برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ کیفیت دلبستگی با رفتارهای خرابکارانه بر مبنای نظریۀ بیگانگی روانی ملوین سیمن در دانش آموزان دبیرستانی انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوعِ همبستگی و جامعۀ آماری کلیۀ دانش آموزان دختر و پسر مقطع سوم دبیرستان شهر فسا در سال تحصیلی 93-1392 به تعداد 1043 نفر بود. به روش نمونه گیری خوشهای چندمرحلهای از 33 دبیرستان در سطح شهر فسا 15 دبیرستان انتخاب و 320 دانشآموز (176 دختر و 144 پسر) انتخاب شدند و پرسشنامۀ خودگزارشدهی ازخودبیگانگی روانی ملوین سیمن PV&VB (1959) و سیاهۀ دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ IPPA-R (1987) را تکمیل کردند. تحلیل دادههای به دست آمده با بهره گرفتن از آزمون آماری همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس یکراهه (آزمون T) نشان داد دلبستگی به والدین و همسالان و همۀ مؤلفههای آنها با رفتارهای خرابکارانه که به سه شیوۀ موازی عملیاتی شد رابطه دارند. مؤلفههای اعتماد و ارتباط با والدین و همسالان (رابطۀ مثبت میان والدین و همسالان با نوجوانان) با متغیر وابسته رابطۀ منفی و معنیدار و مؤلفۀ بیگانگی از والدین و همسالان با خرابکاری رابطۀ مثبت و معنیداری داشتند. بنابراین دلبستگی بیشتر به والدین و همسالان رابطۀ منفی با خرابکاری دارد. همچنین هر پنج مؤلفۀ ازخودبیگانگی روانی (بیقدرتی، بیهنجاری، بیمعنایی، انزوای اجتماعی و تنفر از خویشتن) با رفتارهای خرابکارانه رابطۀ مثبت و معنیدار داشتند. بین دختران و پسران از نظر رفتارهای خرابکارانه، تفاوت معنیداری یافت نشد. نهایتاً متغیرهای احساس انزوای اجتماعی، ارتباط با پدر، اعتماد به مادر، ارتباط با مادر، بیگانگی از پدر و بیگانگی از همسال توانستند وارد معادلۀ رگرسیون شده و بیشترین تبیین را از متغیر وابسته به دست دهند. به طوریکه این شش متغیر، بر روی هم توانستند 90 درصد از واریانس خرابکاری را تبیین کنند. همچنین، ضرایب معنیداری نشان داد که رابطۀ این شش متغیر با خرابکاری، در سطح اطمینان 99 درصد، از نظر آماری معنیدار است. با توجه به روابط معنیدار بین خرابکاری و متغیرهای فوقالذکر، نیاز به آموزشِ ایجاد فضاهای عاطفی و ارتباط نزدیک و صمیمانه با نوجوانان برای دستاندرکاران تعلیم و تربیت (خانواده و مدرسه) احساس میشود. علاوه بر این، یاددهی مهارتهای اجتماعی در مدارس به دانش آموزان (شامل نحوۀ تصمیم گیری، ایجاد اعتماد به نفس، و مدیریت استرس همسالان، افزایش حس مسئولیت پذیری)، به منظور کاهش رفتارهای خرابکارانه مناسب خواهد بود.
کلید واژه: خرابکاری، احساس بیقدرتی، احساس بیهنجاری، احساس بیمعنائی، احساس انزوای اجتماعی، احساس تنفر از خویشتن، نظریۀ بیگانگی روانی، کیفیت دلبستگی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ت
فهرست مطالب ث
فهرست جدولها خ
فصل اول: کلیات پژوهش 10
1-1. مقدمه 11
1-2. بیان مسئله 12
1-3. اهداف پژوهش 17
1-3-1. هدف کلی 17
1-3-2. اهداف خاص 18
1-4. فرضیات پژوهش 18
۱-5. اهمیت و ضرورت پژوهش 18
1-6. تعریفهای عملیاتی 22
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش 25
2-1. تبیینهای سطح خرد روانشناسی 26
2-1-1. نظریه های خردهفرهنگی 26
2-1-1-1. نظریۀ کوهن 26
2-1-1-2. نظریۀ کلووارد و اوهلین 27
2-1-1-3. نظریۀ میلر 27
2-1-2. نظریۀ بیگانگی روانی ملوین سیمن 28
2-1-3. نظریۀ ساترلند 31
2-1-4. نظریۀ هیرشی 32
2-1-5. نظریۀ بکر و لمرت 33
2-1-6. نظریۀ اجتماعی شدن 34
2-1-7. نظریۀ برآیند کلارک 34
2-1-8. نظریۀ سولومن اش 35
2-1-9. نظریۀ فضای عاطفی خانواده 35
2-2. تبیینهای روانشناختی 35
2-2-1. نظریۀ ناکامی-پرخاشگری 36
2-2-2. نظریۀ یادگیری اجتماعی 36
2-2-3. تحول روانی-اجتماعی بر اساس نظریۀ اریکسون 37
2-2-4. نظریۀ بازگشتی 40
2-2-5. دیدگاههای جنسیتی 40
2-2-6. نظریۀ دلبستگی 41
2-3. چارچوب نظری منتخب 42
2-4. مبانی تجربی خرابکاری 43
۲-4-1. پیشینه در داخل کشور 43
۲-4-2. پیشینه در خارج از ایران 54
۲-4-3. جمعبندی 68
2-5. مدل نظری پژوهش 70
فصل سوم: روش پژوهش 71
3-1. مقدمه 72
۳-2. روش پژوهش 72
3-۳. جامعۀ پژوهش 73
۳-4. نمونه گیری 73
۳-5. روش و ابزار جمعآوری اطلاعات 75
۳-5-1. پرسشنامۀ ازخودبیگانگی روانی 75
۳-5-2. پرسشنامۀ دلبستگی نوجوانان به والدین و همسالان 77
۳-5-3. پرسشنامۀ رفتار خرابکارانه 80
۳-6. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 82
۳-7. شیوۀ اجرای پژوهش 83
فصل چهارم: یافتههای پژوهش 84
۴-1. آمار توصیفی 85
4-2. آمار استنباطی 96
4-2-1. ازخودبیگانگی روانی و خرابکاری 96
4-2-2. کیفیت دلبستگی به والدین و همسالان و خرابکاری 105
4-2-3. آزمون مدل پژوهش 119
4-2-4. جنسیت و خرابکاری 127
فصل پنجم: نتیجهگیری و بحث، پیشنهادها 130
5-1. خلاصۀ پژوهش 131
5-2. پاسخ به فرضیات پژوهش 134
۵-3. نتیجهگیری و بحث 144
۵-4. محدودیتهای پژوهش 150
۵-5. پیشنهادهای پژوهش 151