دانشگاه‌ کردستان

دانشکده ی علوم انسانی و اجتماعی

گروه مشاوره

 پایان ­نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره

گرایش خانواده

 عنوان:‌

بررسی اثربخشی مشاوره ی گروهی مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره

استاد راهنما:

دکترناصر یوسفی

استاد مشاور:

دکتر احمد امانی

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی مشاوره­ی گروهی مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق  زوجین مراجعه­کننده به مراکز مشاوره­ی شهر اشنویه در سال 1393 بود.
در این پژوهش از روش تحقیق نیمه تجربی  به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه های آزمایشی و کنترل، استفاده شده است. تأثیر رویکرد ارتباطی ستیر  به عنوان متغیّر مستقل بر میزان میل به طلاق و فرسودگی زناشویی زوجین به عنوان متغیّر­های وابسته مورد بررسی قرار گرفته است.
جامعه آماری این تحقیق کلیه مراجعین  (زوجین ) اعم از مراجعان خود ارجاعی که به مراکز مشاوره شهرستان اشنویه واقع در استان آذربایجان غربی در سال 92-93رجوع کرده بودند. شیوه­ی نمونه گیری این پژوهش، نمونه گیری هدفمند می­باشد. با بهره گرفتن از تکمیل کردن پرسشنامه­ی خود گزارش­دهی فرسودگی زناشویی و میل به طلاق و مصاحبه از طریق مشاور با زوجینی که تمایل به همکاری داشتند از این جامعه 40 زوج (20زوج گروه آزمایش و 20 زوج گروه کنترل) انتخاب شدند اما به دلیل ریزش در گروه ها تعداد زوجین به 15 زوج در هر گروه تقلیل یافت . ابزارهای پژوهش حاضر شامل آزمون­های  پرسش­نامه­ی میل به طلاق ومقیاس فرسودگی زناشویی بر روی هر دوگروه آزمون شد و مشاوره­ی گروهی مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر  به مدت 7 جلسه­ی 60دقیقه­ای  در هفته  در مورد گروه آزمایش اعمال شد و اما گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت ننمود یک هفته بعد از خاتمه­ی آموزش پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام گردید. لازم به ذکر است که زوجین گروه آزمایش همراه هم در جلسه­های مشاوره­ی گروهی شرکت کردند نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل کواریانس تفاوت معناداری را در نتایج حاصل از پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل، نشان داد. بدین معنی که میزان متغیرهای وابسته در آزمودنی­های گروه آزمایش به طور معناداری نسبت به گروه کنترل کاهش یافت(001/0>( p. پس می­توان نتیجه­گیری نمود که مشاوره­ی گروهی مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر در کاهش فرسودگی زناشویی و میل به طلاق زوجین مراجعه کننده تاثیر­گذار بوده است.همچنین مشاوره­ی گروهی مبتنی بر رویکرد ستیر بر روی خرده مقیاس­های فرسودگی زناشویی شامل خستگی جسمی، خستگی روانی، خستگی روانی و میل به طلاق شامل بعد تمایل برای خارج شدن ومسامحه تأثیر گذار بوده است(001/0>( p.
کلید واژه ها: رویکرد ارتباطی ستیر، فرسودگی زناشویی، میل به طلاق.
فهرست مطالب                                                                                                                                                                        
عنوان
 فصل اول:کلیات پژوهش

دانشگاه هرمزگان

دانشکده علوم انسانی

پایان‌نامه برای دریافت کارشناسی ارشد در رشته تحقیقات آموزشی

عنوان:

بررسی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت کارکنان و عوامل مؤثر بر آن در بانک رفاه استان هرمزگان

استاد راهنما:

دکتر حسین زینلی پور

 استاد مشاور:

دکتر اقبال زارعی

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده
هدف پژوهش حاضر عبارت بود از بررسی اثر بخشی اهداف آموزشی دوره‎های آموزشی ضمن خدمت بانک رفاه در استان هرمزگان، که نمونه آن را 150 نفر از کارکنان شعب بانک رفاه استان هرمزگان تشکیل دادند. دو ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل الف)پرسش نامه 50 سؤالی ویژگی های محیط، کارآموزان و دوره آموزشی و  ب) پرسش نامه 24 سؤالی برای بررسی اهداف پنج‏گانه بانک رفاه می‎باشد. از دو رویکرد برای تجزیه و تحلیل داده‎های حاصل از پژوهش بهره گرفته شد در رویکرد اول، اهداف براساس طیف سه درجه‎ای(1تا 67/1 نامطلوب، 68/1 تا 34/3 نسبتاً مطلوب و از 35/3 تا 5 مطلوب) مطابقت داده شدند. در رویکرد دوم از آزمون‏های تی تست تک گروهی، فریدمن و رگرسیون خطی چند متغیری گام به گام برای تجزیه و تحلیل هشت سؤال مطرح شده در پژوهش استفاده شد. نتایج بررسی میزان تحقق اهداف، نشان داد که اهداف بهبود پاسخ‎گویی به مشتریان، بهبود کیفیت ارائه خدمات و ارتقای شغلی کارکنان در سطح مطلوبی از تحقق برخوردار هستند و اهداف بهبود روابط انسانی کارکنان و افزایش میزان دانش و مهارت‎های کارکنان در سطح نسبتاً مطلوبی از تحقق برخوردار می‌باشند. تجزیه و تحلیل پنج سؤال اول که دوره‎های آموزش ضمن خدمت در بهبود پاسخ‎گویی به مشتریان، بهبود کیفیت ارائه خدمات و ارتقای شغلی کارکنان، بهبود روابط انسانی کارکنان و افزایش میزان دانش و مهارت‎های کارکنان مؤثر بوده‎اند. تجزیه و تحلیل سه سؤال آخر پژوهش نشان داد که از میان چهار زیر شاخص‎ ویژگی‎ کارآموزان، تنها دو زیر شاخص آمادگی یادگیرنده و انگیزه انتقال توانایی پیش بینی متغیر ملاک را دارند. از میان هشت زیر شاخص مربوط به ویژگی‎ محیط کار، زیر شاخص‎های حمایت همکار، آزادی، مجوز سرپرست، انتطار از پیامد تلاش و حمایت سرپرست پیش بینی کننده معنی‎دار متغیر ملاک هستند. از میان سه زیر شاخص مربوط به ویژگی دوره آموزشی ضمن خدمت تنها دو زیر شاخص اعتبار محتوا و بازخورد، پیش بینی کننده معنی‎دار متغیر ملاک هستند.
کلیدواژه‎ها: اثر بخشی، اهداف آموزشی، دوره‎های آموزشی ضمن خدمت و بانک رفاه.
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                          صفحه
فصل اول: طرح پژوهش. 1
1-1)مقدمه 2
1-2)بیان مسأله. 3
1-3)ضرورت و اهمیت پژوهش. 5
1-4)اهداف تحقیق 7
1-4-1)هداف کلی. 7
1-4-2)اهداف جزئی 7
1-5)سؤالات تحقیق. 7
1-6)تعریف عملیاتی و مفهومی متغییرها. 8
1-6-1)اثربخشی 8
1-6-2)آموزش کارکنان. 8
1-6-3)اثربخشی آموزشی. 9
1-6-4)ارزیابی اثربخشی آموزش 9
فصل دوم: پیشینه پژوهش 10
2-1)مقدمه. 11
2-2)مبانی نظری آموزش کارکنان. 11
2-2-1)مفهوم شناسی آموزش و آموزش کارکنان 11
2-2-2)اهمیت و ضرورت آموزش کارکنان. 12
2-2-3)اهداف آموزشی نیروی انسانی 13
2-2-4)انواع آموزش 15
2-2-5)روش های آموزش. 18
2-2-6)اصول آموزش کارکنان. 19
2-2-7)سطوح آموزش کارکنان در سازمان های صنعتی. 20
2-2-8)پیامدهای آموزش کارکنان 21
2-2-9)مراحل آموزش کارکنان. 22
2-2-10)محتوای آموزش کارکنان 23
2-3) مبانی نظری ارزشیابی آموزشی. 24
2-3-1) مفهوم شناسی ارزشیابی آموزشی. 24
2-3-2) تاریخچه ارزشیابی 26
2-3-3) ضرورت ارزشیابی. 28
2-3-4) ارزشیابی و برنامه ریزی 28
2-3-5) موانع اثربخشی دوره های آموزشی. 29
2-3-6) عوامل مؤثر بر اثربخشی آموزش کارکنان 29
2-4)مبانی نظری رویکردهای ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی. 31
2-4-1)رویکرد ارزیابی مبتنی بر هدف 32
2-4-2)رویکرد فارغ از هدف. 34
2-4-3)رویکرد محاکمه قضایی. 35
2-4-4)رویکرد مرور حرفه ای 35
2-4-5)رویکرد ارزشیابی واکنشی 36
2-4-6)رویکرد سیستمی. 37
2-5) الگوهای ارزیابی اثربخشی آموزشی. 37
2-5-1) الگوی ارزیابی اثربخشی آموزشی کریک پاتریک. 38
2-5-2)الگوی ارزشیابی سیپ 44
2-5-3)مدل انتقالی. 49
2-5-4) تیپولوژی مدل انتقالی. 50
2-5-5)مدل ارزشیابی اثربخشی سودمندی 53
2-5-5-1)مراحل ارزشیابی بر اساس مدل بازگشت سرمایه 54
2-5-5-2)مراحل جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها برای مدل بازگشت سرمایه. 56
2-5-6)الگوی ارزشیابی IPOO. 59
2-5-6-1)گام های فرایند ارزشیابی در مدل IPOO 60
2-6)الگوی پیشنهادی ارزیابی اثربخشی آموزش بانک رفاه 63
2-6-1)معرفی جامع الگوی انتقال یادگیری. 65
2-6-2)سؤال های مربوط به شاخص های الگو. 70
2-7)پیشینه تحقیق. 73
2-7-1)تحقیقات انجام شده در ایران. 73
2-7-2)تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 75
فصل سوم: روش شناسی پژوهش. 77
3-1)مقدمه 78
3-2)روش شناسی تحقیق. 78
3-2-1)روش پژوهش 78
3-3)جامعه و نمونه 78
3-3-1)جامعه 78
3-3-2) نمونه 79
3-4)ابزار پژوهش 80
3-5)پایایی و روایی. 81
3-5-1)پایایی. 81
3-5-2)روایی . 81
3-6)شیوه تجزیه و تحلیل داده ها . 82
3-6-1)سطح توصیفی 82
3-6-2)سطح استنباطی . 82
3-7)روش اجرا 82
فصل چهارم: یافته های پژوهش . 83

ادامه خواندن

پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده

عنوان:

اثربخشی مشاوره گروهی بر اساس منابع تکوین خود بر افزایش ابراز وجود معتادان در حال باز توانی

نگارنده:

جواد کاظمی

اساتید راهنما:

دکتر سید جلال یونسی

دکتر منوچهر ازخوش

استاد مشاور:

محمد حسن فرهادی

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

فصل اول(کلیات تحقیق)
مقدمه.1
بیان مساله3
اهمیت و ضرورت تحقیق.6
-تعاریف متغیر ها.8
تعاریف نظری8
تعاریف عملی8
-اهداف پژوهش.9
اهداف کلی9
اهداف کاربردی.10
-فرضیه های پژوهش10
فصل دوم(پیشینه تحقیق)
-نظریه های موجود در تبیین اعتیاد.12
نظریه روان تحلیلگری12
رفتارگرایان شناختی15
روان شناسی خود.15
نظریه های زیستی روانی16
نظریه وابستگی جسمانی اعتیاد.16
نظریه های مشوق مثبت اعتیاد.17
نظریه های اجتماعی-فرهنگی19
1-نظریه بی هنجاری.19
2-نظریه انزواطلبی مرتون20
3-نظریه برچسب زنی.21
4-نظریه انتقال فرهنگی.21
5-نظریه تفسیر انتخاب عقلایی.23
متغیرهای علت شناختی سوءمصرف مواد.24
متغیرهای روانشناختی24
تغییرات خلقی.24
شخصیت و ارتباط آن با مصرف مواد27
مکانیزم های زیست شناختی.28
مکانیزم های احتمالی.29
تعاملات زیست شناختی در مصرف مواد و الکل.31
متغیرهای اجتماعی و فرهنگی32
انواع مواد مخدر.33
معروفترین داروهای اعتیاد آور36
همراهی سوءمصرف مواد و سایر اختلالات روانپزشکی38
ابراز وجود:تعریف و مولفه های آن40
-سبک های پاسخ42
سبک غیر ابرازمندانه.42
سبک پرخاشگرانه43
سبک ابرازمندانه44
ویژگی های رفتار ابرازوجودمندانه46
مولفه های ابراز وجود47
مولفه های رفتار آشکار ابراز وجود.47
مولفه های پنهان ابراز  وجود50
حقوق و مسولیت های ابراز وجود.55
حقوق بشر برای ابراز وجود.55
-منابع تکوین خود57
الف:خود مشاهده گری58
ب:مقایسه اجتماعی59
ج:پسخوراندهای اجتماعی60
آسیب شناسی روانی در سطح فردی61
افزایش خود مشاهده گری،کاهش مقایسه اجتماعی و پسخوراند اجتماعی62
کاهش خودمشاهده گری،افزایش مقایسه اجتماعی و پسخوراند اجتماعی.63
پیشینه پژوهشی(بررسی متون)64
فصل سوم
نوع مطالعه.68
جامعه آماری.68
نمونه و روش نمونه گیری.68
ملاک های ورود به پژوهش. 68
ملاک های خروج از پژوهش.68
ابزار پژوهش69
روایی و پایایی پرسشنامه.69
شیوه نمره گذاری پرسشنامه70
شیوه ی جمع آوری داده ها.70
روش اجرای پژ وهش.70
چارچوب درمان.71
روش تجزیه و تحلیل داده ها.71
ملاحضات اخلاقی71
مقررات حاکم بر جلسات مشاوره گروهی72
پروتکل درمان73

ادامه خواندن

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد قوچان

دانشکده علوم انسانی، گروه آموزشی مشاوره

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی  ارشد

گرایش : خانواده

عنوان:

رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره  دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده :
هدف از این پژوهش رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره  دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد است. جامعه آماری مورد نظر در عبارت از کلیه دانش آموزان مقطع دبیرستان ناحیه 5 شهر مشهد است  در سال تحصیلی 1394-93  تحصیل می کند. .با توجه به نمونه ها که وجود دارد تعداد حجم نمونه 250 نفر است.جهت جمع آوری داده ها ازسه   ابزار عمده  الف )رضایت زناشویی انریچ ب) پرسشنامه سلامت عمومی ج) خود پنداره بک صورت پذیرفت.
نتایج :بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برتوانایی های ذهنی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر کار آمدی شغلی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها جذابیت جسمی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر مهارت های اجتماعی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد .بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر مهارت های اجتماعی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر عیبها و حسن ها  دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.
کلید واژه: رضایت زناشویی –خود پنداره-سلامت روان-دانش آموزان –دبیرستان –ناحیه5
  
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1بیان مسله :
   ازدواج یکی از مهمترین رویدادهای زندگی انسان محسوب می شود که نه تنها در سلامت جسمی و روانی فرد موثر است بلکه نقش مهمی را در ورود انسان به دوره ی بزرگسالی بر عهده دارد(موسوی،1386).
با ازدواج،خانواده تشکیل می شود و نظام خویشاوندی شکل می گیرد و نسل بقا می یابد ازدواج موفق پایه و بنیان عالی برای ایجاد خانواده شاد و مستحکم است( زابو[1]،ترجمه میر محمد صادقی1384).
ازدواج سنگ بنای خانواده و پاسخی جامعه پسندانه به یکی از نیازهای اساسی انسان ها برای تداوم نسل بشریت است.لزوم پایداری و تداوم محبت و تعلق انسان ها به یکدیگر از یک سو و حفظ اخلاق و روابط صحیح انسانها با یکدیگر و پرورش در محیط عاطفی سالم خانواده از سوی دیگر ضرورت ازدواج را بیش از پیش آشکار می سازد. و البته آسیب به خانواده به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماع موجب پیامدهای وخیمی در کل ساختار و نظام ارزشی فرهنگی یک جامعه خواهد شد(ثنایی،1375).  به طور سنتی و  معمول اساس تشکیل خانواده با ازدواج گذاشته می شود.همسر گزینی و پیمان زناشویی هر دو نشانه بالندگی و پیشرفت شخصی اند.گزینش همسر بی گمان یکی از مهمترین تصمیماتی است که در زندگی می گیریم(برنشتاین و برنشتاین،ترجمه نائینی و منشی 1380).
ازدواج بیش از هر ارتباط دیگری طرفین را مقید می سازد.همچنین زوجین از حق اشتباه کمتری برخوردارند آنچه دو نفرباید  پیش از ازدواج بدانند این است که ازدواج مسأله ای نیست که همه بر آن اشراف داشته باشند.ازدواج قدم گذاشتن در یک شراکت کاری است که معمولا جزئیات نحوه برخورد با مشکلات احتمالی به صورت کتبی ذکر می شود(گلاسر وگلاسر،ترجمه نیکو و برازنده ،1383).
امروزه زندگی انسان ها در تمامی ابعاد دستخوش تغییرات سریع و شگرفی شده است.زندگی زناشویی نیز از این قاعده مستثنی نیست.اهداف،نقش ها ،وظایف و نحوه شکل گیری ازدواج در طول زمان تغییر یافته است(برنشتاین و برنشتاین،ترجمه نائینی و منشی،1380).
آنچه مسلم است روابط خوب به سادگی به دست نمی آید،بلکه به دست آوردن آن مستلزم تلاش مداوم و آگاهانه است. جرج لوینگر[2] می گوید :آنچه در ایجاد یک رابطه زناشویی خوب یا هر نوع رابطه ی رضایت بخش مهم است،میزان هماهنگی و تناسب شما با همدیگر نیست بلکه مهم آن است که چگونه  با ناسازگاری ها مقابله می کنید(کلینکه،ترجمه محمد خانی،1380). فردی که از نظر روانی سالم باشد زندگی زناشویی خوبی را خواهد داشت .زناشویی خوب به معنی آن است که تمام نیازهای روانی و جسمانی جنسی در محیط خانواده تامین شود.سلامت روانی یکی از عوامل مهم در رضایت زناشویی است  ). انسان موجودی اجتماعی است و نیاز پیوستگی یکی از نیازهای مهمی است که او را به سمت ارتباط با دیگران سوق می دهد . برایند ارضای

ادامه خواندن

عنوان پایان نامه:

تأثیر آموزش بهبود نگرش ها و انتظارات جنسی بر ابعاد صمیمیت زوجین شهر اصفهان

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

کلیات پژوهش
مقدمه
روابط صمیمانه در بین افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین روابط صمیمانه بر بهزیستی فیزیکی، روانشناختی و بر توانایی افراد در جهت عملکرد مؤثر در زمینه ­های مختلف فردی، خانوادگی و شغلی مؤثر است. ایجاد و ابقاء روابط صمیمانه به وسیله پیوندهای هیجانی خاصی تقویت می­شود. همچنانکه روابط سالم در زندگی منافع و پیامدهای مثبتی را در بر دارد، روابط ناراضی‌کننده سلامت جسمی و روانشناختی افراد را به خطر می­اندازد. داشتن رابطه صمیمانه و دلبستگی عاطفی با افراد نزدیک زندگی چون والدین، همسر و فرزندان یکی از مهمترین نیازهای بشری است. تلاش در جهت جستجو و حفظ رابطه با افراد مهم زندگی یک اصل انگیزشی بوده و در تمام طول زندگی با وی همراه است (بطلانی، 1387).
عواملی که در روانشناسی، روابط نزدیک را تعریف می­ کند عبارتند از درگیری احساس، تقسیم کردن افکار و احساسات و دلبستگی بین فردی یا تعهد. درگیری احساس مشتمل بر احساسات عاشقانه، گرمی و وفاداری به همسر می­باشد. تقسیم کردن احساسات به سهیم شدن زوجین در تجربه­های یکدیگر اشاره دارد و وابستگی و ایجاد تعهد میان زوجین خوشبختی آنان را به یکدیگر گره می­زند (تبعه امامی، 1382).
تعهد زناشویی به این معنی است که زوجین چقدر برای روابط زناشویی خود ارزش قائل هستند و تا چه اندازه به حفظ و تداوم ازدواج خود می­اندیشند (آماتو[1]، 2004). تعهد به این صورت است که فرد همسرش را دوست می­دارد، به او وفادار است و از تمایل به درگیری به هر شکل و شمایل که باشد، اجتناب می­ کند (کلارک[2]، ترجمه قراچه‌داغی، 1388).
در اواخر قرن بیستم، تعهد زناشویی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ پژوهشی مورد توجه محققان قرار گرفته است. پژوهشگران زیادی برای پاسخگویی به این سوال که چرا بسیاری از زوجین علی­رغم فقدان رضایتمندی زناشویی همچنان به همسر و ازدواج خود پایبند و متعهد باقی می­مانند، تلاش کردند تا از طریق ارائه مدل­های مختلف به مفهوم­سازی و تبیین تعهد زناشویی بپردازند. به دنبال این امر، مدل­های نظری مختلف، مقیاس­ها و روش­های ارزیابی متعدد و تعاریف و مولفه­های زیادی پیرامون تعهد زناشویی مطرح شد (هارمون[3]، 2005).
از آن زمان تاکنون، تعهد زناشویی در همه حوزه­های مطالعاتی ازدواج و خانواده، وارد شد. بر این اساس، نه تنها تعداد مطالعاتی که مستقیماً در ارتباط با تعهد زناشویی و ابعاد آن است، به صورت قابل ملاحظه­ای افزایش یافت، بلکه در اغلب مطالعاتی که تأکید اصلی آن­ها بر تعهد زناشویی نبوده نیز تعهد به عنوان یک متغیر مهم در حفظ و تداوم زندگی زناشویی مورد توجه قرار گرفت (آماتو، 2008).
روابط جنسی تنها هنگامی به معنای واقعی کلمه اغناء‌کننده خواهد بود که توأم با عشق­ورزی باشد؛ بدین معنی که قلب­ها و احساسات خود را با هم سهیم شوند. اغلب مردم به دنبال تجارب جنسی اغناء کننده نیستند، بلکه تنها به دنبال رضایت جنسی هستند. تنها با اصلاح و بهبود روش­های عشق­ورزی و نفوذ اجرای عمل جنسی، نمی­توان به اغنای جنسی دست یافت. رضایت و احساس اغنای درونی، تنها با بهبود و اصلاح رابطه­ای احساس و عاطفی میان دو انسان امکان­پذیر است (آنجلیس، ترجمه ابراهیمی، 1384).
1-1 شرح و بیان مسئله پژوهش
واژه انگلیسی صمیمیت[4] از واژه‌ای لاتین به معنی درون مشتق می‌شود. بنابراین صمیمیت یعنی دو نفر درون خود را به روی یکدیگر باز می‌کنند. صمیمیت یعنی ورود عاطفی، فکری، اجتماعی، فیزیکی و معنوی به زندگی یکدیگر. صمیمیت یعنی ارتباط و اتصال در عمیق‌ترین سطح ممکن به همه‌ی حوزه‌های زندگی. وقتی با کسی صمیمی هستیم فکر می‌کنیم او نهایت خیر و صلاح ما را می‌خواهد، بنابراین بدون ترس از اینکه او از گفته‌های ما یا آنچه در ما می‌بیند سوء استفاده کند وجود خودمان را و مکنونات قلبی‌مان را به روی او می‌گشاییم (چاپمن[5]، ترجمه‌ موحد، 1384).
صمیمیت مفهوم وسیعی است که می‌تواند از بحث درباره‌ی جزئیات زندگی تا افشای خصوصی‌ترین احساسات جنسی که کسی به راحتی در مورد آن سخن نمی‌گوید را دربر می‌گیرد. صمیمیت محصول فرعی توجه کردن، پذیرفتن، حساسیت به خرج دادن و درک کردن است. بنابراین با از دست رفتن صمیمیت یکی از اتصال‌های زندگی زناشویی از بین می‌رود (بک[6]، ترجمه قراچه‌داغی، 1382).
صمیمیت یک فرایند تعاملی است که شامل تعدادی از ابعاد مرتبط به هم می‌باشد. محور این فرایند شناخت، درک، پذیرش، همدلی با احساسات فرد دیگر و قدردانی با پذیرش دیدگاه منحصر به فرد دیگری از دنیا است. صمیمیت یک نیاز اساسی در انسان است که در چارچوب نیاز بقا برای دلبستگی رشد می‌کند (باگاروزی[7]، ترجمه رضازاده و پورنقاش تهرانی، 1386).
صمیمیت که به عنوان یک فرایند مهم در توسعه روابط دوستانه شناخته شده است، در حال حاضر نگرانی عمده متخصصان مشاوره، خانواده و ازدواج است. تغییر تکنولوژی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و نیز تغییرات در حوزه مذهب در تغییر کارکرد اولیه ازدواج که شامل عشق و صمیمیت و محبت بین زن و شوهر است نقش اساسی دارد (هیکمان[8] و همکاران، 1997؛ به نقل از شاه‌سیاه، 1387).
صمیمیت یک خود- آشکاری متقابل است. به این صورت که دو نفر به طور پیوسته همدیگر را کشف و مجدداً کشف می‌کنند. این فرایند بی‌انتهایی است، چون شخصیت‌های ما لایه‌ای بی‌پایان دارند. گفتگو، تجارب مشترک و گذراندن عمر در کنار یکدیگر، این لایه‌ها را پس می‌زند و جنبه‌ها نو و متفاوتی از شخصیت‌های ما را آشکار می‌سازد. در ضمن، صمیمیت یک کشف مجدد پیوسته است. چون ترجیحات ما تغییر می‌کنند، امیدها و رویاهای ما تغییر می‌کنند و به همین علت به روشی که دوست داریم روزها و هفته‌های خود را سپری می‌کنیم. صمیمیت نیاز به زمان دارد (کلی[9]، ترجمه تمدن، 1387).
صمیمیت نزدیکی، تشابه و یک رابطه شخصی عاشقانه یا هیجانی با شخص دیگر است و مستلزم شناخت و درک عمق فرد دیگر به منظور بیان افکار و احساساتی است که به عنوان منشأ تشابه و نزدیکی بکار می­رود. صمیمیت یک فرایند تعاملی است و شامل ابعادی مرتبط به هم است. محور این فرایند شناخت، درک، پذیرش، همدلی با احساسات فرد دیگر، قدردانی و پذیرش دیدگاه او است. صمیمیت یک نیاز اساسی و واقعی است و تنها یک تمایل یا آرزو نیست. صمیمیت مفهوم وسیعی دارد و شامل خود افشایی، رابطه جنسی، رابطه هیجانی- بدنی و صمیمیت را شامل نه بعد صمیمیت هیجانی، روانشناختی، عقلانی، جنسی، جسمانی، معنوی، زیباشناختی، اجتماعی- تفریحی و زمانی می­داند. شدت صمیمیت و ابعاد نه‌گانه آن در هر فرد متفاوت از دیگری است (باگاروزی، ترجمه رضازاده، پدر نقاش تهرانی، 1386).
تعهد زناشویی یکی از ویژگی‌های مهم ازدواج‌های موفق و طولانی مدت است. واژه تعهد[10] به معنای تصمیمی عقلانی است که مستلزم مقید بودن فرد به اعمالی خاص است و یا حالتی دال بر وابستگی عاطفی و عقلانی به ایده­آلی مطلوب است (گود، 1384). در زبان فارسی، تعهد به معنای «به گردن گرفتن شرط و پیمان و خود را ملزم به انجام عملی دانستن» تعریف شده است و تعهد عبارت است از: 1- عمل متعهد شدن به یک مسئولیت یا یک باور، 2- عمل ارجاع یا اشاره به یک موضوع، 3- تقبل یا عهده دار شدن انجام کاری در آینده، 4- حالت یا وضعیت اجبار یا الزام عاطفی به انجام کاری در آینده (سیف‌اله پور، 1385).
در فرهنگ اسلامی، تعهد به معنای پایبندی به اصول و قراردادهایی است که انسان به آنها پایبند و پایدار است. فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار است و به اهدافی که به خاطر آنها و برای حفظ آنها پیمان بسته است، خیانت نمی‌کند (مطهری، 1368؛ به نقل از سیف اله پور، 1385).
لیک و لیک[11] (1977) تعهد بین فردی را یک حالت ناخواسته‌ای می‌دانند که به تبادل احساسات دو شریک منجر می‌شود. نویسندگان بسیاری تعهد را اعترافی می‌دانند که در مورد علاقه به نگهداری یک رابطه مطرح می‌شود (لوینگر[12]، 1980؛ رسبالت[13]، 1983؛ به نقل از تبعه امامی، 1382). تعهد در روابط زناشویی مفهوم ویژه‌ای دارد و به معنای تک همسری است و چنین تعریف می‌شود: «شرایطی حاکی از داشتن روابط عاشقانه و زناشویی تنها با یک نفر در هر زمان». برای آن که زوجین بتوانند ارتباط عاشقانه، دراز مدت و موفقی داشته باشند، هر دوی آنها باید در زمینه پایبند ماندن به تک همسری توافق نمایند (گود[14]، 1384).
تعاریف متعددی برای تعهد زناشویی[15] ارائه شده است. قدیمی‌ترین تعریف متعلق به دین و اسپانیر[16] (1974) است. به نظر آنان تعهد زناشویی عبارت است از: «تمایل زوجین به حفظ و تداوم رابطه مشترک». در مدل سه وجهی عشق استرنبرگ[17]، سومین رأس مثلث، تعهد است و به تصمیم‌گیری زوجین در مورد اقامت کردن و در کنار همدیگر بودن اشاره دارد که تعهد در شکل کوتاه مدت، رابطه با یک شریک معین و در شکل بلند مدت، عاملی برای حفظ تداوم و بقای روابط عاشقانه است (استرنبرگ، 1984، 1986، 1988، 1997؛ به نقل از قمرانی و عباسی مولید، 1387). استنلی و مارکمن[18] (1992) تعهد زناشویی را شامل دومولفه: از خود گذشتگی نسبت به همسر و ناتوانی در ترک رابطه زناشویی دانسته‌اند.
آدامز و جونز[19] (1995، 1996، 1997، 1999؛ به نقل از جونز، 2004) تعهد زناشویی را به عنوان «تمایل زوجین برای تداوم رابطه زناشویی بدون توجه به نوسان میزان رضایتمندی» تعریف کردند که شامل سه بعد، 1- تعهد نسبت به همسر (جاذبه زناشویی)، 2- تعهد نسبت به ازدواج (التزام اخلاقی) و 3- محدودیت اجتماعی (احساس به دام افتادگی) است. تعهد نسبت به همسر شامل عشق، رضایت، فداکاری و سرسپردگی است. تعهد نسبت به ازدواج به مسئولیت‌پذیری زوجین برای حفظ ازدواج و احترام به آن گفته می‌شود. محدودیت اجتماعی نیز به پیامد‌های عاطفی، مالی و اجتماعی اطلاق اشاره دارد که مانع از فسخ پیمان ازدواج می‌شود.
جانسون[20] (1973، 1982، 1991، 1999؛ به نقل ازهارمون، 2005) مدلی را ارائه نمود که در آن تعهد زناشویی به صورت سه نوع، 1- تعهد شخصی[21]، 2- تعهد اخلاقی[22] و 3- تعهد ساختاری[23] مطرح شده است. تعهد شخصی به معنی علاقه و تمایل فرد برای تداوم رابطه زناشویی است. تعهد اخلاقی بیانگر وفاداری اخلاقی فرد به ازدواج است و تعهد ساختاری نیز به موانع و محدودیت‌های موجود در ترک رابطه زناشویی و احساس اجبار به تداوم آن رابطه اشاره دارد. در رابطه با ویژگی‌های تعهد زناشویی نیز اظهار نظرهای متعددی مطرح شده، به گونه­ای که در منابع مختلف لیست‌های متعددی از ویژگیهای تعهد به چشم می‌خورد که برخی از آنها دارای وجوه تشابه و همپوشی زیاد و برخی دارای شباهت کمتری هستند.
تبعه امامی (1382) در پژوهش خود مفاهیمی همچون: مسئولیت، وفاداری، ایمان داشتن، اعتماد و در زمان خوبی و بدی در کنار هم بودن را به عنوان مفاهیم مرکزی تعهد و مفاهیمی همچون: در دام احساس گرفتار آمدن، تفکر درباره طرف مقابل در هر زمان و توجه را متمرکز طرف مقابل کردن را به عنوان مفاهیم پیرامونی تعهد مطرح کرده است. در این رابطه، آنجلیس (1382) نیز تعهد زناشویی را مشتمل بر ویژگی‌های زیر می‌داند:
1- مسئولیت: درجه تعهدی که یک فرد در مقابل پیمان بسته شده یا جهت انجام یک کار، نشان می‌دهد. مسئولیت‌پذیری به عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی تعهد، معیاری فراهم می‌­آورد تا زن و شوهر خود را با آن بسنجند.
2- گذشت و فداکاری: گذشت یعنی گذشتن از حق خود و امتیاز را به شخص مقابل واگذاشتن.
3- وفاداری به قول و عهد: یکی از بارزترین ویژگیهای تعهد، وفاداری و وفای به عهد بسته شده است. ازدواج یکی از محکم‌ترین عهد‌هایی است که در طول زندگی بسته می­شود.
4- اعتماد: یعنی درجه ایمان و قابلیت اتکا در یک فعالیت یا موقعیت و یا نسبت به رفتار افراد حاضر در آن موقعیت، بطوری که اعتماد و اطمینان به محکم شدن پایه‌های ازدواج کمک می‌کند و هر چه ریشه‌های یک زندگی زناشویی مستحکم­تر باشد، تعهد و پایبندی به حفظ آن زندگی بیشتر خواهد بود.
5- عشق و دوست داشتن: یک رابطه عاشقانه بالغانه در افزایش میزان تعهد و پایبندی به زندگی زناشویی بطور قطع مؤثر است. واقعیت آن است که بعد از شیدایی اوایل ازدواج و پس از آنکه شور روزهای نخست ازدواج فروکش می­ کند، توجه به رفاه و خوشبختی همسر، مهم‌ترین نیروی است که می‌تواند روابط زناشویی را حفظ نماید و زوجین در هر شرایطی در قبال آسایش، ناراحتی، ثروت و فقر یکدیگر مسئول­اند (تبعه امامی، 1382).
اگرچه بعضی از زوجین در آغاز زندگی مشترک، خود را نسبت به

ادامه خواندن