عمومی معتادین وابسته به مواد افیونی

استاد مشاور

دکتر فریده حسین ثابت

شهریور 1394

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

چکیده

در پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی – رفتاری بر سلامت روان بیماران وابسته به مواد مخدر افیونی، پرداخته شده است.

روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی و پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل ـ آزمایش و دوره پیگیری می باشد. همچنین، جامعه آماری شامل بیماران مصرف کننده مواد افیونی می شدند که در سال 1393 به مرکز ترک اعتیاد شهر تهران مراجعه کردند. در این میان 40نفر، از آنان که دارای تشخیص افسردگی نیز بودند با بهره گرفتن از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش 20 نفر و گروه کنترل 20 نفر جای گرفتند. ابزار مورد استفاده،  پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28 که خود دارای 4 مولفه نشانه های جسمانی، کارکرد اجتماعی، نشانه های افسردگی وخیم، اضطراب و بی خوابی می باشد، بودند. شایان ذکر است اعتبار و روایی ابزارهای مزبور در تحقیقات مختلف داخلی و خارجی تایید شده است. پس از انجام مداخلات شناختی رفتاری گروهی طی 12 جلسه، دو گروه مورد آزمون مجدد با بهره گرفتن از ابزار مزبور قرار گرفته و یافته ها با بهره گرفتن از روش تحلیل کوواریانس قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان دهندی موثر بودن درمان شناختی رفتاری در سطح معناداری، p<0/05، بر کاهش افسردگی(F=17/21) و افزایش سلامت روان(F=11/08) ، کاهش نشانه های جسمانی(F=26/39) و افزایش کارکرد اجتماعی(F=32/22) در پس آزمون به صورت معنی دار می باشد. اما در دوره پیگیری T بدست آمده برای سلامت عمومی، کارکرد اجتماعی و نشانه های جسمانی به ترتیب 61/0، 91/1 و -89/0 میباشد که از میزان ارزش T بحرانی کمتر بوده و در سطح 05/0 معنادار نمیباشند که نشان دهنده عدم تاثیرگذاری رویکرد شناختی_ رفتاری گروهی در دوره پیگیری است. اما T بدست آمده برای افسردگی و اضطراب به ترتیب 80/7 و 91/6 میباشد که T بدست آمده از میزان ارزش T بحرانی بیشتر بوده و در سطح 05/0 معنادار میباشند که نشان دهنده تاثیرگذاری شناختی _ رفتاری گروهی در دوره پیگیری است. بنابراین، گروه درمانی شناختی رفتاری بر افکار غیر منطقی و ناکارآمد این افراد که خود در بروز خلق افسرده و اضطراب و کاهش سلامت روان موثر است، تاثیر گذاشته و بدین ترتیب، باعث افزایش سلامت روان و کاهش افسردگی می شود.

 کلیدواژه ها: درمان شناختی رفتاری، اعتیاد، سلامت عمومی

 عنوان                                                  فهرست مطالب                                                       صفحه

فصل اول: طرح و کلیات تحقیق. 11

1-1 مقدمه. 2

2-1 بیان مساله. 5

3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق. 7

4-1 اهداف پژوهش 9

1-4-1 هدف اصلی. 9

2-4-1اهداف فرعی 9

3-4-1 اهداف کاربردی 9

5-1 فرضیه های پژوهش 9

1-6 تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم 10

1-6-1 سلامت عمومی. 10

2-6-1 افسردگی. 10

3-6-1 اضطراب 10

4-6-1 اختلال در کنش اجتماعی. 11

5-6-1 رویکرد شناختی ـ رفتاری 11

6-6-1 معتاد. 11

فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش 13

1-2 مبانی نظری و پیشینه تحقیق. 14

2-2 همه گیر شناسی اعتیاد به مواد مخدر. 17

1-2-2 مصرف مواد در ایران. 18

3-2 نوروفارماکولوژی 18

4-2 ملاکهای (دی. اس. ام- 5 ) برای مسمومیت با مواد. 19

5-2 ملاک های (دی. اس. ام- 5) برای ترک مواد. 19

6-2 ملاکهای تشخیصی (دی. اس. ام- 5)  برای سوء مصرف مواد. 20

7-2 ملاکهای تشخیصی (دی. اس. ام- 5) برای وابستگی مواد. 20

8-2 اعتیاد. 21

1-8-2 سبب شناسی اعتیاد به مواد مخدر 21

2-8-2 عوامل روان شناختی. 22

3-8-2 عوامل محیطی /اجتماعی و فرهنگی. 23

4-8-2 نظریات رفتاری و شناختی. 23

5-8-2 علل فردی اعتیاد. 25

6-8-2 عوامل بین فردی، محیطی و اجتماعی. 26

7-8-2 مشکلات هیجانی. 27

8-8-2 پیشگیری از عود مواد مخدر 30

9-8-2 عود و لغزش 31

9-2 درمان 31

10-2 درمان دارویی 32

1-10-2 روش کم کردن تدریجی. 32

2-10-2 روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی. 32

3-10-2 روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان. 32

4-10-2 روش سم زدایی. 33

11-2 درمان های غیر دارویی 33

1-11-2 رویکرد فرانظری در مورد اعتیاد. 34

12-2 گروه درمانی 39

13-2 مقایسه دارودرمانی با تلفیق دارودرمانی و درمانهای روانشناختی 41

14-2 دانش به دست آمده در مورد اعتیاد و چگونگی شکل گیری اعتیاد. 42

15-2 مداخلات چند جانبه. 45

16-2 اصول یک درمان موفق برای اعتیاد. 46

1-16-2 مهمترین اصول یک روان درمانی موفق در اعتیاد رامی توان به این شرح نام برد: 47

17-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 48

18-2 پژوهش های انجام گرفته در ایران 50

فصل سوم:روش تحقیق. 58

1-3 طرح پژوهش 59

2-3 جامعه آماری روش نمونه گیری 60

3-3 روش نمونه گیری 60

4-3 روش جمع آوری اطلاعات. 61

5-3 ابزار پژوهش 64

6-3 روایی و پایایی آزمون 65

7-3 نمره گذاری آزمون 66

8-3 توصیف ابعاد  پرسشنامه سلامت عمومیی 28 سوالی 66

9-3 شاخص های روانی:. 67

1-9-3 جی. اس. آی 67

2-9-3 پی. اس. دی. آی 67

3-9-3 پی. اس. تی. 67

10-3 آموزشها و درمان رفتاری-  شناختی گروهی 68

فصل چهارم:یافته ها 69

1-4 آماره های توصیفی و متغیر های جمعیت شناختی 80

2-4 تحلیل آماری فرضیات تحقیق: 82

1-2-4 فرضیات آزمون آماری 82

فصل 5:نتیجه. 89

1-5 خلاصه. 90

2-5 بحث و نتیجه گیری 91

1-2-5  فرضیه اصلی: . 91

ادامه خواندن

عنوان پایان نامه

بررسی تأثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

بر رفتار مادران درخصوص نشانه‌های خطر درکودکان کمتر از پنج سال

بر اساس دستورالعمل مانا

شهریور 94

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

چکیده

بررسی تأثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران درخصوص نشانه های خطر درکودکان کمتر از پنج سال بر اساس دستورالعمل مانا

زمینه و هدف: بسیاری از کودکان بیمار دارای علایم و نشانه هایی هستند که بعضی از این علایم، نشانه خطر می باشند بالا بردن آگاهی مادران نسبت به علایم و نشانه های خطر در کاهش میزان مرگ و میر کودکان کمتر از پنج سال کمک کننده است. بنابراین لازم  است که آنان آگاهی و عملکرد کافی را در این زمینه برای تغییر رفتار به دست آورند. برای رسیدن به چنین هدفی شناخت عوامل مؤثر در تغییر رفتار، دستیابی به تغییر  را آسان خواهد کرد، پس ارائه آموزش در خصوص نشانه های خطر در کودکان با بهره گرفتن از مدل هایی که عوامل مؤثر بر رفتار را شناسایی می کنند ضروری می باشد، یکی از این مدل های مؤثر در امر آموزش مدل اعتقاد بهداشتی است. لذا پژوهش حاضر با هدف  بررسی تأثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران در خصوص نشانه های خطر در کودکان کمتر از پنج سال صورت پذیرفت.

روش تحقیق: این مطالعه در دو مرحله مقطعی و مداخله ایی انجام شد. در مرحله اول، مطالعه مقطعی اولیه به صورت توصیفی ـ تحلیلی با هدف تعیین مؤثرترین سازه های پیشگویی کننده مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران در خصوص نشانه های خطر در کودک در بین350 نفر از مادران دارای کودک کمتر از پنح سال با تکمیل پرسشنامه پایا و روای محقق ساخته همراه با مصاحبه انجام شد. سپس بر اساس سازه های مؤثر، جهت طراحی برنامه آموزشی  و انتخاب روش آموزشی اقدام شد و در مرحله دوم مطالعه مداخله ایی آموزشی به این صورت انجام شد: انتخاب 120 نفر از مادران شرکت کننده در مرحله اول، که به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل (هر گروه 60 نفر) قرارگرفتند، مداخله آموزشی در گروه آزمون طی چهار جلسه آموزشی اجرا گردید و در گروه کنترل فقط آموزش های روتین انجام شد و انجام پس آزمون از طریق تکمیل مجدد پرسشنامه سه ماه بعد از مداخله آموزشی و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد .

یافته ها: در مطالعه مقطعی میانگین نمره آگاهی 71/60 درصد و عملکرد 5/51 درصد بود و در بین سازه ها منافع درک شده بیشترین (6/81 درصد) و راهنماهای عمل کمترین (9/72 درصد) نمره را داشتند. مدل رگرسیون خطی 8 درصد واریانس عملکرد مادران را درخصوص نشانه های خطر، 9 درصد در زمینه عفونت‌های تنفسی، 9 درصد در زمینه اسهال و 8 درصد در زمینه تب و تشنج  تبیین نمود، راهنماهای عمل  و  منافع درک شده مؤثرترین سازه‌های پیشگویی کننده عملکرد مادران بودند. در مطالعه مداخله ایی بر اساس نتایج آزمون تی مستقل بین میانگین نمره آگاهی، سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد مادران در گروه آزمون و کنترل  قبل از مداخله تفاوت معنی دار مشاهد نگردید (05/0p>) اما بعد از مداخله تفاوت معنی داری داشتند (001/0p<).

نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، مداخله آموزشی مبتنی بر نیازسنجی اولیه بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی در بهبود عملکرد مادران در خصوص نشانه های خطر، عفونت های تنفسی، اسهال و تب و تشنج در کودکان مؤثر بود و می تواند برای طراحی برنامه های آموزشی مفید باشد.

کلمات کلیدی: رفتار، کودک، نشانه های خطر، مدل اعتقاد بهداشتی، مادر

 

فهرست مطالب

ادامه خواندن

پایان نامه برای اخذ درجه کارشناسی رشته

بررسی اثربخشی طرح­واره درمانی بر خشم سرکوب شده دانشجویان با نشانگان افسردگی

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر بهرامعلی قنبری هاشم­آبادی

اسفند 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

فهرست مطالب

چکیده. 1

فصل اول – مقدمه پژوهش

بیان مساله. 3

اهمیت و ضرورت پژوهش 4

هدف های پژوهش 6

فرضیه های پژوهش 6

متغیرهای پژوهش و تعریف عملیاتی آنان. 6

فصل دوم – گستره نظری و ادبیات پژوهش

افسردگی. 8

خشم. 16

خشم و پرخاشگری. 16

تظاهر درونی و بیرونی خشم. 17

کنترل درونی و بیرونی خشم. 17

پرخاشگری از دیدگاه روانکاوی. 18

چارچوب نظری مدل مبتنی بر طرحواره 24

طرحوارههای ناسازگار اولیه. 25

منشأ طرحوارههای ناسازگار اولیه. 26

حیطه های طرحواره های ناسازگار اولیه. 26

ذهنیت های طرحواره ای. 32

تکنیک های طرحواره درمانی. 33

جمع بندی. 37

فصل سوم – روش پژوهش

طرح پژوهش 38

شرکت کنندگان. 38

ابزار گردآوری داده ها 38

پرسشنامه افسردگی بک 38

پرسشنامه خشم سرکوب شده 39

پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه. 40

روش اجرای پژوهش 41

تجزیه و تحلیل اطلاعات. 41

فصل چهارم-یافته های پژوهش

یافته های پژوهش 42

داده های جمعیت شناختی. 42

بررسی توصیفی داده های خام 43

تجزیه و تحلیل استنباطی فرضیه های تحقیق. 45

غربالگری و تحلیل داده ها 45

فرضیه ها 46

فرضیه اول. 46

فرضیه دوم 47

فرضیه سوم 49

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

مقدمه. 53

فرضیه های پژوهش 53

فرضیه اول. 53

فرضیه دوم 54

فرضیه سوم 56

محدودیتهای پژوهش 57

پیشنهادات. 57

منابع. 58

منابع انگلیسی : 60

پیوست 64

پیوست1: پرسشنامه افسردگی بک 2. 64

پیوست 2: پرسشنامه طرحوارههای ناسازگار اولیه. 68

پیوست 3 – پرسشنامه خشم سرکوب شده 71

چکیده

در مطالعات روان تحلیلگری، منشا شکل­ گیری افسردگی را خشم سرکوب شده در روابط بین فردی شناسایی کرده­اند. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی طرح­واره درمانی بر خشم سرکوب شده و افسردگی ناشی از آن در دانشجویان با نشانگان افسردگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه­ فردوسی مشهد، که با شکایت افسردگی به کلینیک­ دانشگاه­ مراجعه می­ کنند، تشکیل می­دهد. نمونه آماری این پژوهش را 30 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، مقطع لیسانس که با شکایت افسردگی با خشم سرکوب شده به کلینیک دانشگاه ارجاع نموده ­اند، تشکیل می­دهد. نمونه گیری در این پژوهش بصورت در دسترس بود. در این پژوهش طرح­واره درمانی بعنوان متغیر مستقل در گروه آزمایش اجرا شد، و متغیرهای خشم سرکوب شده(مولفه های خشم سرکوب شده و مهار افراطی آن) و افسردگی(پرسشنامه افسردگی بک – 2) و طرح­واره های ناسازگار اولیه(پرسشنامه طرحواره های یانگ) بعنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که طرح­واره درمانی سبب بهبود نمرات متغیرهای افسردگی، خشم سرکوب شده و مهار افراطی آن در مقایسه با گروه کنترل شد(05/0>p). همچنین در این نمونه پژوهشی، طرح­واره های ناسازگار اولیه (محرومیت هیجانی، خویشتن داری، بازداری هیجانی و رهاشدگی) سهم معنادار در پیش بینی خشم سرکوب شده آنان داشتند. یافته­ی این پژوهش چنین بود که خشم سرکوب شده سهم معنی دار در پیش بینی افسردگی افراد با نشانگان افسردگی داشته و طرح­واره درمانی می تواند درمانی اثربخش در بهبودی این نوع از افسردگی باشد.

کلید واژه ها : طرح واره درمانی ، خشم سرکوب شده ، افسردگی

فصل اول: مقدمه پژوهش

افسردگی اختلال شایعی است که هزینه زیادی به بیمار و سیستم بهداشت روانی جامعه تحمیل می کند. هزینه های درمان، از دست دادن کار و افت کارکرد شغلی و اجتماعی ناشی از افسردگی در آمریکا سالانه نزدیک به 43 میلیارد دلار است. هزینه تشخیص و درمان افسردگی نسبت به سایر اختلالات پزشکی هنوز هم کمتر است اما هزینه هایی که افسردگی درمان نشده ایجاد می کند، همیشه قابل توجه است( نیوتن – هاوز[1] ، دیور[2] ، تایر[3]، 2008).

یک مطالعه در انگلستان بار اقتصادی مشکلات روانشناختی را در 

ادامه خواندن

بالینی

عنوان

بررسی اثربخشی روان درمانی پویشی کوتاه مدت گروهی بر کاهش علائم بحران هویت میانسالی و افزایش رضایت از زندگی میانسالان

استاد مشاور

دکتر حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف

تابستان 1394

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

فهرست مطالب

چکیده. 1

فصل اول: مقدمه پژوهش. 2

بیان مسأله. 2

فرضیه‌های تحقیق 5

تعاریف عملیاتی 5

فصل دوم:گستره نظری و پیشینه پژوهش. 6

موضع‌گیری نظری درخصوص هویت 6

تاریخچه هویت 6

مفهوم هویت 7

سبک هویت 8

ابعاد هویت 10

شکل‌گیری هویت 11

موضع گیری نظری در خصوص بحران هویت میانسالی 12

تاریخچه هویت میانسالی 12

تحول هویت در دوران میانسالی 15

بحران هویت میانسالی 16

موضع گیری‌های نظری در خصوص رضایت از زندگی 18

تاریخچه مطالعات رضایت از زندگی 18

تعریف رضایت از زندگی 20

دیدگاه‌های مختلف پیرامون رضایت از زندگی 23

دیدگاه مزلو. 23

دیدگاه آدلر. 24

دیدگاه اریکسون 24

دیدگاه هورنای 25

دیدگاه برن 25

دیدگاه سالیوان 26

دیدگاه فروم. 27

دیدگاه یونگ. 27

دیدگاه آلپورت 28

موضع‌گیری‌‌های نظری در خصوص روان‌درمانی پویشی کوتاه مدت 29

نظریه‌ روان‌پویشی کوتاه مدت 29

شکل‌گیری و رشد شخصیت از دیدگاه روان‌پویشی 31

تعریف روان‌درمانی پویشی کوتاه مدت 32

شخصیت از دیدگاه نظریه‌ روان‌پویشی کوتاه مدت 33

شخصیت بهنجار: ویژگی‌های توصیفی 34

شخصیت بهنجار: عوامل ساختاری و تحولی 35

مدل روان‌پویشی طبقه‌بندی اختلالات 38

فرایند روان‌درمانی‌پویشی کوتاه مدت 41

جمع‌بندی 43

فصل سوم: روش پژوهش. 44

طرح پژوهش. 44

شرکت کنندگان 44

ابزار تحقیق 44

روش اجرای تحقیق 45

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 46

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش. 47

یا فته های جمعیت شناختی 47

یافته های مربوط به فرضیه‌های تحقیق 50

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری 54

نتیجه گیری نهایی 56

محدودیت‌های پژوهش. 57

پیشنهادهای پژوهش. 58

منـابع 59

منابع فارسی 59

منابع لاتین 61

پیوست‌ها 66

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر‌بخشی روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت به شیوه گروهی بر کاهش نشانه‌های بحران هویت میانسالی وافزایش رضایت از زندگی میانسالان می­باشد. طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افرادی که در  بهمن ماه سال 1393، برای رفع مشکلات روانی به کلنیک روانشناختی ارین منطقه2 شهر مشهد مراجعه کردند و در بازه سنی 35 تا 50 سالگی قرارداشتند. پژوهشگر نمونه‌ای به حجم 16 نفر را از بین افراد جامعه آماری انتخاب کرد.برای نمونه‌گیری از شیوه نمونه‌گیری داوطلبانه با جایگزینی تصادفی استفاده شد اعضای نمونه انتخابی به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند گروه آزمایش در12 جلسه به مدت 2ساعت در گروه درمانی روانپویشی کوتاه مدت قرار گرفتندو گروه کنترل بدون دریافت درمانی در لیست انتظاربودند. آزمودنی­های گروه آزمایش در دو مرحله پیش آزمون، پس آزمون با مقیاس‌های پرسشنامه بحران هویت میانسالی (ICQ) و مقیاس رضایت از زندگی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته­ های این پژوهش با بهره گرفتن از نرم‌افزار SPSS و با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد روان درمانی پویشی کوتاه مدت گروهی به طور معناداری باعث کاهش نشانه‌های بحران هویت میانسالی و افزایش رضایت از زندگی گروه ازمایش نسبت به گروه کنترل شده است.

   کلیدواژه­ها: روان پویشی کوتاه مدت گروهی، بحران هویت میانسالی، رضایت از زندگی.

 بیان مسأله

میان‌سالی به منزله مرحله‌ای از تحول روانشناختی در گستره زندگی یا دوره‌ای انتقالی تعریف شده است که تغییرهای زیست شناختی، روانشناختی و اجتماعی را در بر می‌گیرد (جانسون[1]، 2006). این دوره سنی که با عنوان انتقال میانسالی از آن نام می‌برند یک رویداد طبیعی و برهه بهنجاری از فرایند تحول در گستره زندگی است و عموماً در اواخر دهه 30 یا آغاز دهه 40 روی می‌دهد. این دوره مستلزم اخذ تصمیم‌های تازه درباره ادامه چیزی است که فرد تا این گذرگاه به آن مبادرت ورزیده است یا اتخاذ تصمیم‌هایی است که تغییرات انسانی را در بر خواهد داشت (کورسینی[2]، 2003).

روانشناسان تحولی، زندگی انسان را به مراحل گذاری تقسیم کرده­اند که در هر  مرحله تغییراتی در این زندگی فرد اتفاق می­افتد که او باید با این تغییرات به نحو مطلوب برخورد کند. یکی از این مراحل گذار در چرخه زندگی انسانی که  تغییراتی را در جنبه‌های مختلف زندگی او بوجود می‌آورد، دوره انتقال میانسالی می‌باشد. این تغییرات بوجود آمده در زندگی فرد بر کارکرد کلی او تاثیر می‌گذارد و ممکن است زمینه‌ساز بروز مشکلاتی در زندگی روزمره او گردد (لاچمن[3]، 2004).

از موضع یک روی‌آورد تحولی، رویدادهای تحولی در دوره میانسالی عمدتاً مبنی بر محور مفهوم بحران هویت میانسالی است. در همین راستا برک[4] (2008) با طرح دیدگاه‌های مختلف دیگران در این خصوص، بحران هویت میانسالی را تایید کرده است و آن را آشوب درونی، تردید نسبت به خود و بازساخت‌دهی کلی شخصیت در دوره انتقال به میانسالی می‌داند. بحران میانسالی وضعیتی احساسی از شک و اضطراب است که در آن شخص به دلیل درک این که نیمی از دوره زندگی وی گذشته است، ناآرام می‌گردد. این حالت معمولاً بازتاب‌هایی از شیوه‌ای که شخص زندگی‌اش را تا کنون بدان شیوه گذرانده است را شامل می‌شود و معمولاً با احساسی مبتنی بر اینکه به اندازه کافی زندگی وی به سامان نرسیده و نتایج قابل توجهی از آن حاصل نگردیده، همراه است (لوینسون[5]، 1987؛ نقل از سادوک[6] و سادوک، 1390). فرد در این حالت ممکن است نسبت به زندگی، پیشه یا شریک زندگی خود احساس ملالت نماید و برای ایجاد تغییر در این موارد، میل قوی‌ای را حس کند (جانسون، 2006).

به طور سنتی تحقیقاتی که به مطالعه وضعیت روانشناختی افرادی که بحران هویت میانسالی را تجربه می‌کنند، پرداخته‌اند، بر نشانه‌های آسیب‌شناسی این قشر تمرکز کرده‌اند و سلامت روان را مترادف با نبود این نشانه‌ها در نظر گرفته‌اند. اما امروزه دیدگاه جدیدی در علوم وابسته به سلامت به‌طور اعم و در

ادامه خواندن

ناگویی خلقی و اجتناب تجربی در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد با همبودی اختلال شخصیت مرزی

استاد مشاور

دکتر حبیب هادیان فرد

مهرماه 1394

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان بر ناگویی خلقی و اجتناب تجربی در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد با همبودی اختلال شخصیت مرزی بوده است.

روش: طرح پژوهشی از نوع آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل است که شامل پیش آزمون و پس آزمون می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل بیماران حاضر در بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز می باشد که در بهار 94 در این مرکز درمانی بستری بوده اند. این بیماران تشخیص اختلال سوء مصرف مواد را همزمان با اختلال شخصیت مرزی دارا هستند و تحت درمان با نگهدارنده متادون قرار دارند. تعداد 30 نفر از این افراد با بهره گرفتن از روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شده اند و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفته اند. گروه آزمایش، در 8 جلسه 120 دقیقه ای تحت درمان تنظیم هیجان (گراس، 2002)  قرار گرفته اند و اعضاء گروه کنترل هیچ گونه مداخله روانشناختی دریافت نکرده اند.

ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه های ناگویی خلقی تورنتو-20 (تیلور، بگبی و پارکر 1997) و پرسش نامه پذیرش و عمل نسخه دوم (بوند و همکاران، 2007) بوده است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد متغیرها) و استنباطی (تحلیل کو واریانس) استفاده شده است. نتایج: نتایج  نشان داده است که درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان (گراس، 2002) باعث کاهش معنادار نمره ناگویی خلقی و اجتناب تجربی در افراد مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد با همبودی اختلال شخصیت مرزی می شود.

نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از این است که درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان  (گراس، 2002) موجب کاهش معنادار نمره ناگویی خلقی و اجتناب تجربی در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد با همبودی اختلال شخصیت مرزی می شود. بنابر این پیشنهاد می شود جهت انجام اقدامات درمانی ضمن  درمان با نگهدارنده متادون، مداخلات روانشناختی از جمله درمان مذکور در بیمارستان ها، پایگاه ها و مراکز ترک اعتیاد انجام شود.

واژه های کلیدی: اختلال سوء مصرف مواد، اختلال شخصیت مرزی، گروه درمانی، درمان مبتنی بر تنظیم هیجان، ناگویی خلقی، اجتناب تجربی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                      صفحه

فصل اول: کلیات

1-1-مقدمه. 2

1-2-بیان مسئله. 4

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش. 8

1-4-اهداف پژوهش. 9

1-5- تعریف مفهومی متغیرها 10

1-5-1-درمان تنظیم هیجان گراس. 10

1-5-2- اختلال سوء مصرف مواد. 10

1-5-3- اختلال شخصیت مرزی 11

1-5-4-ناگویی خلقی 11

1-5-5- اجتناب تجربی 12

1-6- تعریف عملیاتی متغیرها 13

1-6-1- گروه درمانی مبتنی بر تنظیم هیجان. 13

1-6-2- ناگویی خلقی 13

1-6-3- اجتناب تجربی 13

1-6-4-اختلال سوء مصرف مواد. 13

1-6-5- اختلال شخصیت مرزی 13

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- اختلال شخصیت مرزی 15

2-1-1-چشم انداز تاریخی اختلال شخصیت مرزی 15

2-1-2- نظریه زیستی- اجتماعی لینهان. 16

2-1-3- رویکرد روان پویشی 17

2-1-4- رویکرد توصیفی 17

2-1-5- نظریه روابط موضوعی 18

2-1-6- نظریه روابط شئ کرنبرگ 19

2-1-7- مدل مسیر های چندگانه زانارینی و فرانکنبورگ 20

2-2- تنظیم هیجان. 21

2-2-1- مدل پردازشی 22

2-2-2- هیجان و شایستگی اجتماعی 23

2-2-3- خود تنظیمی 23

2-2-4- هوش هیجانی 24

2-2-5- سطح هوشیاری 24

2-2-6-چرا تنظیم هیجان مهم است؟. 24

2-2-7- تنظیم هیجان چیست؟. 25

2-2-8- تنظیم هیجان و انواع اختلالات 26

2-2-9- درمان هیجان محور 29

2-2-10- اصلاح راهبردهای تنظیم هیجان از طریق مدل گراس. 29

2-2-10-1- مرحله ی اول: انتخاب موقعیت 31

2-2-10-2- مرحله دوم: اصلاح موقعیت 32

2-2-10-3- مرحله سوم: گسترش توجه. 33

2-2-10-4- مرحله ی چهارم، تغییر شناختی 36

2-2-10-5- مرحله ی پنجم: تعدیل پاسخ. 37

2-3- نظریه های مرتبط با سوء مصرف مواد. 38

2-3-1- نظریه های روان پویشی 39

2-3-2- نظریه های شناختی 39

2-3-3- نظریه های رفتاری 40

2-3-4- نظریه یادگیری اجتماعی 40

2-3-5- نظریه یا الگوی باورداشت تندرستی 40

2-4-  روان درمانی اختلالات وابسته به مواد. 41

2-4-1- رویکرد درمانی روان پویشی 41

2-4-2- رویکرد مصاحبه انگیزشی 42

2-4-3- رویکرد پزشکی 42

2-4-4- گروه درمانی 42

2-5- ناگویی خلقی 43

2-5-1-چشم انداز تاریخی ناگویی خلقی 43

2-5-2-همه گیر شناسی ناگویی خلقی 45

2-5-3- سبب شناسی 46

2-5-4- ناگویی خلقی و نظریه دلبستگی 47

2-5-5- آسیب های دوران کودکی و ناگویی خلقی 49

2-5-6- ناگویی خلقی از دیدگاه روان‌پویشی 51

2-5-7- اختلال شخصیت مرزی و ناگویی خلقی 52

2-6- پژوهش های پیشین 54

2-7- سوالات پژوهش. 60

 

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- طرح پژوهش، بیان متغیرها و نحوه تغییر یا کنترل آن‌ها 62

3-2- جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری 62

3-3- ابزار پژوهش. 63

3-3-1-پرسش نامه ناگویی خلقی تورنتو (TAS-20) 63

3-3-2- پرسش نامه پذیرش و عمل  نسخه دوم. 65

ادامه خواندن