برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
فصل اول: طرح پژوهش
عناوین صفحه
مقدمه. 11
1-1 بیان مسئله. 11
2-1 گزارههای پژوهش 17
1-2-1 هدف پژوهش 17
2-2-1 فرضیه های پژوهش 17
3-2-1 متغیرهای پژوهش 17
3-1 تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 17
1-3-1 تعللورزی تحصیلی 17
2-3-1 جوّ کلاس 18
3-3-1 باورهای انگیزشی 18
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه. 20
1-2 تعللورزی. 20
1-1-2 تعریف تعللورزی. 20
2-1-2 شیوع تعللورزی. 22
3-1-2 دیدگاههای مربوط به تعللورزی. 23
1-3-1-2 دیدگاه رفتارگرایی 23
2-3-1-2 دیدگاه شناختی 23
3-3-1-2 دیدگاه روانتحلیلگری. 23
4-1-2 تعللورزی منفعل و فعال 24
5-1-2 انواع تعللورزی. 24
1-5-1-2 تعللورزی در تصمیم گیری. 24
2-5-1-2 تعللورزی وسواسگونه. 25
3-5-1-2 تعللورزی عمومی یا روزمره. 25
4-5-1-2 تعللورزی روانرنجور (نوروتیک) 25
5-5-1-2 تعللورزی تحصیلی 25
6-1-2 علل گرایش به تعللورزی. 26
1-6-1-2 علل فردی گرایش به تعللورزی. 26
2-6-1-2 علل محیطی گرایش به تعللورزی. 28
7-1-2 پیامدهای تعللورزی. 29
8-1-2 لزوم غلبه بر تعلل و درمان تعللورزی. 29
9-1-2 پژوهشهای انجام شده در رابطه با تعللورزی. 31
1-9-1-2 عوامل فردی مرتبط با تعللورزی. 31
2-9-1-2 عوامل محیطی مرتبط با تعللورزی. 33
3-9-1-2 پژوهشهای انجام شده در رابطه با پیامدهای تعللورزی. 33
2-2 جوّ کلاس 34
1-2-2 تعریف جوّ کلاس 35
2-2-2 اهمیت جوّ کلاس 35
3-2-2 دیدگاههای مربوط به جوّ کلاس 36
4-2-2 پژوهشهای انجام شده در رابطه با جوّ کلاس 37
3-2 باورهای انگیزشی 38
1-3-2 پژوهشهای انجام شده در رابطه با باورهای انگیزشی 40
4-2 جمعبندی. 42
فصل سوم: روششناسی پژوهش
مقدمه. 45
1-3 روش پژوهش 45
2-3 جامعهی پژوهش 45
3-3 نمونه و شیوهی نمونه گیری پژوهش 45
4-3 ابزارهای پژوهش 45
1-4-3 مقیاس ارزیابی تعللورزی _ نسخهی دانشجو (PASS) 46
2-4-3 پرسشنامهی محیط یادگیری کلاس (CLE) 46
1-2-4-3 ترجمه و اعتباریابی پرسشنامهی محیط یادگیری کلاس (CLE) 46
2-2-4-3 تحلیل عاملی تأییدی پرسشنامهی محیط یادگیری کلاس (CLE) 47
3-4-3 پرسشنامهی راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) 50
5-3 شیوهی اجرای پرسشنامهها و جمعآوری داده ها 50
6-3 شیوهی تجزیه و تحلیل داده ها 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه. 53
1-4 اطلاعات جمعیتشناختی 53
2-4 شاخصهای توصیفی 56
1-2-4 توصیف آماری تعللورزی دانشجویان دانشگاه بیرجند در کل نمونه. 56
2-2-4 توصیف آماری جوّ کلاس دانشجویان دانشگاه بیرجند در کل نمونه. 56
3-2-4 توصیف آماری باورهای انگیزشی 57
3-4 تحلیلهای آمار استنباطی 57
4-4 بررسی مفروضات مدل رگرسیونی 58
1-4-4 آزمون دوربین – واتسون 58
2-4-4 آزمون همخطی 58
3-4-4 آزمون بررسی نرمال بودن خطاها 59
فرضیه 1: ادراک از جوّ کلاس با تعللورزی رابطه مستقیم دارد. 60
فرضیه 2: ادراک از جوّ کلاس، به واسطهی باورهای انگیزشی، با تعللورزی رابطه غیرمستقیم دارد. 60
فرضیه 3: ادراک از جوّ کلاس و باورهای انگیزشی، پیش بینیکننده تعللورزی هستند. 61
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
مقدمه. 64
1-5 نتایج آزمون فرضیه های پژوهش به همراه بحث و نتیجهگیری. 64
1-1-5 فرضیه 1: 64
2-1-5 فرضیه 2: 64
3-1-5 فرضیه 3: 65
2-5 پیشنهادات. 66
1-2-5 پیشنهادات پژوهشی 66
2-2-5 پیشنهادات کاربردی. 66
3-5 محدودیتها 67
منابع فارسی: 69
منابع انگلیسی: 73
پیوست شماره 1: مقیاس ارزیابی تعللورزی _ نسخهی دانشجو (PASS) 76
پیوست شماره 2: پرسشنامهی محیط یادگیری کلاس (CLE) 78
پیوست شماره 3: پرسشنامهی راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) 79
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطهای باروهای انگیزشی در رابطه ادراک از جوّ کلاس و تعللورزی دانشجویان انجام شد. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آماری تحلیل مسیر استفاده شد. جامعهی آماری این پژوهش کلیهی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند بودند که در سال تحصیلی 94-93 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه 196 دانشجو به روش نمونه گیری خوشهای انتخاب و به پرسشنامههای مقیاس ارزیابی تعللورزی-نسخهی دانشجو (PASS) سولومون و راثبلوم (1984)، مقیاس محیط یادگیری کلاس (CLE) دبی مکگی (2007) و پرسشنامهی راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) پینتریچ و دیگروت (1990) پاسخ دادند. یافته های این پژوهش نشان داد جوّ کلاس به طور غیرمستقیم از طریق باورهای انگیزشی بر تعللورزی تأثیر دارد، همچنین نتایج نشان داد جوّ کلاس و باورهای انگیزشی پیش بینیکننده تعللورزی هستند. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت باورهای انگیزشی به عنوان واسطهی ارتباط بین جوّ کلاس و تعللورزی نقش ایفا می کند.
واژگان کلیدی: باورهای انگیزشی، جوّ کلاس، تعللورزی
مقدمه
دانشگاهها و نهادهای آموزش عالی همواره در پی یافتن بهترین روشهای آموزشی هستند تا به کمک آن دانشجویانی را تربیت کنند که در امور تحصیلی خودانگیخته، فعال، علاقمند و موفق بوده و از پیشرفت تحصیلی مطلوبی برخوردار باشند. پیشرفت تحصیلی برای دانشجویان نیز به عنوان یک شاخص مهم از تواناییهای علمی برای ورود به دنیای کار و اشتغال و مقاطع تحصیلی بالاتر، حائز اهمیت است. از طرفی نظریهپردازان و محققان تربیتی برای ارائه نظریات خود پیرامون پیشرفت تحصیلی خواهان شواهد تحقیقی و تجربی در مورد عوامل تأثیرگذار بر عملکرد تحصیلی در فرهنگها و نظامهای آموزشی گوناگون هستند (رستگار، زارع، سرمدی و حسینی، 1392). یکی از عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان که می تواند شرایط استرسزایی را به وجود آورده و باعث مشکلات جدی در عرصه آموزشی شود، تعللورزی است.
تصور فردی که تعللورزی نداشته باشد بسیار مشکل است. این مشکل رفتاری چنان شایع است که اگر فردی به این گویه که «من هرگز در کارها تعلل ندارم» پاسخ صحیح را ارائه نماید، میتوان چنین پنداشت که یا او دروغ میگوید و یا میخواهد مورد پذیرش بیشتر جامعه قرار گیرد (سنکال، کوسنر و والراند[1]، 1995؛ نقل در بدریگرگری و حسینی اصل، 1389). بررسی تاریخچهی تعللورزی نشان میدهد که این مشکل رفتاری پدیده جدیدی نبوده بلکه ریشه تاریخی آن به 800 سال قبل از میلاد مربوط میشود. ویلیام جیمز وجود مسئله روانشناختی تعللورزی را 120 سال قبل به رسمیت شناخته است. اگرچه تعللورزی همیشه مسئلهساز نیست، اما در اغلب موارد می تواند از طریق ممانعت از پیشرفت و عدم دسترسی به اهداف، پیامدهای نامطلوب و جبرانناپذیری به همراه داشته باشد (جوکار و دلاورپور، 1386). روانشناسان معاصر به طور روزافزون به انجام تحقیقاتی که ابعاد تعللورزی را روشن می کنند علاقمندند. متأسفانه با وجود افزایش قابل توجه تحقیقات انجام شده در این زمینه، هنوز این سازهی روانشناختی نسبتاً ناشناخته مانده و نیازمند این است که تحقیقات و پژوهشهای بیشتری در این زمینه انجام شود.
1-1 بیان مسئله
تعللورزی تحصیلی یکی از بحثهای مهمی است که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته و از آن به عنوان یک عادت بد (چیس[2]، 2003؛ نقل در سواری، 1391) و یک مشکل رفتاری یاد شده است که بسیاری از بزرگسالان در کارهای منظم روزانه تجربه می کنند (جانسون و کارتون[3]، 1999؛ نقل در سورای، 1391). البته تعللورزی همیشه مسئلهساز نیست و گاهی باعث بهتر ارائه دادن کار مورد نظر میشود، اما در اغلب موارد می تواند از طریق جلوگیری از پیشرفت و عدم دسترسی به اهداف، پیامدهای ذهنی ناراحتکننده و جبرانناپذیری به همراه داشته باشد و هرگز نمیتوان از تأخیر در انجام کارها، به تصور بهتر ارائه کردن آن دفاع کرد (الیس و جیمزنال[4]، بیتا: ترجمهی فرجاد، 1391). تعللورزی برای توصیف اقدام به انجام عملی که به صورت غیرضروری به تأخیر افتاده است به کار میرود و در نهایت، زمانی تمایل به تکمیل آن در فرد به وجود میآید که از نظر هیجانی احساس ناراحتی کند (سولومون و راثبلوم[5]، 1984).
تعللورزی با تأخیر در انجام دادن تکالیف و مسؤلیتها توأم است و در نتیجه می تواند پیامدهای ناخوشایندی به همراه داشته باشد. این عادت می تواند دو نوع پیامد درونی و بیرونی داشته باشد. پیامد درونی دامنهای از آزردگی و ندامت تا خودسرزنشی و ناامیدی شدید (شکفته، 1393) و همچنین اضطراب اجتماعی و اضطراب امتحان بیشتر و ابتلا به افسردگی و بیماری را شامل میشود (رجبپور، فرمانی و امانی، 1391). تعللورزی ممکن است فقط به پیامدهای درونی منجر نشود بلکه می تواند پیامدهای بیرونی را هم به دنبال داشته باشد، برخی از این پیامدها خفیف هستند مثل جریمههای کم برای تأخیر در تکالیف، اما برخی افراد تعللورز شکستهای بزرگی را در کار، دانشگاه، خانه یا در روابط اجتماعی تجربه می کنند (شکفته، 1393).
اهمیت پرداختن به موضوع تعللورزی تحصیلی وقتی بیشتر خواهد شد که بدانیم در تمام پژوهشهای صورت گرفته در زمینه میزان شیوع آن در جامعهی دانشجویی، میزان بالای شیوع این رفتار گزارش شده است (انووگ بوزی[6]، 2000؛ بالکیس و دورو و دورو، 2009؛ اسکونبرگ، لی، پیکل و فراری، 2004؛ نقل در اساسی، فتحآبادی و حیدری، 1390). شکفته (1393) در پژوهش خود به این نتیجه رسید که در کل، پسران نسبت به دختران تعللورزی بیشتری دارند، همچنین نتایج مقایسه تعللورزی دانشجویان دختر و پسر در حوزههای زندگی نیز نشان داد که دانشجویان دختر و پسر از نظر تعللورزی در حوزههای تحصیلی، سلامت و خانواده با هم تفاوت ندارند. در حوزهی اوقات فراغت دختران و در حوزه کارهای ضروری روزمره و ارتباطات اجتماعی پسران تعللورزترند. بطور کلی این رفتار در بین دانشآموزانی که از دبیرستان فارغالتحصیل شده و وارد دانشگاه شده اند، رایجتر است (کاچگال[7]، هانسن و نوتر، 2001؛ لی، کلی[8] و ادوارد، 2006؛ نقل در محمدی قلعهتکی، قمرانی و برمک، 1393).
تعللورزی یک روش رفتاری است که فرد آن را در پیش میگیرد تا خودش را از تجربه کردن حالتهای هیجانی ناخوشایند، مثل
