ث: تحریک و اغوای مردم به جنگ و کشتار با یکدیگر ۱۰۰
ج: نقشهبرداری از اماکن ممنوعه ۱۰۲
چ: توهین به مقدسات مذهبی. ۱۰۴
ح: توهین به بنیانگذار انقلاب و مقام رهبری. ۱۰۶
خ: توهین به مقامات دولتی ایران. ۱۰۷
د: توهین به مقامات سیاسی خارجی. ۱۰۸
ذ: تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروه های مخالف نظام ۱۱۰
گفتار سوم: جرایم ارتکابی علیه اشخاص در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان. ۱۱۲
الف: توهین ساده ۱۱۲
ب: توهین به بنیانگذار انقلاب و مقام معظم رهبری ۱۱۴
پ: توهین به سایر مقامات دولتی ایران ۱۱۵
ت: افترا (= قذف). ۱۱۶
ث: اشاعه فحشا ۱۱۸
ج: نقض حریم خصوصی ۱۲۱
گفتـــار چهارم: جرایم اقتصادی و مالکیت فکری ارتکابی در شبــکههای ماهوارهای فارسی زبان
. ۱۲۳
الف: جرایم اقتصادی. ۱۲۳
ب: جرایم علیه مالکیت فکری ۱۲۵
۱ـ حمایتهای کیفری از آثار فکری ۱۲۵
۱-۱-تحقق کلاهبرداری مالکیت فکری ۱۲۶
۲-۱-تحقق«انتقال مال غیر »درمالکیت فکری ۱۲۷
۲ـ سرقت آثار صوتی و تصویری. ۱۲۷
۳- نقض مجرمانه در آثار مالکیت فکری ۱۲۸
مبحث دوم: روشهای مقابله با جرایم ارتکابی. ۱۳۰
گفتار اول: اطلاعرسانی و آگاهی بخشی مردم از آثار مخرب برنامههای ماهواره ۱۳۰
گفتار دوم: ارتقای سطح کیفی برنامههای (رادیو و تلویزیون) در صداوسیما. ۱۳۱
گفتار سوم: تأسیس شبکه ماهوارهای جهت مقابله با شبکههای ماهوارهای ضد انقلاب ۱۳۲
نتیجهگیری و پیشنهادات ۱۳۳
فهرست منابع و مآخذ. ۱۳۹
مقدمه:
امروزه ماهوارههای ارتباطی و شبکههای تلویزیونی ماهوارهای یکی از گستردهترین و با نفوذترین رسانهها هستند و نادیده گرفتن کارکردهای سیاسی و فرهنگی ماهوارهها به عنوان یکی از ابزارهای «جهانی شدن» امکانناپذیر است. ماهوارهها در زمینه تغییرات فرهنگی و هویتی، که از مهمترین نمادهای منافع ملی یک کشور هستند، نقشی تعیینکننده دارند. آنها میتوانند با ارائه برنامههای هدفمند در تغییر فرهنگ، هویت و باورهای آیینی یک ملتها مؤثر باشند.
جمهوری اسلامایران نیز در عصر ارتباطات، همانند سایر کشورها در معرض برنامههای شبکههای ماهوارهای قرار گرفته است. با وجود قانون منع استفاده از تجهیزات ماهوارهای در ایران، باز هم این شبکهها بینندگان خود را دارند و هر روز به تعداد این بینندهها افزوده میشود. بهطوری که میزان بیننده برنامههای ماهوارهای طی آذرماه سال ۱۳۸۷ تا آذرماه سال ۱۳۹۲ از ۵/۴۲ درصد به ۵/۴۶ درصد در تهران رسیده است.
در حال حاضر، در کشور ما امکان دریافت شبکههای ماهوارهای گوناگونی وجود دارد. افزایش شبکههای ماهوارهای یک روند جهانی است و محدود به شبکههای فارسی زبان نیست؛ اما در خصوص شبکههای ماهوارهای فارسی زبان شاهد افزایش بیسابقهای بودهایم. در چنین شرایطی هرگونه سیاستگذاری و عمل برای مقابله با ماهواره نیازمند شناخت دقیق وضعیت موجود این حوزه است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
رسانهها بهویژه رسانه ماهواره، اهمیت و تأثیر بهسزایی در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی بشر دارد که وسایل ارتباطات ماهوارهای شبکههای دیداری و شنیداری در تمامی کشورهای جهان این امکانات را فراهم ساختهاند تا اطلاعات، اخبار و غیره سایر کشورها را به یکدیگر منتقل نمایند، لیکن با توجه به توسعه گسترده این رسانه نوین ارتباطی از سویی و نیزتاثیرآن در تولید و پخش برنامههای مخرب و ضداخلاقی توسط عوامل و گردانندگان شبکههای ماهوارهای فارسی زبان موجبتقویت انگیزه برای نگارنده جهت بررسی موضوع و آسیبشناسی دقیق برنامهها و جرایم ارتکابی توسط مسئولین شبکههای ماهوارهای ایجادکرد تا این مجموعه بتواند درراستای شناسایی اعمال مجرمانه ویافتن روشهای مقابله با بزهکاران موثرباشد .
اهداف پژوهش
از آن جا که شبکههای ماهوارهای فارسی زبان با پخش برنامههای مبتذل و غیراخلاقی توانسته مخاطبین زیادی را به خود جلب و متأسفانه تأثیرات منفی بر خانوادههای ایرانی به ویژه جوانان و نوجوانان وارد نماید و آسیبهای فراوانی را در ابعاد معنوی، دینی و سیاسی به کشور وارد کند که این موضوع ضرورت انجام این تحقیق را دوچندان کرده است.
هدف از این نوشتار، بررسی جامع انواع شبکههای ماهوارهای موجود و نوع کارکرد آن و آسیبشناسی برنامهها، شناسایی جرایم ارتکابی، روشهای مقابله با آن جرایم بوده تا در این رابطه، به زمینهسازی اطلاعات درخصوص حقوق پخش ماهوارهای و توجه به کاستیهای موجود در کشور سهم کوچکی داشته باشد.
ـ کمک به زمینهسازی اطلاعات در خصوص حقوق پخش ماهوارهای و توجه به کاستیهای موجود در کشور در این خصوص.
ـ ارائه روشهای مقابله با جرایم ارتکابی در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان.
پرسشهای تحقیق
در این تحقیق سعی شده است با بهره گرفتن از مطالعات میدانی و بررسیهای معموله به پاسخ سؤالات ذیل دست یافت:
۱- آیا نقش نهادهای غیررسمی و غیر قضایی در کنترل برنامههای ماهوارهای یا کاهش اثرات سوء استفاده از برنامههای ماهوارهای مؤثر است؟
۲- آیا حفظ و تقویت انگیزههای مذهبی، آموزش عمومی و ارتقاء سطح آگاهیهای مخاطبان نسبت به آثار منفی برنامههای ماهوارهای تأثیر دارد؟
۳- آیادر مصونسازی یا خودکنترلی مخاطبان جوان، درقبال استفاده آنان از برنامههای ماهوارهای راهکاری وجود دارد؟
فرضیه های تحقیق
نگارنده تلاش کرده با توجه به مطالعات و بررسیهای انجام شده در تحقیق،می توانبه فرضیات ذیل دست یافت:
۱- نهادهای غیر رسمی وغیرقضایی می توانند حسب مورد با استفاده ازکارشناسان علوم تربیتی یاافرادمجرب ومقبول جامعه نقش موثری رادرکاهش آثارسوءبرنامه های ماهواره ای وعدم استقبال عمومی ازاین برنامه هاایفاکند.
۲- فرهنگسازی برای افراد و خانوادهها جهت خودکنترلی و پرهیز از آثار سوء استفاده از برنامههای ماهوارهای موثراست.
۳- ارتقای سطح آگاهی های مذهبی وبرجسته سازی قیود اخلاقی ومذهبی ازسوی اشخاص یانهادهای مقبول جوانان می تواند درمصون سازی آنان نقش داشته باشد.
روش پژوهش
در این نوشتار سعی خواهد شد با بهرهگیری از آثار موجود در این زمینه، موضوع تحقیق را با بهره گرفتن از روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار داده، سپس با جمعبندی مطالب، پاسخ مناسبی به پرسشهای مطروحه ارائه کرد.
روش و ابزار گرد آوری اطلاعات
درانجام مطالعات حقوقی،منابع قانونی ودکترین ازاهمیت بالایی برخوردارند واین دومنبع به ترتیب دراسناد قانونی،کتب ومقالات حقوقی تجلی یافته است.درتحقیق پیش رونیز از روش اسنادی وکتابخانهای برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. بدین نحو که با مطالعه کتب،مقالات، قوانین ومقررات موجود دراین زمینه، ازآنها فیشبرداری شد، سپس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.
روش تجزیه وتحلیل اطلاعات
باتوجه به نتایج به دست آمده ازتحقیقات نگارنده،به تجزیه وتحلیل اطلاعات پرداخته است.
ساختار پژوهش
در یک نگاه کلی و اجمالی ساختار فصول این تحقیق را می توان به شرح ذیل بیان کرد:
این تحقیق از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است که فصل نخست آن کلیات که دارای دو مبحث،اوّل تعاریف و مفاهیم آن، تعریف ماهواره و انواع آن، پیشینه تاریخ ماهواره در جهان و آسیا، ارتباطات و انواع آن، در مبحث دوم؛ معرفی شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و کارکردهای آن که دارای چهار گفتار، شامل شبکههای خبری(سیاسی)، شبکههای موسیقی (نماهنگ)، شبکههای فیلم و سریال و شبکههای دینی مطرح شده است. فصل دوم دربرگیرنده آسیبشناسی برنامههای شبکههای ماهوارهای فارسی زبان که دارای پنج مبحث با عناوین تنزل بنیان خانواده، تنزل جایگاه زن درجامعه، بیخویشتنشدگی مخاطبان (شخصیتزدایی)، ماهوارهها و تهدید امنیت کشور، ماهوارهها وبحران هویت تشکیل گردیده است. فصل سوم نیز با موضوع بررسی حقوق ماهواره و نقش سازمانهای بینالمللی در توسعه آن و دارای چهار مبحث با عناوین نگاهی کوتاه به تاریخچه حقوق ماهواره، اصول حقوقی حاکم بر فعالیت ماهواره در فضای جو، سازمانهای غیردولتی، سازمانهای بینالمللی بین دول و اتحادیه بینالمللی مخابره از دور بیان گردیده است. فصل چهارم با موضوع جرایم ارتکابی شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و روشهای مقابله با آن و دارای دو مبحث، یکی جرایم ارتکابی شامل جرایم اتکاربی علیه منافع سیاسی،