تعیین تاثیر حاکمیت شرکتی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
تعیین تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۱-۴- اهمیت پژوهش
ارزشگذاری یکی از موضوعات اساسی در مباحث مدیریت مالی و مدیریت سرمایهگذاری است. همچنین سرمایهگذاری از ضروریات برنامه ریزی میباشد. ارزشگذاری به مدیریت کمک می کند تا درکی از پیشرفت خود در ایجاد ارزش بیابد و از این طریق موفقیت یا شکست استراتژیها و ساختار مالی جاری را بسنجد. علاوه بر این سهامداران نیز برای تصمیم گیری در مورد خرید و فروش سهام شرکتها نیازمند اطلاعاتی جهت تعیین ارزش اوراق بهادار هستند. یکی از مهمترین این تصمیمها، مرتبط با سرمایهگذاری در سهام میباشد که خود تابعی از ارزش شرکت سرمایهپذیر محسوب میشود. به بیان دیگر سرمایه گذاران در پی آنند تا از ناکاراییهای بازار بهره جویند، به این معنا که سهامی را شناسایی و متعاقبا خریداری نمایند که ارزش آن کمتر از مقدار واقعی تعیین شده باشد. از سوی دیگر مدیران در جهت حداکثر کردن ارزش شرکت تحت رهبری خود در حال برنامه ریزی اقدامهایی هستند که آینده شرکت را رقم خواهد زد. یکی از منابع اطلاعاتی، اطلاعات حسابداری است. بنابراین سرمایه گذاران با داشتن اطلاعات حسابداری میتوانند عایداتشان را حداکثر کنند. مبانی نظری گزارشگری مالی به لزوم تهیه اطلاعات مالی به گونهای که در تصمیم گیری افراد مفید واقع شود تاکید کرده است. نقش اصلی حسابداری فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز استفادهکنندگان از جمله برای ارزشگذاری شرکتها میباشد. بنابراین سرمایه گذاران با داشتن اطلاعات حسابداری به موقع و قابل اتکا میتوانند عایداتشان را حداکثر کنند.
از طرفی در تحقیقات پیشین، اندازه هیئت مدیره، اندازه کمیتههای مختلف، تعداد جلسات، جبران خسارت(پاداش) مدیر، دوگانگی وظیفه مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره و بسیاری مفاهیم دیگر برای توصیف ابعاد مختلف حاکمیت شرکتی بکار گرفته شده است و به طور کلی به نظر میرسد ارتباط مثبت خاصی بین معیارهای منحصر به فرد حاکمیت خوب و ارزش و عملکرد شرکت باشد، ولی بیشتر یافتهها بینتیجه مانده است (کالیتا[۷]،۲۰۱۱). برخلاف روال گذشته، این پژوهش پا را فراتر گذاشته و حاکمیت شرکتی و کیفیت گزارشگری مالی را به عنوان دو متغیر مهم در مدل خود افزوده است.
۱-۵-کاربرد نتایج پژوهش
جدایی مالکیت و کنترل، باعث ایجاد مشکلات نمایندگی در داخل شرکتها میشود. در نتیجه ممکن است مدیران اقداماتی را انجام دهند که در جهت بهترین منافع سهامداران نباشد. از آنجایی که سهامداران معمولا پراکنده هستند و قابلیت نظارت و کنترل اقدامات مدیران به طور مستقیم وجود ندارد، ممکن است عملکرد شرکتها آسیب ببیند. علاوه بر این مدیران در مورد شرکت اطلاعات بهتری از سهامداران دارند. این عدم تقارن اطلاعاتی باعث میشود که آنها نتوانند تصمیمات آگاهانه بگیرند. مجموعه ای از مکانیسمهای حکومت می تواند برای کاهش مشکلات نمایندگی اجرا شود. هدف از حاکمیت شرکتی آن است که اطمینان حاصل شود که مدیران در جهت بهترین منافع سهامداران عمل می کنند. علاوه بر این، میتوانند مدیران را مجبور کند که اطلاعات با اهمیت را افشا کنند، به طوری که عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و سهامداران به حداقل برسد.
بر این اساس در صورتی که شرکتها، حاکمیت شرکتی را خوب اجرا کنند و افشاهای بیشتری انجام دهند، مشکلات نمایندگی کمتر شده و ارزشهای شرکت بالاتر خواهد رفت.
۱-۶- فرضیه های پژوهش
با توجه به اهداف ذکر شده، فرضیه های اصلی این پژوهش به شرح زیر است:
حاکمیت شرکتی بر ارزش شرکت تاثیر مثبت دارد.
کیفیت گزارشگری مالی بر ارزش شرکت تاثیر مثبت دارد.
۱-۷- قلمرو پژوهش
هر پژوهشی باید دارای قلمرو و دامنه مشخصی باشد تا پژوهشگر در تمامی مراحل پژوهش، بر موضوع پژوهش احاطه کافی داشته باشد و بتواند براساس آن نتایج حاصل از نمونه را به جامعه تعمیم دهد. قلمرو مکانی این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد و قلمرو زمانی این پژوهش سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ میباشد. روش نمونه برداری در این پژوهش مبتنی بر روش حذف سیستماتیک میباشد.
۱-۸-روش پژوهش و جمعآوری اطلاعات
این پژوهش از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشود. هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت میشود. همچنین از نظر ماهیت و روش این تحقیق توصیفی- همبستگی میباشد. توصیفی از آن جهت که به شناخت بیشتر شرایط موجود و یاری دادن به فرآیند تصمیم گیری میانجامد. برای جمعآوری مبانی نظری و شرح پژوهش از روش کتابخانهای استفاده میشود. بدین منظور از کتب، مقالهها و پایگاههای اطلاعاتی مرتبط استفاده خواهد شد. روش گردآوری داده ها روش اسنادکاوی است.
۱-۹- ابزار تجزیه و تحلیل
در این تحقیق از روشهای کمی تجزیه و تحلیل آماری استفاده خواهد شد که شامل تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره به روی حداقل مربعات معمولی خواهد بود.
تمامی این تجزیه و تحلیلهای آماری به کمک نرمافزار Eviews انجام خواهد شد و برای تعیین روش تخمین مدل از آزمونهای F لیمر[۸] و هاسمن[۹]، استفاده خواهد شد. در نهایت برای معنادار بودن کل مدل از آماره F و برای بررسی معنادار بودن ضریب متغیرهای مستقل از آمارهی t استفاده میشود. در بخش آمار توصیفی نیز، تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از شاخصهای مرکزی همچون میانگین و میانه و شاخص پراکندگی انحراف معیار انجام میپذیرد.
۱-۱۰- تعریف واژهها و اصطلاحات کلیدی
ارزش شرکت (FIRM VALUE): با توجه به رشد واحدهای تجاری، تاسیس شرکتهای سهامی، متفاوت بودن علایق وانتظارات سهامداران و حداکثر کردن سود به عنوان هدف نهایی شرکتها، ارزش به عنوان واسطه داراییهای موجود و کارایی عملیاتی تعریف شده است (کیم[۱۰]،۲۰۱۱: ۳۵).حاکمیت شرکتی (Corporate Governance): مجموعه ابزارهای هدایت و کنترل است که با بهره گرفتن از قوانین، مقررات، ساختارها، فرآیندها، فرهنگها و سیستمها موجب دستیابی به هدفهای پاسخگویی، شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذینفعان میشود (حساس یگانه، ۱۳۸۵: ۳۲).
کیفیت گزارشگری مالی (Financial Reporting Quality): به میزان بیان و آشکارسازی وضعیت اقتصادی یک شرکت به وسیلهی گزارشات مالی و