نیچه: « فراسوى نیک و بد »
مقدمه
« رَبَّنا آتِنا مِنْ لدُنکَ رَحمَهً و هَیّىء لَنا مِنْ اَمُرِنا رَشداً »[1]
شکر و سپاس و منت و عزت، خداى[2] را که بر این بندهى ناچیز خود منت نهاد تا توفیق نوشتن مجموعهى حاضر را پیدا کنم.
دانستن از اشتیاق آغاز مىگردد و چون مشتاقى، پس عاشقى و عاشق مىداند، به جهت اشتیاقى که در جودش زبانه مىکشد.
” در روزگار ما دیگر نیازى نیست بگوییم: « خواندن خوب است » همه مىدانند و باید بدانند که خواندن سودمند و لازم است، دیگر زمانى فرا رسیده است که به جاى شعار دادن دربارهى خواندن، باید به کارهاى بنیادى دست بزنیم: نیاز به خواندن را از کودکى به گونهاى بیاموزیم که در شمار عادتها و جزئى از طبیعت انسان در آید. ” [3]
در جهان امروز، عمدهى فعالیتهاى محققان و مشاوران معطوف به مدرسه است ؛ و مدارس و آموزشگاهها به مهمترین میدان پژوهش تبدیل شدهاند اما متاسفانه این مسئله در میهن ما جایگاه واقعى خود را پیدا نکرده است.
با توجه به اینکه دنیاى ما در حال تغییر و تحوّل است و ما نیز که در آستانهى قرن بیست و یکم قرار داریم باید در مورد رویدادها، پیش بینى‌هایى انجام داده و براى آنها تعیین حدود کنیم.
تغییرات گوناگون به سرعت در حال انجام و ادامه هستند و این جزء پیش بینىهاى اولیهاى است که توسط هر فرد مىتواند بعمل آید. [4]
در عصر ما مطالعه زیر بنا و مبناى اطلاعات، و تمامى تغییرات موجود در جهان است، سیر و تتبّع در این زمینه در زندگى ما جزء مصالح اساسى، و ضرورتش در پژوهش امروزه بیشتر احساس مىشود اما قلمرو و مطالعه با موضوعات و عناوین دیگر تفاوت دارد و پژوهش در این گسترده حتى در نمونههاى محدود و کوچک و تعمیم آن به کل جوامع و یا یک جامعه آسان نیست و باید جانب احتیاط را رعایت کرد.
در عصرى که زندگى مىکنیم مطالعه نیز از دامنهى تغییرات مستثنى نبوده است و اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن در زندگى بشرى، اوضاع اقتصادى، اجتماعى، سیاسى و به ویژه فرهنگى کاملاً مشهود بوده و راههاى تازهاى در برابر افراد گشوده است. بطوریکه امروزه کلیهى صاحبنظران بر این امر اتفاق نظر دارند که اولین گام در جهت توسعه از هر حیث[5] ، مشمول هدفمند کردن نیروى انسانى و یا به عبارت بهتر، آموزش نیروى انسانى در چهارچوب برنامههاى آموزشى مناسب است. و گام برداشتن در جهت پیشرفت و توسعه و تبلور ارزش‌ها و متحول کردن ذهن و نگرش نسل جدید، بدون برنامهریزى و مطالعهى دقیق امکانپذیر نیست.
“دانشمندان اهل فن، مطالعه را واقف گردیدن، مرور کردن کتابتى به چشم و بی‌آواز خواندن و همچنین نگریستن همراه با تامل، تفکر و اندیشه و نظر به دقت، معنا کردهاند.” [6]
تا قرن پیش سرنوشت افراد عموماً با منشاء خانوادگى و اصل و نسب آنان ارتباط داشت. فرزندان کارگران، پیشه وران، بازرگانان، و فرمانروایان ناگزیر بودند مشاغل خانوادگى را به حکم سرنوشت مقدر و غیر قابل تغییر بپذیرند، اما با توسعهى علوم و پیشرفت صنایع و دانش بشرى این اوضاع غیر قابل تغییر، به یکباره تغییر پذیرفت.
در کشور ما تا چندین سال پیش فقط معدودى از خانوادههاى ایرانى فرزندان خود را به مدرسه مىسپردند و خانوادههاى کم مایه چارهاى جز اینکه از آغاز کودکى به کار و حرفهى خانوادگى بپردازند، نداشتند. اما در حال حاضر وضعیت فرق کرده است، مطالعهى آمار مدارس ایران روشن مىسازد که تعداد دانشآموزان مدارس از سال 1304 تا 1340 قریب 60 برابر افزایش یافته و تا سال 1368 این تعداد در حدود، ده میلیون و تا به امروز بیش از بیست میلیون نفر رسیده است، در صورتیکه مطالعهى افراد عامه ، مراکز آموزش عالى و دانشگاهها، پژوهشکدهها . مستثنى این آمار هستند، به همین خاطر دور از ذهن نیست که عصر ما، عصر انفجار اطلاعات نامیده شده است.
امروزه ضرورت نیاز به مطالعه، عادت به مطالعه [7] و آشنایى با اصول و روشها و مهارتهاى[8] آن، بیش از هر زمان دیگر احساس مىشود، و عدم اطلاع از روشهاى مطالعه و عادتهاى بد مطالعه یکى از علل مهم عقب ماندگى تحصیلى است، توان هر کسى براى پیشرفت تحصیلى [9] کامل، به سختى درک مىشود و بستگى به عوامل متعددى دارد، تلاش‌هایى در جهت رفع پیشرفت تحصیلى بالاتر، از طریق بهبود کیفیت آموزش، موضوعات آموزشى، محیط‌هاى تحصیلى و غیره انجام گرفته است. در بخش دانشجویى نیز، تلاش‌هایى در جهت بهبود انگیزش، رغبت و عادتهاى کارى، انجام گرفته است، به طورى که مىتواند حداکثر توان خود را بکار برد.
وقتى گفته مىشود تلاش‌هایى انجام گرفته است، این تلاشها فقط در چند کشور پیشرفته و چند مدرسهى پیشرفته واقعیت داشته است و در کشور خودمان به کار بیشتر براى بهبود کیفیت و بهینه سازى پیشرفت تحصیلى نیاز داریم.
تحقیق حاضر شامل طرحها، روشها، بیان اصول و نظریاتى مىباشد که بیشتر کشورها براى مطالعه و تشویق به آن بکار گرفته شده و در حال حاضر مورد استفاده قرار مىگیرد، از این رو مىتواند بعنوان مجموعهاى در برگیرندهى تحقیقات، نظریات، و عقاید مختلف در مورد روشهاى مطالعه و تشویق به آن است مورد توجه قرار گیرد.
در شرایط یادگیرى آموزشگاهى(درس خواندن) دانشمندان و متخصصان تعلیم و تربیت چهار شرط کلى را براى یادگیرى کلاسیک و آموزشگاهى انسان و به عبارتى « درس خواندن » لازم و ضرورى مىدانند:
1ـ استعداد و توانایىهاى فردى 2ـ انگیزه و علاقه 3ـ امکانات آموزشى 4ـ روش و شیوههاى یادگیرى
چنانچه هر یک از این شرایط که به عنوان چهار چرخ اصلى ماشین آموزش و فراگیرى انسان محسوب مىشوند مهیا نباشد، موفقیت مطلوب آموزشى و تحصیلى حاصل نخواهد گردید. مثلاً اگر کسى هر چند استعداد و نیز علاقهى بسیار به فراگیرى داشته باشد اما امکانات لازم (مثل معلم، کتاب، مدرسه) در اختیار نداشته باشد نمىتواند از آموزش لازم برخوردار شود و همچنین اگر کسى هر سه شرط اولیه را داشته باشد اما از اصول و روش‌های صحیح یادگیرى و درس خواندن اصولى آگاهى نداشته باشد و به
دانلود پایان نامه ارشد با موضوع:راهبردهاى مطالعه ى دانش آموزان
