برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
بررسی تأثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران درخصوص نشانه های خطر درکودکان کمتر از پنج سال بر اساس دستورالعمل مانا
زمینه و هدف: بسیاری از کودکان بیمار دارای علایم و نشانه هایی هستند که بعضی از این علایم، نشانه خطر می باشند بالا بردن آگاهی مادران نسبت به علایم و نشانه های خطر در کاهش میزان مرگ و میر کودکان کمتر از پنج سال کمک کننده است. بنابراین لازم است که آنان آگاهی و عملکرد کافی را در این زمینه برای تغییر رفتار به دست آورند. برای رسیدن به چنین هدفی شناخت عوامل مؤثر در تغییر رفتار، دستیابی به تغییر را آسان خواهد کرد، پس ارائه آموزش در خصوص نشانه های خطر در کودکان با بهره گرفتن از مدل هایی که عوامل مؤثر بر رفتار را شناسایی می کنند ضروری می باشد، یکی از این مدل های مؤثر در امر آموزش مدل اعتقاد بهداشتی است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران در خصوص نشانه های خطر در کودکان کمتر از پنج سال صورت پذیرفت.
روش تحقیق: این مطالعه در دو مرحله مقطعی و مداخله ایی انجام شد. در مرحله اول، مطالعه مقطعی اولیه به صورت توصیفی ـ تحلیلی با هدف تعیین مؤثرترین سازه های پیشگویی کننده مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار مادران در خصوص نشانه های خطر در کودک در بین350 نفر از مادران دارای کودک کمتر از پنح سال با تکمیل پرسشنامه پایا و روای محقق ساخته همراه با مصاحبه انجام شد. سپس بر اساس سازه های مؤثر، جهت طراحی برنامه آموزشی و انتخاب روش آموزشی اقدام شد و در مرحله دوم مطالعه مداخله ایی آموزشی به این صورت انجام شد: انتخاب 120 نفر از مادران شرکت کننده در مرحله اول، که به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل (هر گروه 60 نفر) قرارگرفتند، مداخله آموزشی در گروه آزمون طی چهار جلسه آموزشی اجرا گردید و در گروه کنترل فقط آموزش های روتین انجام شد و انجام پس آزمون از طریق تکمیل مجدد پرسشنامه سه ماه بعد از مداخله آموزشی و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد .
یافته ها: در مطالعه مقطعی میانگین نمره آگاهی 71/60 درصد و عملکرد 5/51 درصد بود و در بین سازه ها منافع درک شده بیشترین (6/81 درصد) و راهنماهای عمل کمترین (9/72 درصد) نمره را داشتند. مدل رگرسیون خطی 8 درصد واریانس عملکرد مادران را درخصوص نشانه های خطر، 9 درصد در زمینه عفونتهای تنفسی، 9 درصد در زمینه اسهال و 8 درصد در زمینه تب و تشنج تبیین نمود، راهنماهای عمل و منافع درک شده مؤثرترین سازههای پیشگویی کننده عملکرد مادران بودند. در مطالعه مداخله ایی بر اساس نتایج آزمون تی مستقل بین میانگین نمره آگاهی، سازههای مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد مادران در گروه آزمون و کنترل قبل از مداخله تفاوت معنی دار مشاهد نگردید (05/0p>) اما بعد از مداخله تفاوت معنی داری داشتند (001/0p<).
نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، مداخله آموزشی مبتنی بر نیازسنجی اولیه بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی در بهبود عملکرد مادران در خصوص نشانه های خطر، عفونت های تنفسی، اسهال و تب و تشنج در کودکان مؤثر بود و می تواند برای طراحی برنامه های آموزشی مفید باشد.
کلمات کلیدی: رفتار، کودک، نشانه های خطر، مدل اعتقاد بهداشتی، مادر
فهرست مطالب