است.  محقق با توجه به کمبود تحقیقات موجود در این زمینه وهمچنین به علت اهمیت دقت پیش بینی سود دراخذ تصمیمات بهینه توسط استفاده کنندگان درون سازمان و استفاده کنندگان برون سازمانی بدین نتیجه رسیده است که انجام این تحقیق اهمیت وضرورت  اجتناب ناپذیر دارد.

1-4-2) اهداف فرعی :

بررسی خطای نسبی پیش بینی مدیریت
بررسی خطای نسبی پیش بینی مدل باکس-جنکینز
1-5) فرضیه تحقیق :

سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام به بررسی ارزش پیش بینی شده سهام شرکت ها در سال های آتی نیاز دارند ، بدیهی است که این ارزش به پیش بینی سود آوری شرکت ها در آینده وابسته است . همچنین  هدف سرمایه گذاری در هر دارایی یا مؤسسه ای علاوه بر حفظ سرمایه ، کسب سود است که در این راستا پیش بینی سود برای سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل از اهمیت زیادی برخوردار است . به همین دلیل محققین مالی و حسابداری در طول سال های اخیر به منظور پیش بینی دقیق سود چاره جویی کرده اند. از جمله راه های دستیابی به برآورد سود آتی،پیش بینی سود توسط مدیریت ، تحلیلگران مالی و مطالعه و بررسی رفتار سودهای گذشته در طول زمان است که مورد توجه قرار گرفت و تلاش هایی برای ایجاد الگو های قابل قبول به کمک سری های زمانی به عمل آمد و کم کم گسترش یافت.

در این تحقیق سعی برآن است تا رفتار سودهای گذشته و دقت پیش بینی سود توسط مدیریت و مدل های سری زمانی باکس- جنکینز را در طول زمان مورد بررسی قراردهیم تا دریابیم:

اصولاً یک مدل تا چه اندازه ای می تواند سودهای آتی را به خوبی پیش بینی کند؟

آیا پیش بینی سود توسط مدیریت نسبت به پیش بینی سری های زمانی از دقت بالاتری برخوردار است ؟

به طورکلی با توجه به اینکه فرضیه تحقیق بر مبنای ادبیات و پیشینه تجربی تحقیقات قبلی شکل می گیرد، محقق فرضیه خود را بدین نحو بیان نموده است:

فرضیه اصلی:

پیش بینیEPS توسط سری های زمانی باکس – جنکینز در مقایسه با پیش بینی مدیریت از دقت پیش بینی بالاتری برخوردار است.

1-6) روش تحقیق :

این تحقیق کاربردی و  طرح آن از نوع نیمه تجربی (شبه آزمایشی ) است که با بهره گرفتن از اطلاعات تاریخی انجام می گیرد. به طوری که داده های حاصل از پیش بینی های مدیریت از EPS با پیش بینی های EPS حاصل از سری های زمانی مورد آزمون ومقایسه واقع می شود. دراین تحقیق از روش شناسی باکس- جنکینز برای تعیین و شناسائی مدل های سری زمانی استفاده می شود.

1-7) روش گرد آوری داده ها :

در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده می شود. برای نگارش و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز بخش مبانی نظری به طور عمده از مجلات تخصصی لاتین و برای گردآوری سایر داده ها و اطلاعات مورد نیاز عمدتاً از طریق بانک های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نرم افزار ره آورد استفاده می شود.

داده ها شامل سودهای پیش بینی شده هر سهم (EPS) توسط مدیریت و سودهای تحقق یافته شرکت ها برای سال های (1390-1385)  به صورت EPS  های فصلی می باشد که از طریق مجلات و اطلاعیه های بورس و نرم افزار تدبیر پرداز و ره آورد نوین بدست می آید.

1-8) جامعه آماری و حجم نمونه :

جامعه شامل گروهی از افراداست که یک یا جند صفت مشترک دارند که این صفات مورد توجه محقق می باشند(شریفی،1374). در تعریفی دیگر، جامعه آماری را می توتن این گونه بیان کرد: جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند. (حافظ نیا،1382)

جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که در زمان پژوهش شامل 396 شرکت می باشد.  کیفیت بالاتر اطلاعات، عمومی بودن مالکیت این شرکت ها،انتشار سالانه صورتهای مالی آن ها، ضابطه مند بودن نحوه گزارش صورتهای مالی و سهولت دسترسی به اطلاعات شرکت ها از عمده ترین دلایل محدود کردن جامعه آماری به شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد. محقق حجم نمونه خود را از بین این شرکت ها انتخاب خواهد کرد.

باکس و جنکینز پیشنهاد می کنند که حداقل پنجاه مشاهده باید مورد استفاده قرار گیرد تا این که در تدوین مدل ها نتایج این روش شناسی معنی دار و سودمند واقع شود.[7]

بدین سان محقق در نظر دارد که حجم مشاهدات کمتراز پنجاه نباشد تا این که نتایج تحقیق در بخش تدوین مدل ها، معنی دار شود. نمونه شامل شرکت هایی است که EPS  های پیش بینی شده توسط مدیریت و EPS  های واقعی آن ها از فصل اول 1385 تا فصل آخر 1390 موجود باشد. در نهایت پس از رعایت شروط فوق و اعمال نمونه گیری از 396 شرکت موجود در بورس اوراق بهادار تهران تا پایان سال 1390، تعداد 51 شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردید.

1-9) روش تجزیه و تحلیل داده ها :

تجزیه و تحلیل های آماری به وسیله نرم افزارهای Microsoft Excelو EVIEWS انجام می گیرد و درآزمون دقت نسبی پیش بینی، از آزمون پارامتریک والد[8] استفاده خواهد شد.

1-10) قلمرو تحقیق :

      قلمرو تحقیق محدوده تحقیق را نشان می دهد که شامل سه قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی می باشد.

1-10-1)  قلمرو موضوعی :

قلمرو موضوعی این تحقیق بررسی و مقایسه دقت پیش بینی مدیریت و مدل های سری زمانی باکس-جنکینز می باشد.

1-10-2) قلمرو مکانی :

قلمرو مکانی تحقیق جایی است که در آن تحقیق انجام می گیرد که قلمرو مکانی این تحقیق سازمان بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

1-10-3) قلمرو زمانی :

قلمرو زمانی تحقیق زمانی است که تحقیق در آن زمان انجام می گیرد و قلمرو زمانی این تحقیق شامل سال های 1390-1385 می باشد.

1-11)  تعاریف عملیاتی متغیرها :

متغیرهای مستقل این تحقیق، پیش بینی EPS توسط مدیریت و پیش بینی EPS  به وسیله سری‌های  زمانی  باکس – جنکینز می باشد.

پیش بینی EPS توسط مدیریت:  عبارت است از پیش بینی هایی است که مدیریت شرکت ها در ابتدای هر سال از EPS آتی شرکت ارائه می دهند.

پیش بینی EPS بوسیله سری های زمانی باکس – جنکینز:

شامل EPSهایی می باشد که به وسیله مدل سری های زمانی باکس – جنکینز برآورد و تخمین زده می شود.

دقت پیش بینی، متغیروابسته در این تحقیق می باشد، که بر مبنای خطای نسبی پیش بینی اندازه گیری می شود :

EPSپیش بینی شده  _EPS واقعی = خطای نسبی پیش بینی

EPS      پیش بینی شده

1-12) مفاهیم و واژگان اختصاصی :

هر پژوهشگر به منظور درک روابط موجود بین داده های اولیه ناگریز به کاربرد مفاهیم است از آن جا که در عنوان مسأله واژه هایی به کار می رود که گاهی اوقات دارای معانی یکسانی برای عموم نمی باشد، لذا به منظور جلوگیری از سوءتفاهم و استفاده نا مطلوب از تفاهم،واژگان به کار رفته در مسأله را تعریف می کنیم:

EPS  : سود خالص بعد از کسر مالیات تقسیم بر تعداد سهام عادی می باشد.

سری زمانی : سری زمانی مجموعه ای از مشاهدات است که به صورت دنباله ای در طول زمان تولید می شود که اگر این مجموعه پیوسته باشد سری زمانی پیوسته گویند و اگر مجموعه گسسته باشد سری زمانی را گسسته می نامند. لازم به ذکر است، با توجه به ماهیت گسستگی مشاهدات، در این تحقیق سری زمانی مورد اشاره گسسته می باشد.

پیش بینی : برآورد مقادیر یا مشخصات مربوط به آینده یک متغیر

پیش بینی با به کارگیری سری زمانی : پیش بینی که با بهره گرفتن از داده های جمع آوری شده در طول دوره زمانی معین انجام می شود .

مدل : شکل ساختاری پدیده های واقعی .

مدل پیش بینی : عبارتی آماری که الگوی داده های موجود بر اساس آن تعریف می شود.

روش شناسی باکس–جنکینز(Box-Jenkins Methodology ):

این روش شناسی توسط آقایان باکس وجنکینز توسعه یافته است که شامل 4 مرحله اساسی می باشد[9].

مرحله اول که مرحله شناسایی آزمایشی نام دارد به شناسایی مدل اختصاص دارد. به محض این که مدل به طور آزمایشی شناسایی شد وارد مرحله دوم شده وتخمین پارامترهای مدل صورت می گیرد. این مرحله، مرحله تخمین نامیده می شود. مرحله سوم مرحله تشخیص دقت برازش نام دارد که در این مرحله کفایت و مناسبت شناسایی آزمایش و تخمینی که در مورد مدل انجام داده ایم مورد ارزیابی قرار می گیرد. زمانی که مدل نهایی به دست می آید از آن به منظور پیش بینی مقادیر آینده سری زمانی استفاده می شود. این مرحله، مرحله (چهارم)مرحله پیش بینی نامیده می شود.

روش باکس – جنکینز می تواند برای پیش بینی های فصلی و غیرفصلی مورد استفاده قرار گیرد. زمانی که از مدل باکس- جنکینز صحبت می شود، در واقع از خانواده ای از مدل ها صحبت می کنیم. منظور این است که تنها یک مدل باکس- جنکینز وجود ندارد. بلکه مدل های باکس- جنکینز بسیار زیادی وجود دارد. می توان این مدل ها به گروه های اصلی مدل های اتورگرسیو (AR)، مدل های میانگین متحرک (MA) و مدل های تلفیق شده اتورگرسیو میانگین متحرک (ARIMA) تقسیم نمود. بدین دلیل غالباً مدل های باکس-جنکینز را مدل های ARIMA می نامند. پیش بینی کننده به منظور استفاده از روش باکس- جنکینز ابتدا باید مدل های ویژه ای را از میان مدل های بسیار زیاد موجود تشخیص داده و آن را برای پیش بینی مورد نظر خود به کار ببرد.

1-13) خلاصه فصل اول :

فصل اول از پایان نامه ها معمولاً بیان خلاصه ای از کل پایان نامه می باشد، به طوری که مطالب کل پایان نامه به طور فهرست وار در ان ذکر می شود. در واقع با نگاهی کوتاه اما دقیق به فصل اول پایان نامه ها می توان به کلیت آن پی برد. بنابراین این فصل را با یک مقدمه شروع کردیم؛ سپس به بیان مسأله، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق، فرضیه، قلمروهای موضوعی، مکانی و زمانی پرداختیم و بعد از آن تعاریف عملیاتی متغیرها و مفاهیم 

ادامه مطلب