گفتار سوم: اسناد تصویب شده در قاره آفریقا ۵۶
گفتار چهارم: اسناد تصویب شده در قاره آمریکا ۶۰
الف) کنوانسیون کشورهای آمریکایی بر ضد فساد. ۶۰
ب) سایر اسناد. ۶۱
گفتار پنجم : اسناد تصویب شده در سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی ۶۱
الف) توصیه نامه مبارزه با رشوه خواری. ۶۱
ب) کنوانسیون ضد ارتشاء نسبت به مقامات خارجه. ۶۲
ج- سایر اسناد. ۶۳
گفتار ششم:اسناد تصویب شده در منطقه آسیا و اقیانوسیه. ۶۳
الف) اسناد سازمان آ سه آن ۶۴
ب) اسناد اتحادیه عرب. ۶۵
مبحث دوم: نقش برخی از سازمانهای بین المللی در مبارزه با فساد ۶۵
گفتار اول: نقش صندوق بین المللی پول و بانک جهانی ۶۵
گفتار دوم: نقش سازمان امنیت و همکاری اروپا ۶۷
گفتار سوم: نقش سازمان تجارت جهانی ۶۸
بخش دوم: ۷۱
تحلیل و ارزیابی عملکرد سازمانهای ی بین المللی و منطقهای در مبارزه با فساد ۷۱
فصل اول:توسعه همکاریهای بین المللی در چهارچوب سازمانهای بین المللی و منطقه ای برای مبارزه با فساد. ۷۴
مبحث اول: تأمین کمک های کارشناسی برای کشورهای متقاضی ۷۵
مبحث دوم :تسهیل همکاری بین المللی در تعقیب کیفری مصادیق فساد ۷۷
مبحث سوم: تسهیل همکاری های بین المللی در بازیابی و بازستانی عواید ناشی از فساد ۸۰
مبحث چهارم: همکاری در زمینه پیشگیری از فساد و نقش سازمانهای بین المللی ۸۴
فصل دوم: نقش نظارتی سازمانهای بین المللی و منطقه ای. ۸۷
مبحث اول: نقش نظارتی سازمان مللمتحد و کنفرانس دولتهای عضو کنوانسیونهای مربوطه در این سازمان ۸۷
گفتار اول: نقش کنفرانس دولتهای عضو کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد در نظارت بر حسن اجرای تعهدات دولت ها ۸۸
گفتار دوم: نقش نظارتی کنفرانس دولتهای عضو کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با جرم سازمان یافته فراملی ۹۲
گفتار سوم: نقش نظارتی سایر ارکان سازمان ملل متحد ۹۲
مبحث دوم: کیفیت نظارت شورای اروپا بر اجرای تعهدات دولتهای عضو ۹۴
گفتار اول) گروه دولت ها برای مبارزه با فساد یا گرکو و نقش نظارتی آن ۹۴
گفتار دوم) نقش نظارتی کمیته وزرا و سایر ارکان شورای اروپا ۹۵
مبحث سوم( نقش نظارتی سایر سازمانهای بین المللی ۹۶
گفتار اول) چگونگی نظارت اتحادیه اروپا در تعهدات کشورها برای مبارزه با فساد ۹۶
گفتار دوم) چگونگی نظارت سازمان توسعه و همکاری اقتصادی بر عملکرد کشورهای عضو در مبارزه با فساد. ۹۸
گفتار سوم) عدم توسعه نقش نظارتی در سطح سازمانهای منطقهای در آفریقا،آسیا، آمریکای لاتین ۹۹
نتیجه گیری و پیشنهادهات. ۱۰۲
پیشنهادات. ۱۰۵
منابع و ماخذ ۱۰۶
۱-فارسی ۱۰۶
۲-لاتین ۱۱۰
۳-تارنماهای اینترنتی ۱۱۱
چکیده:
فساد مالی، اداری به دلایل مختلف یکی از دغدغههای اصلی و نگرانیهای مشترک در میان کشورهای مختلف جهان بهویژه در عصر جهانیشدن اقتصاد و انقلاب ارتباطات و فناوری اطلاعات به شمار میرود. شفافیت و حکمرانی شایسته و حاکمیت قانون از مهمترین موانع پیدایش فساد هستند و آثار فساد چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ سیاسی موجب تضعیف حاکمیت قانون و صدمه دیدن بنیانهای اقتصاد سالم و از دست رفتن فرصتها برای توسعه پایدار میگردد. از اینرو سازمانهای بین المللی از سازمانهای جهانی مانند سازمان مللمتحد، بانک جهانی، صندوق بین المللی پول، سازمان تجارت جهانی گرفته تا سازمانهای منطقهای به حوِزه شورای اروپا و اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، همه و همه یکی از عرصههای مهم فعالیت خود را به مبارز با فساد اختصاص دادهاند. فعالیت این سازمانها گاه به تشکیل نهادهای نظارتی خاص مانند گرکو در شورای اروپا انجامیده است. گاه به تدوین اسناد مهم الزامآور و غیرالزامآور در ارتباط با جنبههای مختلف پیشگیری و مبارزه با فساد منتهی شده است. همکاری کشورها در مواردی همچون بازستانی اموال و عواید ناشی از جرم و تقویت ساختارهای حقوقی و فنی، مبارزه با فساد با تصویب کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با جرم سازمانیافته فراملی و کنوانسیون مللمتحد بر ضد فساد و در سایه فعالیت کنفرانس دولتهای عضو این کنوانسیونها رو به توسعه نهاده است با این همه چنانچه در پایان نامه حاضر بررسی خواهد شد تعهدات کشورها برای مبارزه با فساد در همه مناطق مختلف جهان از سازوکارهای مناسب نظارتی برخوردار نیست. این پایان نامه میکوشد به امنیت و ابعاد مختلف نقش سازمانهای بین المللی در مبارزه با فساد پرداخته و تصویر جامعی از فعالیت، اهداف و دستاوردهای این سازمانها در زمینه مذبور به دست دهد.
کلید واژگان: فساد مالی اداری، کنوانسیون مللمتحد بر ضد فساد، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمانهای بین المللی، اسناد بین المللی مبارزه با فساد.
مقدمه
الف) بیان مسأله
فساد مالی – اداری به معنای سوء استفاده شخصی از موقعیت و منصبی است که در بخش عمومی یا خصوصی اقتصاد به او محول گردیده و به عبارت دیگر، فساد هر نوع رفتاری را گویند که با سوء استفاده از اعتماد و خروج از بی طرفی یا نقض اصل وفاداری توسط اشخاص که در بحث خصوصی یا بخشی عمومی فعالیت دارند همراه است و هدف از آن، جلب منافع ناحق و نامشروع برای مرتکب یا اشخاص ثالث می باشد. فساد مستقیماً به حاکمیت قانون در رقابت آزاد و توسعه اقتصادی به ویژه توسعه پایدار لطمه وارد میآورد نابرابری اجتماعی را تشدید کرده و سبب تولید ثروتهای بادآورده و کاهش سرمایه گذاری در بخشهای تولید اقتصاد میگردد. از آنجا که امروزه اقتصاد جهانی پیش از پیش فعال درآمده، دیگر نمی توان با معضلات مشترک اقتصادی از جمله فساد مالی –اداری صرفا در سطح ملی مبارزه کرد از همین لحاظ است که در حال حاضر سازمانهای متعدد بین المللی و منطقهای از قبیل بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، شورای اروپا، اتحادیه آفریقا، سازمان کشورهای آمریکایی و صدها سازمان بین المللی و منطقهای دیگر به امر مبارزه با فساد به عنوان یکی از الویت های اصل خود می نگرد و سازمان ملل متحد در این باره در چهارچوب کنوانسیون های الزام آور و اسناد غیر الزام آور و نیز در چهار چوب نهادها و کنفرانسهای تخصصی توجه ویژه ای نشان داده است. اما موضوعی که نیاز به تحقیق درباره آن احساس میشود این است که سازمانهای بین المللی و منطقهای عملاً از چه سازو کارهایی برای تقویت همکاری بین المللی کشورها در جهت مبارزه با فساد بهره می برند و نقاط قوت و ضعف این سازو کارها کدام است و کدامیک از آنها در عمل موفق بوده است. و با توجه به عضویت ایران در کنوانسیون ملل متحد بر ضد فساد اهمیت این موضوع کاملاً محسوس و مشهود است.
ب)سؤالات پژوهش
سازمانهای بین المللی و منطقهای در امر مبارزه با فساد چه فعالیتهایی را انجام می دهند و کارکرد آنها در این زمینه چیست؟
سؤالات فرعی
۱-در قارههای مختلف چه سازمانهایی در زمینه مبارزه با فساد فعال هستند و کارآیی آنها در چه سطح است؟
۲-در قاره اروپا سازوکار مبارزه با فساد به چه شکل میباشد؟
ج)فرضیات پژوهش۱- گروه دولت ها برای مبارزه با فساد (گرکو GRECO) که یکی از ارکان فرعی شورای اروپا محسوب میشود، از موفق ترین سازمانهای بین المللی و منطقهای در عرصه مبارزه با فساد محسوب میشود و جا دارد تجارب مورد استفاده سایر سازمانهای منطقهای نیز قرار گیرد .
۲- برای اینکه کنفرانس دولتهای عضو کنوانسیون ملل متحد بر ضد فساد در نظارت بر روند تعهدات کشورها در چهار چوب این کنوانسیون موفق تر عمل کنند لازم است اختیارات بیشتری به آن داده شود تا از طریق بازدیدهای دورهای از کشورها و تهیه گزارشهای کارشناسی و ارائه توصیههای مناسب به بهبود وضعیت مبارزه با فساد در کشورهای عضو یاری رساند.
د) پیشینه تحقیق
در سالهای اخیر پژوهشیهای چندی در خصوص ابعاد مختلف بحث مبارزه با فساد به دست صاحب نظران تدوین گردیده لیکن جز چند مورد نوشته مختصر یا مقالات که فقط به قسمتی از موضوع پرداختهاند، اثر جامعی در رابطه با مطالعه نحوه عملکرد مهم ترین سازمانهای بین المللی و منطقهای در عصر مبارزه با فساد تدوین نشده است. در حالی که در این پایان نامه سعی خواهد شد بیشتر و بهتر به عملکرد یکایک سازمان های بین المللی و منطقهای در امر مبارزه با فساد توجه شود و مثلاً بررسی گردد این سازمانها چگونه از مشکلات کشورها در امر مبارزه با فساد اطلاع حاصل می کنند، چه نقشه ای در تبادل کمک و همکاری در کشورها دارند از چه طریقی می توانند کشورها را برای اصلاح قوانین و رویه خود در راستای پیشگیری و سرکوب پدیده فساد تشویق و ترغیب نمایند.
هـ) روش تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش کتابخانهای است و این پژوهش با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی و انگلیسی موجود و قابل دسترس و فیشبرداری و نگارش و تحلیل انجام خواهد شد. همچنین به وسیله جستجو و مراجعه به پایگاههای اینترنتی، اطلاعات مورد نیاز استخراج خواهد شد و سپس با یک روش توصیفی-تحلیلی اطلاعات بدست آمده پردازش میشود.و)سازماندهی پژوهش
این پژوهش مشتمل بر دو بخش میباشد که هر بخش نیز در بردارنده دو فصل میباشد. در بخش اول کلیات بحث مربوط به فساد یعنی تعریف، آسیب ها . مورد بررسی قرار میگیرد. در فصل دیگر بخش اول نیز به اسناد مصوب سازمانهای بین المللی و منطقهای مورد بررسی قرار میگیرد و تلاش میشود تلاش نهادهای درگیر با مبارزه با فساد مورد بررسی قرار گیرد. در بخش دوم این پژوهش به کارکردهای این نهادها در ایجاد بستر مناسب برای مبارزه با فساد در
پایان نامه ارشد رشته حقوق بین الملل : سازوکارهای مبارزه با فساد در حقوق بین الملل