منابع لاتین 208
چکیده انگلیسی 210
چکیده
نمایشگاههای بین المللی بعنوان یکی از مجاری و کانالهای معرفی کالاهای تولید شده و انتقال تکنولوژی در دنیا از اهمیت خاصی برخوردار هستند توجه به موفقیت نمایشگاهها علیالخصوص نمایشگاههای تخصصی بین المللی که حدود 95 درصد کل نمایشگاهها را در بر میگیرد، می تواند نقش بسیار موثری را در فرآیند توسعه صادرات غیرنفتی داشته باشد. از آنجا که هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر موفقیت نمایشگاههای تخصصی بین المللی صادراتی میباشد، ابتدا با توجه به اهداف برگزاری نمایشگاههای بین المللی و با جمع آوری نظرات خبرگان، اندیشمندان و صاحب نظران امر نمایشگاهی و از طریق پرسشنامه خبره، به شناسایی عوامل موثر اقدام گردید و سپس در ادامه با توزیع 300 عدد پرسشنامه اصلی در جامعه آماری و جمعآوری آن و استفاده از روش تحلیل عاملی و بهره گیری از به تعیین عوامل موثر بر موفقیت نمایشگاههای بین المللی پرداخته شد و با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد و نتایج ذیل به دست آمد. بین مدیریت و هدایت عملکردی نیروها و تبلیغات حرفهای، بین شفاف سازی برای مشارکت کنندگان ، نظام حمایتی و رعایت اصول بازرگانی، بین شرایط حاکم بر جامعه و مشارکت همه عوامل درگیر در نمایشگاه و بین توجه به زمان و مکان برگزاری نمایشگاه و موفقیت نمایشگاههای بین المللی ارتباط معناداری وجود دارد. و همچنین مدل مفهومی تحقیق با بهره گرفتن از رگرسیون چندگانه مورد تأیید قرار گرفت.
کلید واژه های پژوهش: موفقیت نمایشگاه، زمان و مکان برگزاری نمایشگاه، تبلیغات حرفهای، بین مدیریت و هدایت عملکردی نیروها
مقدمه
نمایشگاهها ابزارگفتگوهای چند منظوره است که امکان حصول و نیل به اهداف ارتباطی به منظورتوسعه فعالیتها را فراهم می آورد .امروزه کارشناسان و صاحب نظران عرصه های اقتصادی در بررسی و تحلیل موضوعهای مربوط به توسعه، به ویژه صادرات غیرنفتی بر این باورند که رونق صادرات در افزایش تولید ناخالص داخلی، ارزآوری، ایجاد اشتغال و در نهایت رهایی از وابستگی اقتصاد نفت بسیار تاثیرگذار بوده است و می بایست مورد حمایت نیز قرار گیرد . بر این اساس برای نیل به چنین اهدافی، نباید از ابزار کارآمدی چون نمایشگاههای بین المللی غفلت ورزید.
امروزه نمایشگاهها نقش بسیار مهمی را در بازاریابی بین المللی بازی می کنند ، زیرا امکان مقایسه سریع میان کالاهای تولید شده را در یک مکان فراهم می سازد . حضور در نمایشگاه موثرترین وسیله برای ارتباط با بهره بردار تولید و شناساندن کالاها ی تولیدی، صادراتی، خدماتی و یافتن بازارهای جدید میباشد.
در قرن بیست و یکم اکثر کشورها، مخصوصاً کشورهای در حال توسعه بیشترین کوشش خود را در جهت توسعه صادرات به کار می گیرند تا بتوانند حداقل نیازهای ارزی خود را تامین نمایند از آنجا که دولت مردان ایران برنامه اقتصاد بدون نفت را سرلوحه فعالیت های خود قرار دادهاند ضرورت تجدید نظر در مسایل اقتصادی به ویژه برگزاری نمایشگاهها که از ابزارهای مهم، با هدف شناسایی بازارهای هدف و نفوذ در آنها میباشد، بیش از پیش اجتناب ناپذیر شده است . مسئله مهمی که دیر زمانی است به فراموشی سپرده شده است و برگزاری نمایشگاههای موفق که متضمن رسیدن
به موارد ذیل است در نظر گرفته نمی شود.
افزایش توان صادراتی
آشنایی تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی با دیدگاه ها و انتظارات خریداران خارجی
افزایش آگاهی و اطلاعات خریداران خارجی از کالاها و خدمات شرکتهای ایرانی
افزایش اطلاعات تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی از شرایط بازارهای خارجی
شناسایی کشورهای رقیب و بازارهای هدف
مقدمه
دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و توسعه همه جانبه، نیازمند پیروی از الگوهای مناسب توسعه اقتصادی میباشد. تجربه کشورها، علیالخصوص شرق آسیا، بیانگر این موضوع است که این کشورها از الگوی توسعه صادرات به نحو درست بهره برداری کردهاند تا به رشد اقتصادی بالا و پایدار دست یافتهاند. برای کشور ما که اقتصاد آن همواره به لحاظ کسب درآمدهای ارزی به تولید و صادرات نفت وابسته بوده است و با توجه به نوسانات قیمت نفت در دو برنامه گذشته و میزان ذخایر نفتی و توانایی صدور آن برای کشور، سیاست جایگزینی صادرات غیرنفتی جهت تأمین ارز مورد نیاز کشور یعنی صنایع داخلی را تشویق به تولید کالاهای وارداتی و صدور دیگر کالاها به کشورها بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا هر آنچه که بتواند به توسعه صادرات غیرنفتی کمک کند میبایست مدنظر سیاستگذاران، برنامهریزان و فعالان اقتصادی قرار گیرد. یکی از ابزارهای مهم برای رونق بخشیدن به صادرات و انجام فعالیت موثر در تبلیغات و بازاریابی کالاها و خدمات، نمایشگاهها میباشند. با توجه به نظرات کارشناسان اقتصادی و بازرگانی از موثرترین نمایشگاهها در توسعه صادرات غیرنفتی، برگزاری نمایشگاههای تخصصی (صادراتی) بین المللی است که این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر موفقیت آن می پردازد.
بیان مسئله پژوهش
در سالهای اخیر صادرات غیرنفتی واژهای متداول در ایران و سایر کشورهای صادرکننده نفت(به ویژه کشورهای خاورمیانه) است. تا چندی پیش این کشورها، صادراتی جز نفت و گاز نداشتند و همواره در معرض این انتقاد بودند که اقتصادشان تک محصولی بوده و درآمدشان با تغییر قیمت در نوسان است. (زیرک،معصومه، اثرات اجرای اصل 44قانون اساسی و نقش چشمانداز 20 ساله و برنامه چهارم در توسعه صادرات غیر نفتی، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور، مهر 1387) تجربه نشان داده که آن دسته از کشورهایی که دارای اقتصاد تک محصولی و عمدتاً وابسته به نفت هستند؛ نه تنها مسیر توسعه را طی نخواهند نمود بلکه در مواجهه با طوفانهای اقتصادی دچار بحران خواهند شد. براین اساس، از جمله راه های رشد اقتصادی و دستیابی به بازارهای جهانی، کاستن از میزان وابستگی درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت خام و توسعه صادرات غیر نفتی میباشد.(سلطانی، الیزابت، شیدا خیراندیش، صادرات غیر نفتی در استان فارس بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی و تعیین مزیت نسبی محصولات استان، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور، مهر 1387،ص415) برای جهش درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیر نفتی، ضرورت دارد از تمامی ابزارهای نفوذ در بازارهای جهانی و منطقهای به نحو مطلوب و متناسب بهره برداری شود. یکی از ابزارهای بسیار کارآمد نمایشگاه میباشد که می تواند ارتباط مستقیمی بین عرضهکننده و متقاضی کالا و در نهایت مبادله کالاها و خدمات را میسر سازد. فعالیتهای نمایشگاهی موجبات پویایی سایر بخشهای اقتصادی نیز میشود، به طوری که بهره گیری از روشها و تکنیکهای علمی مبتنی بر برنامه ریزی هدفمند و جامع در فرایند برپایی و استفاده از نتایج نمایشگاهها می تواند نوید بخش رونق اقتصادی باشد. این گونه نمایشگاهها از دیدگاه صادرات صنعتی و خدمات مناسبترین فرصتها را برای تولیدکنندگان و عرضهکنندگان مهیا میسازد تا از طریق توانمندیهای خود به مشتریان بالقوه، افزایش فروش و در نتیجه ارتقای سطح فعالیت اقتصادی خود را رقم زنند(علوی،1383) (علوی،سید محمد رضا، مقدمهای بر صنعت نمایشگاهی، شرکت نمایشگاههای بین المللی،1383). حال این مسئله در ذهن ما به وجود میآید که آیا نمایشگاهها میتوانند به عنوان یک ابزار بازاریابی موجبات توسعه صادرات غیر نفتی و کاهش وابستگی درآمدهای ارزی به صادرات نفتی را ایجاد کنند یا نه؟و چه عواملی بر موفقیت هر چه بهتر نمایشگاه ها اثر دارند؟
اهمیت، ضرورت و انگیزه پژوهش
صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی را در عرصه اقتصاد ایفا می کند، زیرا تقویت ظرفیت های تولید و ایجاد ظرفیت های جدید ضمن هموار کردن راه توسعه صادرات نقش دولت را به عنوان تضمینکننده سرمایهگذاریهای موجود و کاهش انحصار پر رنگتر می کند. از سوی دیگر صادرات امکان استفاده از بازارهای جهانی را برای رشد تولید داخلی مهیا کرده و بنگاههای تولیدی را قادر می کند تا از محدودیتهای بازار داخلی رها شده و با توسعه صادرات بازارهای جهانی را هدف قرار داده و از صرفههای اقتصادی حاصل از مقیاس تولید بیشتر بهره برداری کنند.(مریم فدایی، نقش تحقیقات استراتژیک بازار در توسعه صادرات،، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور، مهر 1387،ص659)
یکی از ابزارهای مهم برای رونق بخشیدن به صادرات و انجام فعالیت موثر در تبلیغات و بازاریابی کالاها و خدمات، نمایشگاه است. هیچ یک از وسایل ارتباط جمعی همانند نمایشگاه دارای کارکرد چند بعدی نیستند. در نمایشگاه میتوان علاو بر جذب مشتریان جدید و بهبود مناسبات با مشتریان فعلی، از تغییرات در ترکیب و رفتار آنها اطلاع حاصل کرد و ضمن تماس مستقیم با خریداران بالقوه اطلاعات مورد نیاز در زمینه های چون کیفیت کالا، روش یا طرقه کار با آن، خدمات پس از فروش . را در اختیار آنها گذاشت. در تعریف گویا و کوتاه نمایشگاه را میتوان تبلیغ زنده نامید، زیرا در نمایشگاه عواملی چون تولیدکننده، توزیعکننده، مصرف کننده کالا یا خدمات دریک زمان و مکان مناسب گردهم میآیند، هم چنین برگزاری نمایشگاه موجب افزایش سطح اطلاعات و دانش عمومی، علمی و فنی بازدیدکنندگان میگردد.(نیازی،1382،ص17) (نیازی،سید رضا(1382)؛ حضور موفق در نمایشگاه، چاپ اول، نشر اتابک.)
اهداف پژوهش
در طی سالهای اخیر بخش عمده کشور، علی الخصوص دولت مردان و اقتصاددانان بحث توسعه صادرات غیر نفتی و جهش صادرات را در سرلوحه کاری خود قرار دادهاند ، و به دنبال استراتژی مناسب جهت بهبود روند فعلی وافزایش صادرات کالا و خدمات میباشند . لذا موضوعاتی نظیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی، ایجاد مراکز تجاری در دیگر کشورها، تسهیل مقررات صادرات، حضور در نمایشگاهها، ایجاد مناطق آزاد تجاری و غیره، همه در جهت موضوع توسعه صادرات غیر نفتی می باشد. از جمله راهکارهایی که مرکز توسعه صادرات به عنوان سیاستگذار انتخاب نموده است (ادغام در سازمان توسعه تجارت ایران) برگزاری نمایشگاههای تخصصی صادراتی میباشد (وظیفه اصلی برگزاری نمایشگاهها در داخل و خارج از کشور به عهده شرکت سهامی نمایشگاههای بین المللی ایران میباشد.)
اهداف در این پژوهش، عبارتند از:
شناسایی عوامل موثر در موفقیت نمایشگاههای تخصصی بین المللی (صادراتی)
پیشنهاد راهکار مطلوب و مناسب جهت برگزاری موفقیتآمیز نمایشگاههاسوالات اصلی تحقیق
چه عواملی در موفقیت نمایشگاههای تخصصی بین المللی (صادراتی) موثراست؟
فرضیه های پژوهش
مدیریت، هدایت عملکردی نیروها، تبلیغات حرفه ای و تخصصی بر موفقیت نمایشگاه ها تأثیر معنادار دارد.
شفاف سازی برای مشارکت کنندگان، لزوم نظام حمایتی و رعایت اصول بازرگانی بر موفقیت نمایشگاه ها تأثیر معنادار دارد.
توجه به شرایط حاکم بر جامعه و همکاری و مشارکت همه عوامل درگیر نمایشگاه بر موفقیت نمایشگاه ها تأثیر معنادار دارد.
توجه به زمان و فضای برگزاری نمایشگاه بر موفقیت نمایشگاه ها تأثیر معنادار دارد.روش پژوهشتحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها یک تحقیق توصیفی پیمایش و از نوع همبستگی است .
جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری این تحقیق مدیران غرفه های شرکت کننده در نمایشگاههای تخصصی بین المللی( صادراتی) برگزار شده در محل دایمی نمایشگاههای تهران شش ماهه اول 1393 بوده است که بالغ بر 2000 نفر می باشد.
1-8-1- روش گردآوری اطلاعات
به منظور جمعآوری اطلاعات در این پژوهش از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است بدین ترتیب که به منظور جمع آوری تاریخچه و مبانی نظری از روش کتابخانهای با مراجعه به اسناد و مدارک ،سایتهای اینترنتی ، بانکهای اطلاعاتی و مقالات علمی و پایان نامهها و.استفاده شده و با بهره گرفتن از روش میدانی و جمع آوری نظرات شرکت کنندگان و مراجعین در نمایشگاه ها از طریق پرسشنامه بررسی گردید .
1-8-2- روش تجزیه و تحلیلهای آماری
جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.
1-8-2-1- آمار توصیفی
برای تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده ابتدا آمار توصیفی که به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق شامل جنسیت، میزان تحصیلات، سن، سابقه خدمت می پردازد؛ مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره گرفتن از جداول فراوانی و فراوانی نسبی و آزمون کروسکال والیس از طریق نرافزار SPSS صورت میگیرد.
1-8-2-2- آمار استنباطی
مطابق فرضیات در نظر گرفته شده از نرم افزارSPSS برای بررسی ارتباط بین مدیریت، هدایت عملکردی نیروها، تبلیغات حرفه ای و تخصصی بر موفقیت، شفاف سازی برای مشارکت کنندگان، لزوم نظام حمایتی و رعایت اصول بازرگانی، توجه به شرایط حاکم بر جامعه و همکاری و مشارکت همه عوامل درگیر نمایشگاه از آزمون، توجه به زمان و فضای برگزاری نمایشگاه با توجه به عنوان و سوالات پژوهش از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شده است و با شناسایی عوامل موثر بر موفقیت نمایشگاههای بین المللی ، به تنظیم پرسشنامه ، توزیع و جمع آوری آنها ( پرسشنامه ) و با بهره گرفتن از نرم افزار
