دانشگاه آزاد اسلامی

واحد ساری

دانشکده علوم انسانی –  گروه روانشناسی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

رشته روانشناسی بالینی

عنوان:

نقش تنظیم شناختی هیجان، ذهن آگاهی و کمال گرایی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش­آموزان پسر سال سوم دبیرستان شهرستان  بابلسر در سال تحصیلی 94-1393

استاد راهنما:

دکتر قهرمان محمودی

زمستان 1393

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                          صفحه
چکیده  . 1
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه 3
بیان مسئله . 4
اهمیت و ضرورت پژوهش . 8
اهداف پژوهش 9
سؤال های پژوهش . 9
فرضیه های پژوهش 10
تعاریف نظری مفاهیم . 10
تعاریف عملیاتی مفاهیم 11
متغیرهای تحقیق . 12
متغیر پیش بین 12
متغیر ملاک . 12
متغیرهای کنترل 12
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
بخش اول تنظیم شناختی هیجان . 14
تعریف تنظیم هیجان . 15
مدل های تنظیم هیجان 16
در تنظیم هیجان چه چیزی تنظیم می شود؟ . 16
تفاوت های فردی در تنطیم هیجان 18
اصلاح راهبردهای تنظیم هیجان از طریق مدل گراس 20
مدیریت، تنظیم و خود تنظیمی هیجانی 22
راهبردهای مقابله ای شناختی تنظیم هیجان 23
بخش دوم ذهن آگاهی
ذهن آگاهی 27
بخش سوم کمال گرایی
کمال گرایی . 34
مدل شناختی- رفتاری کمال گرایی .  36
عوامل نگهدارنده کمال گرایی . 41
بخش چهارم اضطراب امتحان
اضطراب امتحان . 43
علائم روانشناختی و شناختی اضطراب 44
مؤلفه های اضطراب . 44
بحران اضطراب در نوجوانی 49
صفاتی که باعث ایجاد اضطراب می شوند . 50
پیامد های اضطراب 51
مدل ها و نظریه های اضطراب امتحان . 53
نظریه توجهی- شناختی . 53
مدل اضطراب موقعیت – خصیصه 53
مدل تداخل 54
مدل کمبودها . 54
مدل نقص و کمبود دوگانه . 54
عوامل مؤثر در بروز اضطراب امتحان . 54
عوامل فردی و شخصی 54
عوامل آموزشگاهی و اجتماعی . 57
عوامل خانوادگی 57
پژوهش های انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش
پژوهش های انجام شده در ایران . 58
پژوهش های انجام شده در خارج از کشور . 63
جمع بندی . 68
فصل سوم روش انجام پژوهش
روش تحقیق 71
جامعه آماری 71
روش نمونه گیری و تعداد نمونه . 71
ابزارهای اندازه گیری . 71
پرسشنامه کمال گرایی هیل و همکاران 71
پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون 72
پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران 72
پرسشنامه ذهن آگاهی رایان و براون . 74
فرآیندهای اجرای پژوهش 74
روش تحلیل داده ها 74
آمار توصیفی 74
آمار استنباطی   74
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه . 76
آمار توصیفی 76
تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها . 81
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد ها     
مقدمه . 89
بحث 89
جمع بندی و نتیجه گیری . 92
محدودیت های پژوهش . 93
پیشنهادهای پژوهشی . 93
پیشنهادهای کاربردی 94
منابع
منابع فارسی . 95
منابع انگلیسی 98
پیوست ها

فهرست جداول
عنوان                                                                                                          صفحه
جدول 4-1:  تعداد نمونه، میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنی ها در متغیر تنظیم شناختی هیجان. 76
جدول4-2: جدول میانگین و انحراف استاندارد توزیع نمرات دانش آموزان در مولفه های کمال گرایی. 78
جدول 4-3: جدول میانگین و انحراف استاندارد توزیع نمرات دانش آموزان در متغیر ذهن آگاهی 79
جدول 4-4: ضریب پراکندگی دانش آموزان در متغیر های کمال گرایی، تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی. 80
جدول 4-5: جدول ضریب همبستگی و ضریب تعیین تنظیم شناختی هیجان با اضطراب امتحان 81
جدول 4-6: جدول ضریب همبستگی و ضریب تعیین کمال گرایی با اضطراب امتحان . 82
جدول 4-7: جدول ضریب همبستگی و ضریب تعیین ذهن آگاهی با اضطراب امتحان .83
جدول 4-8: نتایج تحلیل وریانس یک متغیری روی میانگین کمال گرایی، تنظیم هیجان شناختی و ذهن آگاهی دربررسی اضطراب امتحان  برای بررسی معناداری رگرسیون گام به گام . 84
جدول 4-9: نتایج  تحلیل رگرسیون چند متغیری کمال گرایی،  در پیش بینی اضطراب امتحان  دانش آموزان . 85
جدول 4-10 نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری تنظیم شناختی هیجان، در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان 86
جدول 4-11: نتایج تحلیل رگرسیون  چند متغیری ذهن آگاهی، در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان . 87
 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                          صفحه
شکل2-1: پنج خانواده از فرآیندهای تنظیم هیجان مطابق با مدل کیفیت تولید هیجان . 20
نمودار4-1: نمودار میانگین و انحراف استاندارد توزیع نمرات دانش آموزان در مولفه های تنظیم شناختی هیجان . 77
نمودار4-2: نمودار میانگین و انحراف استاندارد توزیع نمرات دانش آموزان در مولفه های کمال گرایی. 78
نمودار4-3: نمودار میانگین و انحراف استاندارد توزیع نمرات دانش آموزان در متغیر ذهن آگاهی 79
نمودار4-4: نمودار مقایسه ضریب پراکندگی نمرات دانش آموزان در متغیرهای مستقل 80

چکیده
مقدمه: موقعیت امتحان می تواند واکنش های اضطرابی را در بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان ایجاد کند. از طرفی علی رغم حجم وسیع متون تحقیقی در زمینه اضطراب امتحان، تحقیقات انگشت شماری به به نقش راهبردهای تنظیم هیجانی، کمال‏گرایی و ذهن آگاهی در زمان امتحان و اضطراب امتحان پرداخته اند.
روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد. نمونه مورد مطالعه 186 دانش آموز پسر سال سوم دبیرستان می باشد.داده های پژوهش پس از جمع آوری از طریق پرسشنامه های کمال گرایی هیل و همکاران، تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران، ذهن آگاهی رایان و براون و اضطراب امتحان ساراسون با بهره گرفتن از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن بود که بین تنظیم شناختی هیجان، کمال گرایی و ذهن آگاهی با اضطراب امتحان دانش آموزان رابطه مثبت معنادار وجود دارد و این سه متغیر به طور مثبت و معناداری اضطراب امتحان را پیش بینی کردند.
بحث: با توجه به نتایج بدست آمده، دانش آموزانی که دارای ضعف در تنظیم شناختی، خصوصیات کمال گرایی منفی و ذهن آگاهی دارند رابطه مثبت و معناداری را با اضطراب امتحان نشان می دهند و هر سه متغیر(تنظیم شناختی هیجان، کمال گرایی، ذهن آگاهی) پیش بینی کننده اضطراب امتحان دانش آموزان می- باشد.
واژگان کلیدی: اضطراب امتحان، تنظیم شناختی هیجان، کمال گرایی، ذهن آگاهی.

مقدمه
افراد کمال گرا در سال های زندگی خود آموخته اند که فقط در صورتی دوست داشتنی ومورد قبول هستند که کارها را صد در صد کامل انجام دهند. بنابراین احساس خود ارزشمندی و عزت نفس آن ها بر اساس معیارهای بیرونی و قضاوت افراد دیگر پایه ریزی شده است. چنین نگرشی فرد را نسبت به نقطه نظرها و انتقادات دیگران آسیب پذیر و به شدت حساس می سازد به همین دلیل این افراد دائماً از بازنده بودن و اشتباه کردن می ترسند، نقایص خود را از همه پنهان می کنند ، تفکر همه یا هیچ دارند و بر روی بایدهای غیر ممکن به شدت تأکید می کنند . وقتی هدفی بالاتر از توان شما باشد، تلاش در جهت رسیدن به آن به شکست منتهی می شود و شکست های پی در پی منجر به اضطراب می شود. اضطراب امتحان به عنوان یک پدیده به مجموعه ای از پاسخ های ادراکی، فیزیولوژیکی و رفتاری اطلاق می شود که با نگرانی درباره پیامدهای منفی یا شکست احتمالی از امتحان یا موقعیت های ارزیابی کننده مشابه همراه است (بیابانگرد،1381).
براساس برآورد پژوهشگران در پژوهش های مختلف، میزان شیوع اضطراب امتحان در دانش آموز ان از 10 تا 30 درصد گزارش شده است (مک رینولدز، موریس و کراچ ویل، 1983 ). این برآورد در ایران برای دانش آموزان دبیرستانی 2/17 درصد گزارش شده است (ابوالقاسمی و همکاران، 1381). پژوهش های اخیر دریافته اند که تنظیم هیجانی اثربخش و کارآمد برای سلامت روانی بسیار حیاتی است و مشکل در تنظیم هیجان در ارتباط با دامنه ای از رفتارهای مسأله ساز و اختلالات روانی مثل سوء مصرف مواد، خودآزاری، افسردگی، اضطراب، اختلال شخصیت مرزی و اختلال استرس پس از سانحه می شود (روبرتون، دافرن و باکس ،2011). افسردگی، اضطراب و استرس می توانند به عنوان یک پاسخ ناموفق به چالش های زندگی دیده شوند. بنابراین

ادامه خواندن