاصه نتایج آزمونهای تی(T) برای جنسیت. 177
جدول (5-6) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای تحصیلات 178
جدول (5-7) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای گروه­های مختلف 178
جدول (5-8) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای گروه­های مختلف شغلی 179
فهرست نمودارها
نمودار 2-1 طبقه بندی کانونهای تعهد (گرینبرگ و بارون، 1997، 191-190) 53
نمودار 2-2 مدل سه بخشی می یر و آلن، 1993. 64
نمودار 2-3عوامل سه گانه اثر گذار بر تعهد سازمانی (استیرز و همکاران، 1978) 67
نمودار 2-4 پیش شرطهای تعهد سازمانی (مودی و همکاران، 1982) 68
نمودار 2-5 فرایند جامعه پذیری و نتایج آن در سازمان، (رابینز،1992) 79
نمودار 2-6 هرم سطوح تعهد سازمان، (مولایی، ناصر، 1378) 83
نمودار 2-7 عوامل موثر بر وابستگی شغلی و رابطه آن با تعهد سازمانی، (مولایی، ناصر،1378) 87
نمودار 2-8 عوامل محیطی موثر بر تعهد سازمانی کارکنان، (مولایی، ناصر،1378). 90
نمودار 2-9 عوامل ضروری، عوامل همبسته و پیامدهای تعهد سازمانی، (ماتیو و زاجیک،1990، 174). 91
نمودار(4-1) نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب جنسیت. 129
نمودار(4-2): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تاهل. 130
نمودار(4-3): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سن. 131
نمودار(4-4): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصیلات 133
نمودار(4-5): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سابقه کار 134
نمودار(4-6): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب وضعیت استخدامی 136
نمودار(4-7): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب موقعیت شغلی. 137
فهرست اشکال
شکل 2-1: مدل سه بعدی ردین از اثر بخشی رهبری 34
شکل 2-2: مدل مفهومی تحقیق 106
شکل (5-1) : مدل نهایی تحقیق. 176

مقدمه
رهبری یکی از مهمترین محورهای بحث مدیریت است که نقش مهمی در سازمانها، بقا و کارآمدی آنها دارد . انسانها به عنوان یکی از مهمترین سرمایه های سازمانهای اجتماعی مطرح هستند . انسانهای سازمانی به انواع مختلف قابل تقسیم هستند. یکی از مهمترین تقسیم بندیهایی که برای انسانها درسازمان انجام شده، آن است که آنان را مدیر و یا پیرو می دانند. اگر جزو مدیران محسوب شوند آنگاه سبک مدیریت آنان برای موفقیت سازمان و انگیزش کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود و اگر جزو پیروان محسوب شوند انگیزه آنان برای پیشبرد اهداف سازمانی برای مدیران از اهمیت برخوردار خواهد بود (رابینز[1]،1998،648). یکی از مهمترین موضوعاتی که امروزه در مدیریت مطرح می شود، مسأله ماندگاری و تمایل به ماندن در محل کارسازمانی می باشد. سازمانها هزینه های زیادی صرف جذب وآموزش و نگهداری نیروی انسانی متخصص می کنند ولی وقتی نتوانند شرایط را برای کار کردن آنها فراهم آورند آنگاه بامشکل ترک سازمانی مواجه خواهند شد و این نیروهای ارزشمند به سختی و با نارضایتی سازمان خود را ترک نموده ودر مقابل سازمان دیگری نیروی پرورش دیده و متخصص را باکمی تغییر شرایط محیطی جذب میکند. حقیقت آن است برای ماندگاری نیرو ی انسانی متخصص همه چیز پول نیست که مدیران فکر کنند اگر پول بدهند نیروها باقی خواهند ماند .یکی از مسایل مهم در ماندگاری نیروی انسانی که جزو عوامل استرس نیز می باشد، سبک رهبری مدیران است (رضوان،168،1996).در این مطالعه تلاش شده است تا به بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با تعهد سازمانی پرداخته شود.
در این پژوهش منظور از تعهد سازمانی  ، تعهد عاطفی [2]، تعهد مستمر [3]و تعهد تکلیفی  یا هنجاری [4] است .
در این فصل پس از تشریح مسأله پژوهش ، اهمیت و ضرورت آن بررسی شد. در ادامه فرضیات و اهداف پژوهش بیان گردید.

۱-۱- بیان مسأله
رهبری یکی از مهمترین محورهای بحث مدیریت است که نقش مهمی در سازمانها، بقا و کارآمدی آنها دارد . انسانها به عنوان یکی از مهمترین سرمایه های سازمانهای اجتماعی مطرح هستند . انسانهای سازمانی به انواع مختلف قابل تقسیم هستند. یکی از مهمترین تقسیم بندیهایی که برای انسانها درسازمان انجام شده، آن است که آنان را مدیر و یا پیرو می دانند. اگر جزو مدیران محسوب شوند آنگاه سبک مدیریت آنان برای موفقیت سازمان و انگیزش کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود و اگر جزو پیروان محسوب شوند انگیزه آنان برای پیشبرد اهداف سازمانی برای مدیران از اهمیت برخوردار خواهد بود (رابینز،1998،648).
یکی از مهمترین موضوعاتی که امروزه در مدیریت مطرح می شود، مسأله ماندگاری و تمایل به ماندن در محل کارسازمانی می باشد. سازمانها هزینه های زیادی صرف جذب وآموزش و نگهداری نیروی انسانی متخصص می کنند ولی وقتی نتوانند شرایط را برای کار کردن آنها فراهم آورند آنگاه بامشکل ترک سازمانی مواجه خواهند شد و این نیروهای ارزشمند به سختی و با نارضایتی سازمان خود را ترک نموده ودر مقابل سازمان دیگری نیروی پرورش دیده و متخصص را باکمی تغییر شرایط محیطی جذب میکند. حقیقت آن است برای ماندگاری نیرو ی انسانی متخصص همه چیز پول نیست که مدیران فکر کنند اگر پول بدهند نیروها باقی خواهند ماند .یکی از مسایل مهم در ماندگاری نیروی انسانی که جزو عوامل استرس نیز می باشد، سبک رهبری مدیران است (رضوان،168،1996).
با توجه به اینکه سبک رهبری مدیران می تواند تاثیر غیر قابل انکاری برتعهد سازمانی کارکنان داشته باشدواین مهم درسازمانی نظیر اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان غریی ازاهمیت زیادی برخورداراست توجه به رابطه بین دو متغیر سبک رهبری و تعهد سازمانی می تواند درجهت تعالی سازمان و بهبود متغیر تعهد سازمانی راهگشا باشد.
حال دراین تحقیق رابطه سبک های رهبری با تعهد سازمانی در بین کارمندان آموزش و پرورش استان آذربایجان غریی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق محقق به دنبال پاسخ به این سوال است که ” چه رابطه ای بین سبک های رهبری با تعهد سازمانی وجود دارد؟

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق
الف ) اهمیت و ضرورت نظری تحقیق :

۱-امروزه در سازمان‌ها به منابع انسانی به عنوان مهمترین منابع سازمان نگریسته می شود.
۲-رهبر اجازه قابلیت انعطاف و پاسخ گویی به تغییرات محیطی را فراهم  آورده و راهی برای هماهنگی فعالیت های گروه های گوناگون درسازمان ایجاد نموده و ارضای نیاز های فردی و عضویت سازمانی را تسهیل می کند.
۳- رهبردر تطبیق سریع سازمان با شرایط محیط متغیر و حفظ ثبات سازمان نقش اساسی دارد.
۴- توفیق یا شکست سازمانها به مقدارقابل توجهی درگرو رهبری است.

ب ) اهمیت و ضرورت کاربردی تحقیق :
 
تحقیقات متعددی در مورد هر کدام از متغیرهای سبک های رهبری ، انجام شده است. اما بر اساس مرور تحقیقات قبلی، تحقیقی که به­طور مشخص به بررسی رابطه بین  سبک رهبری با تعهد سازمانی پرداخته باشد، یافت نشد. در مورد اهمیت و ضرورت این تحقیق از لحاظ کاربردی می توان گفت:

به شناسایی ارتباط و تناسب بین سبک رهبری با تعهد سازمانی کمک می کند.
با توجه به محیط متغیرکنونی که سازمان ها با تغییرات سریع و پیچیده دراوضاع و شرایط خود مواجه هستند، رهبردر تطبیق سریع سازمان با شرایط محیط متغیر و حفظ ثبات سازمان نقش اساسی دارد.
مهمترین عامل کسب مزیت رقابتی درسازمان ها منابع انسانی آن ها می باشدوبه همین دلیل توجه به رابطه آنها به رابطه آنهابا سازمان و دبدگاه آنها نسبت به سازمان روزبه روزافزایش می یابد.
عوامل ریشه گرفته از سطح تعهد کارکنان سازمان، بر سازمانها به صورت یک جزء و بر جامعه به عنوان یک کل اثرات عمده و مهمی دارد.
ایجاد زمینه ای برای انجام تحقیقات بعدی و تکمیلی.
در این تحقیق، رابطه بین سبک های رهبری با تعهد سازمانی مورد سنجش قرار خواهند گرفت در نتیجه می توان رابطه بین  سبک رهبری  با تعهد سازمانی در کار را سنجید.
اداره کل آموزش و پرورش نیز به عنوان یکی از اداره های دولتی و معتبر در استان آذربایجان غربی، از طریق شناخت و درک هرچه بهتر مفهوم سبک رهبری و سعی در توسعه تعهد سازمانی در بین کارکنان خود، به عنوان اصلی ترین منابع سازمان می تواند گام مهمی در راستای تعالی سازمان بردارد.

1-3- اهداف تحقیق
 

1-3-1- هدف اصلی:
شناسایی رابطه بین سبک های رهبری با تعهد سازمانی در بین  کارمندان اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی

1-3-2- اهداف فرعی:
1- شناسایی رابطه بین سبک رهبری دموکراتیک با تعهد سازمانی در بین کارمندان در سازمان مورد مطالعه
2- شناسایی رابطه بین سبک رهبری استبدادی با تعهد سازمانی در بین کارمندان در سازمان مورد مطالعه
3- شناسایی رابطه بین  سبک رهبری عدم مداخله با تعهد سازمانی دربین کارمندان در سازمان مورد مطالعه

1-4- فرضیه های تحقیق
 

1-4-1-فرضیه  اصلی
بین سبک های رهبری با تعهد سازمانی در بین اداره کل  آموزش و پرورش استان آذربایجان غریی رابطه وجود دارد .

1-4-2-فرضیه های  فرعی:
1- بین سبک رهبری استبدادی با تعهد سازمانی در بین کارمندان در سازمان مورد مطالعه رابطه وجود دارد.
2- بین سبک رهبری دموکراتیک با تعهد سازمانی در بین کارمندان در سازمان مورد مطالعه رابطه وجود دارد.3- بین سبک رهبری عدم مداخله با تعهد سازمانی در بین کارمندان در سازمان مورد مطالعه رابطه وجود دارد.
[1] Robbins
[2] . Emotional commitment
[3] . Continuance commitment

ادامه مطلب

الف: فارسی ۱۸۰

ب:انگلیسی:۱۸۳

ج:سایت ها:.۱۸۴

Abstract 185

چکیده

موفقیت نسبی همگرایی در اروپا، موجب شده است که سایر مناطق جهان به ایجاد ترتیبات منطقه‌ای، به منظور رشد و توسعه اقتصادی و ترویج صلح و دوستی در منطقه فکر می‌کنند. یکی از زمینه های اصلی شکل گیری سازمان همکاری اقتصادی(اکو) را نیز می توان این موفقیت در اروپا دانست.وضعیت اقتصادی موجود کشور ووضعیت فعلی جمهوری اسلامی ایران در عرصه ی بین الملل مسئولین را بر آن داشته تا از طریق ایجاد همگرایی در سازمان های بین المللی به نفع خود به رفع موانع موجودی که از طریق کشورهای غربی برای ایران به وجود آمده است اهتمام ورزند.در حال حاضر برخی از مسائل هسته ای جمهوری اسلامی ایران به عنوان ملعبه ی دست اجانب قرار گرفته تا به وسیله ی آن به دشمنی های دیرینه ی خود علیه ایران ادامه داده و تحریم های همه جانبه ی خود را افزایش دهند تا بدینوسیله ایران را مجاب نماید تا به خواسته های معاندانه ی آنان تن دهد.یکی از راه های جلوگیری از این موضوع اثبات حقانیت ایران با نظر مثبت سازمان های بین المللی و همگرایی آنان در سطح فراملی و فرامنظقه ای می باشد و راه حل دیگر التزام علمی و عملی به ضرورت های موجود و راهکاری ارائه شده دراقتصاد مقاومتی می باشد که این راهکارها ضمن معرفی سازمان اکو و اتحادیه ی اروپا و جایگاه ایران در این سازمان ها در این تحقیق گنجانده شده است.

کلید واژه

سازمان همکاری اقتصادی (اکو) ـ اتحادیه اروپا ـ سازمان‌های فرامنطقه‌ای-اقتصاد مقاومتی

مبحث اول: مقدمه

ایجاد اروپای واحد، یکی از بزرگترین حوادث تاریخی قرن بیستم بوده است. فرآیندی که بر اساس اهداف و ارزش‌های مشترک اروپای مدرن، حفظ صلح، توسعه اقتصادی، پیشرفت‌های اجتماعی و برتری بنا شده است. اندیشه همگرایی در اروپا به دوران شارلمان (شارل کبیر) در قرون ۸ و ۹ میلادی باز می‌گردد. شارل کبیر معتقد بود که اروپائیان به دلیل داشتن فرهنگ، دین، زبان، نژاد، هنر و ادبیات نسبتاً مشترک باید متحد شوند تا به صورت قدرتی بزرگ در نظام بین‌المللی عمل کنند. همچنین تفکر پیدایش اتحادیه اروپا از زمان جنگ جهانی دوم و به زمان سخنرانی معروف چرچیل در زوریخ در سپتامبر ۱۹۴۴ بر می‌گردد که در آن سخنرانی ایده ایالات متحده اروپا را مطرح کرد.

در ابتدا بازار مشترکی با شش عضو ایجاد شد و به طور کلی تاکنون پنج بار افزایش عضو داشته است. پیوستن دانمارک، ایرلند و انگلستان در ۱۹۷۳، یونان در ۱۹۸۱، پرتغال و اسپانیا در ۱۹۸۶، اتریش، فنلاند و سود در ۱۹۹۵ و قبرس، اسلواکی، استونی، مجارستان، لهستان، جمهوری چک، لتونی، لیتوانی، مالت، اسلوانی در ۲۰۰۴، این اتحادیه در حال حاضر ۲۵ عضو دارد و از ابتدای سال ۲۰۰۷ نیز با پیوستن بلغارستان و رومانی، تعداد اعضای آن به ۲۷ عضو خواهد رسید.

تغییر نام رسمی بازار مشترک اروپا (EEC) به اتحادیه اروپا (EU) و توسعه قلمروی این اتحادیه به ۱۵ عضو، طبق پیمان ماستریخت در ۷ فوریه ۱۹۹۲ اعمال شد. از سوی دیگر مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دهه شصت میلادی را دهه توسعه و عمران کشورهای در حال توسعه اعلام نمود و بر اهمیت همکاری بین کشورهای مختلف در چارچوب منطقه‌ای تأکید کرد. با وجود صف ‌بندی‌های سیاسی موجود در این منطقه از جهان، کشورهای ایران، ترکیه و پاکستان تصمیم گرفتند تا با توجه به علایق تاریخی، فرهنگی و مرزهای مشترک یک سازمان همکاری چند جانبه تشکیل دهند. وجود برنامه‌های توسعه اقتصادی و صنعتی مشابه در هر سه کشور، اجرای طرح‌های صنعتی به شیوه غربی، نیاز به دریافت تکنولوژی، محدودیت ذخایر ارزی، استفاده از امکانات رفاهی منطقه و قرار گرفتن در یک منطقه استراتژیک سبب شد که اندیشه ایجاد این سازمان تقویت شود.

این سازمان در سال ۱۹۶۴ میلادی برابر با سال ۱۳۴۳ شمسی به موجب عهدنامه ازمیر به عنوان سازمان همکاری عمران منطقه‌ای با نام اختصاری آر.سی.دی آغاز به کار کرد.

سازمان همکاری عمران منطقه‌ای در دهه اول تشکیل با موفقیت چندانی روبرو نبود. اما پس از آن کشورها با اجرای طرح‌هایی مانند مثل تولید آلومینیوم در ایران، کاغذ و بلبرینگ در پاکستان، تدوین اساس‌نامه بانک سرمایه‌گذاری و توسعه و نیز تهیه پیش‌نویس مقررات همکاری‌های گمرکی و تعرفه‌ای گام‌هایی را در راستای اهداف این سازمان برداشتند.

با این حال سازمان همکاری عمران منطقه‌ای زیر بنای مناسبی برای افزایش توانایی اقتصادی سه کشور فراهم نساخت. ایران به عنوان کشوری ثروتمند و برخوردار از دلارهای نفتی و رواج فرهنگ مصرف‌گرایی، برای تأمین نیازهای اقتصادی خود نمی‌توانست در کشورهای هم‌جوار مانند ترکیه و پاکستان عرصه مناسبی بیابد.

از سوی دیگر کشورهای ترکیه و پاکستان فاقد ساختار اقتصادی مناسب تولید و دارای تقاضای مؤثر بودند. لذا برای دریافت کمک با ایران همکاری داشتند. ضعف تفکرات فراملی و همچنین برخی از تعهدات فرامنطقه‌ای برخی کشورهای عضو سازمان موجب شد تشکیلات و سازمان پیش‌بینی شده نتواند اهداف مورد نظر را تحقق بخشد، با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تحولات سیاسی، روند فعالیت سازمان همکاری عمران منطقه‌ای تا چند سال دچار رکود شد.

مبحث دوم: بیان مسئله

ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب از مزایای ترانزیتی خوبی بهره‌مند بوده و با گسترش شبکه حمل و نقل و ارتباطات مطمئن و کارآمد، می‌تواند از این مزایا در راستای افزایش درآمدهای ارزی و ارتقای موقعیت استراتژیک خود در منطقه به نحو مطلوب استفاده کند.

در جنوب ایران خلیج فارس قرار دارد که کشورهای عمده تولید کننده نفت جهان را در خود جای داده است. در شمال ایران نیز دریای خزر قرار دارد که بهترین پل ارتباطی میان کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان است و می‌تواند نقش مهمی در تجارت میان این کشورها ایفا کند. از سوی دیگر ایران از شرق و غرب با کشورهای ترکیه، پاکستان و افغانستان مرتبط است، لذا ایران می‌تواند به عنوان پل ارتباطی میان کشورهای منطقه ایفای نقش کند. ارتباط کشورهای آسیای میانه با خلیج فارس و همچنین برقراری رابطه تجاری بین شرق آسیا با کشورهای اروپایی از طریق ایران بسیار مقرون به صرفه است.

ایران می‌تواند با تقویت مناسبات منطقه‌ای از جمله گسترش تجارت با کشورهای واقع در این منطقه، فرآیند یکپارچگی اقتصادی را به گونه‌ای مطمئن و با حفظ منافع ملی فراهم آورده و مبانی امنیت و اقتدار ملی کشور را تحکیم و تقویت کند.

بنابراین تعامل منطقه‌ای با کشورهای واقع در منطقه اکو می‌تواند فرصت مناسبی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب شود. قرار گرفتن ایران در مرکزیت جغرافیایی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، نقش مهمی برای ایران در برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی فی‌مابین کشورهای عضو ایجاد کرده است. ایران می‌تواند در چارچوب همکاری‌ها و موافقت‌نامه‌های مختلف تجاری، در ترانزیت کالاهای صادراتی و وارداتی کشورهای عضو نقش مؤثر داشته باشد.

موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه مذکور اهمیت ویژه‌ای به این کشور به لحاظ ترانزیت کالا و عبور خطوط لوله‌های نفت و گاز در اقتصاد جهانی بخشیده است. ایران با بهره‌گیری از این مزیت می‌تواند منافع بسیاری را به دست آورد و جایگاه اقتصادی خود را در سطوح منطقه‌ای و جهانی ارتقا بخشد. این مهم مستلزم درک واقعیت، بهره‌گیری از فرصت‌ها و کسب آمادگی لازم برای رقابت با رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی است.

از سوی دیگر وضعیت بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران سبب شده که اتحادیه اروپا از کانال اکو و همچنین به صورت مستقیم در پی ارتباط با ایران بوده و به مذاکره با ایران در خصوص مسائل هسته‌ای بپردازد.

مبحث سوم: ضرورت و اهمیت تحقیق

تا پیش از تأسیس جامعه اقتصادی اروپا صادرات ایران به کشورهای عضو آن با مسئله خاصی روبرو نبود، اما از سال ۱۹۵۸ که جامعه اقتصادی اروپا تأسیس شد، صادرات کالاهای ایرانی با دشواری‌هایی روبرو شد. این دشواری‌ها حاصل اتخاذ سیاست مشترک گمرکی از سوی کشورهای عضو بود. برای رفع این مشکلات ایران از سال ۱۹۶۲ با جامعه اقتصادی اروپا وارد مذاکره شد که به امضای یک قرارداد بازرگانی بین طرفین در سال ۱۹۶۳ منتهی شد. بر اساس این قرارداد حقوق گمرکی برای برخی از کالاهای صادراتی ایران کاهش یافت. مدت این قرارداد پنج سال بود اما تا ۱۹۷۲ تمدید شد.

با انقلاب اسلامی ایران، روابط ایران با جامعه اقتصادی اروپا دچار فراز و نشیب زیادی شد که تا امروز ادامه دارد. بر این اساس روابط ایران با اتحادیه اروپا را می‌توان به چند دوره تقسیم کرد.

دوره اول، دوره (۱۹۹۷-۱۹۹۲) است که اتحادیه سیاست «گفتگوی انتقادی با ایران» را اتخاذ کرد و از سیاست آمریکا که تحریک اقتصادی ایران بود، پیروی نکرد. با وجود این روابط اقتصادی ایران با اتحادیه همچنان غیر فعال بود.

دوره دوم، مربوط به سال‌های (۲۰۰۱-۱۹۹۷) است. در این دوره سیاستی مبنی بر تنش‌زدایی و انعطاف‌ بیشتر در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی، فصل جدیدی در روابط اقتصادی ایران با اتحادیه اروپا گشوده شد. به طوری که اتحادیه سیاست «گفتگوی انتقادی» را کنار گذاشت و بجای آن سیاست جدیدی که مبتنی بر «مشارکت اقتصادی» در طرح‌های توسعه اقتصادی ایران بود، در پیش گرفت. در این مورد می‌توان به مشارکت اروپا در طرح‌های نفت و گاز ایران اشاره کرد.

تنش‌زدایی در روابط ایران با اتحادیه بسیار مهم می‌باشد زیرا اقتصاد ایران از دیرباز به اروپا گره خورده است. اروپا از مهمترین شرکای تجاری ایران است و صنایع ایران از نظر تجهیزات، لوازم یدکی و قطعات به اروپا نیاز شدید دارد. با توجه به اینکه صنایع نفت و گاز ایران نیاز فوری به سرمایه و دانش فنی داشت و اروپا نیز نیازمند نفت ایران بود، در این راستا اروپا پس از آمریکا می‌توانست این نیاز را تأمین کند. کشور ما همواره یکی از سه کشور تأمین کننده نفت اتحادیه اروپا بوده است. علاوه‌بر آن، نیاز صنایع نفت ایران به سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد انگیزه فراوان برای شرکت‌های نفتی اروپایی جهت سرمایه‌گذاری سبب شد که اتحادیه اروپا قانون داماتو را که از سوی آمریکا وضع شده بود رد کند. با توجه به این قانون، شرکت‌های غیر آمریکایی که بیش از ۴۰ میلیون دلار در صنایع نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند، مورد تحریم و مجازات اقتصادی آمریکا قرار خواهند گرفت.

پس از حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ دوره سوم آغاز شد. در این دوره چرخش مهمی در روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا صورت گرفته است و مواضع اتحادیه اروپا در برابر ایران به مواضع آمریکا نزدیک‌تر شده است. به گونه‌ای که اتحادیه اروپا ادامه گفتگو با ایران را مشروط کرده است. این گفتگوها در مورد انعقاد یک موافقت‌نامه تجارت و همکاری بوده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ژوئن ۲۰۰۳ با تصویب بیانیه‌ای، ادامه مذاکرات با ایران را مشروط به پیشرفت مثبت ایران در زمینه احترام به حقوق بشر، جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای، تروریسم و روند صلح خاورمیانه دانستند.

در میان این مسائل، فعالیت های هسته‌ای ایران ابعاد وسیع‌تری به خود گرفته است. در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۳ وزرای خارجه سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران به تهران آمدند. به دنبال آن با صدور بیانیه‌ای اعلام شد که ایران پروتکل الحاقی موسوم به ۲+۹۳ را امضاء خواهد کرد. موضع اروپا و آمریکا نسبت به برنامه هسته‌ای ایران بسیار به هم نزدیک است، زیرا دولت‌های آنها نمی‌خواهند انحصار قدرت هسته‌ای از دست آنان خارج شود و در دسترس کشورهای دیگر قرار بگیرد. به نظر می‌رسد موضع فن‌آوری هسته‌ای ایران، روابط آمریکا و اروپا را که پیش از این به خاطر مسائل عراق رو به واگرایی بود، همگرا کرده است. هر چند در بررسی تاریخچه روابط ایران با اتحادیه اروپا، شاهد بوده‌ایم که در مواقع بروز بحران در روابط این دو، اتحادیه اروپا همواره حل مسائل را با گفتگو و در بلندمدت امکان‌پذیر کرده و به آن اعتقاد داشته است. البته این مسئله خللی در مبادلات تجاری ایران با اتحادیه اروپا ایجاد نکرده است و اتحادیه همچنان بزرگترین شریک تجاری ایران است.

مبحث چهارم: چارچوب نظری

همزمان با رشد و گسترش منطقه‌گرایی در عرصه عملی، در عرصه نظری نیز نظریه‌پردازان مختلفی برای تبیین تحولات در این حوزه تلاش کرده‌اند. در نظریه‌های مختلف از دیدگاه‌های گوناگون، همگرایی منطقه‌ای توصیف و تحلیل شده است و در هر کدام، برخی پیش‌شرط‌ها و سازوکارها در موفقیت روند منطقه‌گرایی بیان شده است. جمع‌بندی بسیاری از نظریه‌ها نشان می‌دهد که همگرایی منطقه‌ای، پدیده‌ای کثیرالاضلاع است که برای تبیین آن، باید از نظریه‌های همساز استفاده کرد و فقط با یک نظریه یا تأکید بر یک دلیل، نمی‌توان به تبیین آن پرداخت. نظریه‌های نوکارکردگرایی[۱] و صلح دموکراتیک، از مهمترین نظریه‌ها در این زمینه هستند .

منظور از همگرایی، فرآیندی است که در آن دولت‌های ملی برای حفظ منافع جمعی به همکاری گسترده با یکدیگر در زمینه‌های تجاری، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی می‌پردازند و به سوی وحدت گام می‌بردارند.

ادامه مطلب