ساخت و استاندارد سازی ” مقیاس سنجش رضایت از ارتباط نوجوان با والدین” از دیدگاه نوجوان و مقایسه آن در دختران و پسران دانش آموز دبیرستانهای شهر تهران- 1389

استاد مشاور: دکتر مهناز علی اکبری

استاد داور: دکتر مجید صفاری نیا

پاییز 1390

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

هدف: این پژوهش به منظور ساخت و استاندارد سازی  مقیاس سنجش رضایت از ارتباط نوجوان با والدین از دیدگاه نوجوان و مقایسۀ آن در دبیرستانهای شهر تهران  انجام گرفته است. در این بررسی تعداد 644  دانش‌آموز دبیرستانی شرکت داشتند که بر اساس متغیرهای جنسیت، موقعیت جغرافیایی و شاخه تحصیلی به روش خوشه ای انتخاب شدند. پرسشنامه ای 55 سؤالی که بر اساس زمینه یابی اولیه از نوجوانان و مفاهیم موجود در زمینه روابط میان نوجوان و والدین و مشکلات ارتباطی آنها طرح شده بود، روی آزمودنیها اجرا گردید. داده های بدست آمده توسط نرم افزار SPSS در سطح معنی داری 01/0≥α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ در ارتباط با مادر 95/0 و در ارتباط با پدر 97/0 بدست آمد که نشان از پایایی و تجانس درونی خوب این مقیاس دارد. پس از بررسی و تأیید روایی سازه با بهره گرفتن از تحلیل عاملی اکتشافی، تعداد پنج عامل در 53 ماده بدست آمد که با توجه به مفاهیم سؤالات نامگذاری شدند.  همبستگی مقیاس با مقیاس رابطۀ ولی-  فرزندی (PCRS) بین فرمهای مادر 696/0- و بین فرمهای پدر 666/0- بدست آمد که روایی همزمان این مقیاس را تأیید می کند. نقطه برش مقیاس به طور کلی و هر یک از مؤلفه های مقیاس بر اساس دامنه اطمینان بدست آمد.

متغیر جنسیت در میزان رضایت از ارتباط با مادران مؤثر و در ارتباط با پدران نامؤثر شناخته شد. متغیر های موقعیت جغرافیایی و شاخه تحصیلی و سن والدین نیز تأثیر معنی داری در نمرات این مقیاس نداشتند. اما بین معدل درسی دانش آموز و میزان رضایت از ارتباط با والدین همبستگی معناداری مشاهده شد. بین پدران و مادران نیز در جلب رضایت نوجوانان تفاوتی مشاهده نشد. در شش سؤال مقیاس نیز انتظارات نوجوانان از والدین تفاوت داشت.

همچنین در بررسی مقیاس رابطۀ ولی-  فرزندی (PCRS)، در فرم مادر ضریب آلفای 906/0 و در فرم پدر 926/0 نشان از پایایی مقیاس دارد. روایی سازه این مقیاس نیز به روش تحلیل عوامل تأیید و نقطه برش مقیاس نعیین گردید.

واژگان کلیدی: نوجوان- ارتباط با والدین- مقیاس- سنجش رضایت

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

1- 1 )  مقدمه      19

1- 2 )  بیان مسأله و اهداف     20

1- 3 )  ضرورت تحقیق  .    21   

1- 4 )  سؤالات اصلی تحقیق      22

1- 5 )  تعریف مفاهیم و اصطلاحات   23

1- 6 )  تعاریف عملیاتی  . 25

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش

2-1 )  ارتباط   . 28

2- 1 -1 )  مفهوم ارتباط 28  

2- 1- 2 ) اهمیت و ضرورت برقراری رابطه .   30

2- 1- 3 ) انواع رابطه .  34

2- 1- 4 ) فرایندهای تعاملی . 35

2- 1- 5 ) سدهای ارتباطی . 37

2- 1- 6 ) اصول برقراری ارتباط رضایت بخش     41

2- 2 ) نوجوانی و ویژگیها .   44

2- 2- 1 ) تعریف نوجوانی     45

2- 2- 2 ) بحران هویت    50

2- 2- 3 ) تحوّل شناختی .    52

2- 2- 4 ) رشد اخلاقی 57

2- 2- 5 ) رشد اجتماعی    59

2- 3 ) ارتباط نوجوان با والدین . 63

2- 3- 1 ) انتظارات والدین- نوجوان     75

2- 3- 3 ) مبانی روان شناختی ارتباط مؤثر والدین با فرزندان  .   80

2- 3- 4 ) رابطه والدین و چگونگی شخصیت فرزندان .   89

2- 4 ) عوامل مؤثر در نحوۀ ارتباط    95

2- 4- 1 )  تصور از خود و سن . 95

2- 4- 2 )  تأثیر جنسیت   95

2- 4- 3 )  تأثیر شرایط اقتصادی .  97

2- 4- 4 )   تأثیر فرهنگ . 98

2- 5 )   نگرش .  100

2- 5- 1 ) مفهوم نگرش (فرایند ادراک دیگران) .  101

2- 5- 2 ) تفاوتهای فردی در نگرش    103

2- 6 ) سابقه پژوهش 105

2- 6- 1 ) مقیاسهای مشابه .   105

2-  6- 2 ) مروری بر پژوهش های انجام شده در خارج از ایران    109

2- 6- 3 )  مروری بر پژوهش های انجام شده در داخل ایران     111

فصل سوم: فرایند پژوهش

3– 1 )  روش پژوهش   115

3- 2 ) جامعه آماری .    115

3- 3 ) نمونه و روش نمونه گیری .  115

3- 4 ) ابزار پژوهش .    115

3- 4 -1 ) توصیف مقیاس رابطه ولی – فرزندی .  116

3- 5 ) روش اجرا و جمع آوری اطلاعات . 118

3- 6 ) روش تجزیه و تحلیل داده ها     121

3- 6- 1 ) روش تعیین روایی سازه 12

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 ) توصیف داده ها .  128

4- 1- 1 )  حجم نمونه به تفکیک موقعیت جغرافیایی، جنسیت و شاخه تحصیلی . 128

4- 2 ) تحلیل داده ها (بخش اول) .  130

4- 2- 1 ) سؤال یک: آیا مقیاس ساخته شده از پایایی قابل قبولی برخوردار است؟   130

4- 2- 2 ) سؤال دو: آیا مقیاس ساخته شده از روایی قابل قبولی برخوردار است؟     136

4- 2- 2 -1 ) روایی محتوا    136

4- 2- 2 -2 ) روایی سازه .  136

4- 2- 2 -3 ) روایی همزمان . 154

4- 2- 3 ) سؤال سه: نرم یا هنجار مناسب برای تشخیص اختلال در روابط چیست؟155

4- 2- 3 – 1) تعیین نقطه برش عوامل آزمون   157

4- 3 ) تحلیل داده ها (بخش دوم) .  166

4- 3- 1 ) مقایسه فراوانی نمرات آزمودنیها با توزیع نرمال    166

4- 3- 2 ) سؤال چهار: آیا میزان رضایت از ارتباط دانش آموزان دبیرستانی با والدین در دانش آموزان دختر و پسر متفاوت است؟ .  170

4- 3- 3 ) سؤال پنج: آیا میزان رضایت از ارتباط دانش آموزان دبیرستانی با والدین در موقعیتهای جغرافیایی مختلف متفاوت است؟ .   171

4- 3- 4 )سؤال شش:  آیا میزان رضایت از ارتباط دانش آموزان دبیرستانی با والدین در شاخه تحصیلی نظری وکاردانش متفاوت است؟    173

4- 3- 5 ) سؤال هفت: آیا میزان رضایت از ارتباط دانش آموزان دبیرستانی با پدران نسبت به مادران متفاوت است ؟ .  175

4- 4 ) یافته های جانبی 177

4- 4- 1 ) میزان تحصیلات پدر و مادر به تفکیک موقعیت جغرافیایی و شاخه تحصیلی177

4- 4- 2 ) شغل پدر و مادر به تفکیک موقعیت جغرافیایی و

ادامه خواندن