پس از پیروزی انقلاب اسلامی دولتمردان و مدیرانی که در ابتدا مسئولیت اداره سازمان ها را پذیرفته بودند، با توجه به وجود عوامل گوناگون، چندان توجهی به فعالیت های روابط عمومی نکردند .به تدریج که کارها و مؤسسات و سازمان ها به روال عادی بازگشت و جریان امور سیر طبیعی خود را در مدیریتها آغاز کرد، کمبود فعالیت های روابط عمومی در آن ها احساس شد.
در طول مدت جنگ دوره های کوتاه مدت و بلند مدت آموزش روابط عمومی به وسیله مرکز آموزش مدیریت دولتی برای آموزش کارمندان مشغول به کار در دفاتر روابط عمومی مؤسسات دولتی و غیردولتی تشکیل شد. رشته روابط عمومی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از فهرست آموزش عالی حذف شده بود، در سال ۱۳۶۸ با تلاش دلسوزانه و مجدانه دکتر کاظم معتمدنژاد و دکتر حمید نطقی و سایر اساتید این رشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی که نام جدید آن همان دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی بود، بازگشوده شد.
پس از چند سال دانشگاه آزاد اسلامی نیز رشته علوم ارتباطات اجتماعی با گرایش روابط عمومی را برای نخستین بار در واحد تهران مرکزی تأسیس کرد .
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز در شاخه ارتباطات بدون گرایش روابط عمومی، دوره کارشناسی را برگزار کرد که دست اندرکاران روابط عمومی مصرانه از مسئولین این دانشگاه انتظار داشتند که به برگزاری رشته روابط عمومی توجه بیشتری در این دانشگاه شود .علاوه بر دانشگاه های فوق، دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مرکز آموزش فرهنگ، دوره کاردانی روابط عمومی را از سال ۱۳۷۷ آغاز کرد .علاوه بر مقاطع تحصیلی فوق، ادارات کل روابط عمومی وزارتخانه ها و سازمان ها با همکاری انجمن روابط عمومی ایران به تشکیل دوره های آموزشی روابط عمومی برای کارمندان خود اقدام نمودند . پس از آن که سازمان امور اداری و استخدامی کشور آئین نامه دفاتر روابط عمومی را تصویب کرد، در سال ۱۳۷۰ به منظور تشویق مسئولان روابط عمومی نخستین مراسم انتخاب روابط عمومی نمونه در تهران برگزار گردید و به چندین دفتر و واحد روابط عمومی، جوایزی اهدا شد و ریاست جهموری وقت برای تشویق مدیران نمونه روابط عمومی، جوایز فرهنگی و مادی با ارزشی اختصاص دادند (انجمن روابط عمومی ایران، ۱۳۸۷ الف).
در یک نگاه فراگیر به نظام مدیریتی روابط عمومی در کشور درمی یابیم که این نظام، نظامی تقلیدی و خشک است و اندیشه، دانایی، ابتکار و نوآوری در آن کمتر دیده می شود .در این نظام، دائم به تقلید و اطاعت پرداخته می شود، در حالی که فراموش شده است که کارگزار روابط عمومی، مرکز و محور روابط عمومی است .در انتخاب مدیران روابط عمومی، توجهی به مصالحه و این نکته که مدیر، باید دارای چه خصوصیات و ویژگی هایی باشد نمی شود. مدیر ارشد تصور میکند وظیفه دارد کسی را انتخاب کند که دستور دهد و اطاعت کند، در حالی که جوهر روابط عمومی در اندیشیدن و تعالی و افق سازی است و اگر شرافتی برای روابط عمومی باشد، به خاطر همین جوهر است (خوش بیان، ۱۳۸۴، ص۱۴۲).
بنیانگذار و پدر روابط عمومی در جهان
ایوی لد برت لی[۱۲] را اغلب به عنوان پدر روابط عمومی مدرن نامیده اند. او در این امتیاز با ادوارد برنیز مشترک است، اما لی و برنیز از حرفه ای که آن ها در بنیانگذاری آن همکار پنداشته میشوند دارای دو تفسیر کاملاً متفاوت هستند. لی که یک روزنامه نگار روزنامه های نیویورک ژورنال ، ورلد ، و تایمز بود فکر می کرد هدف حرفه جدید او مطلع کردن عموم به نفع مشتریان خود و توصیه به آن ها برای کسب رضایت عمومی است. برنیز به عنوان خواهرزاده زیگموند فروید از خانواده ای بود که غرق روانشناسی اجتماعی بود، علاقه بیشتری به درک و استفاده از نیروهای اجتماعی برای مدیریت عامه به نفع مشتریان خود داشت .وی نیز در سال ۱۸۹۹ پس از فارغ التحصیلی به روزنامه، نگاری پرداخت (هیبرت ، ۱۳۸۴، ص۵۹۰-۵۹۱).
روابط عمومى به مفهوم یک حرفه، در قرن بیستم در آمریکا به وجود آمد ، در ابتدا «دفتر تبلیغات » یا دفتر مطبوعات نامیده شد. انقلاب صنعتی و پیشرفت صنعت و فناوری منجر به ایجاد دفاتر روابط عمومى به خاطر نیاز به آگاه سازى و ایجاد برقرارى ارتباط شد. پس از آن نخستین شرکت روابط عمومى توسط لی در شهر نیویورک تأسیس شد. با آغاز قرن بیستم، فعالیت ها و راهبردهایى براى پیشبرد امور اتخاذ شد. از تغییرات اجتماعى گرفته تا سرگرمى که به عنوان بخشى از مفهوم جامع روابط عمومى به حساب میآید.
در جنگ جهانى اول با ورود آمریکا به جنگ، متخصصان روابط عمومى فعالیت هاى گسترده اى را شروع کردند، به طورى که روزنامه نیویورک تایمز، این جنگ را نخستین جنگ «آژانس های مطبوعاتی» لقب داد .
بعد از جنگ جهانی اول رونق اقتصادى در آمریکا موجب توسعه پژوهش بازار و راهبرد هاى پیچیده ترى براى آموزش مشتریان در تمیز کالاها شد. لى و برنیز و دیگران در این دوران روابط عمومى را به طور رسمی به عنوان یک شغل مطرح کردند و خود را مشاوران روابط عمومى خواندند (حبیبی، ۱۳۸۶، ص۴۱).
بنیانگذار و پدر روابط عمومی ایران
دکتر حمید نطقی به سبب تدوین و تألیف نخستین مقالات این رشته، تعریف و تبیین تعاریف و مفاهیم آن، تدریس نخستین دوره های روابط عمومی و سخنرانی در نخستین سمینارهای روابط عمومی، پذیرش ریاست نخستین گروه آموزشی روابط عمومی در نظام عالی آموزشی کشور و تألیف کتاب معتبر « مدیریت روابط عمومی» به عنوان پدر روابط عمومی ایران شناخته می شود.
دکتر نطقی در ۱۱ شهریور سال ۱۲۸۹ هجری شمسی در تبریز متولد شد .وی تحصیلات ابتدایی را در این شهر گذرانید و سپس با خانواده خویش به شهر آستارا مهاجرت کرد و در مدرسه حکیم نظامی این شهر به ادامه تحصیل پرداخت و در همین مقطع از تحصیل با نیما یوشیج شاعر نوپرداز و بلند پایه ایران آشنا گردید.
وی سپس به تهران آمد و در دانشگاه حقوق به تحصیل پرداخت .دکتر نطقی به علت علاقه مندی به ادبیات و شعر در این دانشگاه با نشریه های ادبی شروع به همکاری نمود و از این طریق راه خود را به سوی ارتباط جمعی، جهان ارتباطات و در نهایت روابط عمومی آغاز کرد.
نگرشهای عمده به روابط عمومی
اگر ما بپذیریم که اولین قدم در طراحی یک الگوی جدید روابطعمومی شناسایی نگرشهای عمده به روابطعمومی است، پس پیش از هر بحثی درباره روابط عمومی باید نگرش و زاویه دید خود را نسبت به ﺁن روشن کرد. بررسی نگرشهای عمده، جهان بینی ما را نسبت به روابط عمومی در سطح جهان نشان میدهد.
سه نگرش عمده در این باره مطرح هستند که عبارتند از : ( سفیدی، ۱۳۸۰، ص۴۰ )