دانشگاه ملایر

 

دانشکده علوم انسانی- گروه علوم تربیتی

 

پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش(گرایش تعلیم و تربیت اسلامی)

 

 

 

مطالعه تطبیقی دیدگاه سنت گرایان و پساساختارگرایان در باب امکان علم دینی

 

 

 

استاد راهنما :

 

دکتر علی ایمان زاده

 

استاد مشاور:

 

دکتر ناصرالدین حسن زاده

 

 

 

خرداد 1394

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده

      در جامعه کنونی مباحث پیرامون دین و اعتقاد و عدم اعتقاد به دین بسیار مطرح و مورد بحث قرار می گیرد، تا آنجا که برخی دین را طرد و برخی کاملاً بدان اعتقاد دارند،در ذیل دو عنوان پساساختارگرایی و سنت گرایی مورد نظر ما قرار گرفته اند. این مسئله مطرح می گردد که امکان و ماهیت علم دینی در تلقی سنت گرایی و پساساختارگرایی چگونه است و با مطالعه تطبیقی به این موضوع پرداخته شد. نظریات سنت گرایانی چون رنه گنون، فریتیوف شوان و سید حسین نصر مورد بررسی قرار گرفت که سنت را پیوند الهی می دانند و تمام امور را به سنت الهی ارتباط می دهند و مباحثی چون علم مقدس، حکمت خالده، وحدت متعالی ادیان، کثرت گرایی دینی و گرایش به عرفان و تصوف به عنوان مهمترین مسائل سنت گرایان به شمار می روند. با توجه به این مباحث سنت گرایان علم دینی را مورد تأیید و پذیرش قرار می دهند. پساساختارگرایانی چون ژیل دلوز، میشل فوکو، ژان فرانسوا لیوتار و ژاک دریدا با طرح مسائلی چون نفی فراروایت ها، نام گرایی، بازی های زبانی، کثرت گرایی و ساختارشکنی به نفی هرگونه ساختار ثابت و معین می پردازند و با ساختارهای ثابت که دین هم یکی از آنان به شمار می رود مخالفت نموده اند.

فهرست

تقدیم. ‌أ

سپاسگزاری. ‌ب

چکیده ‌ج

فصل اول کلیات پژوهش 1

مقدمه 2

طرح مسئله 2

ضرورت و اهداف تحقیق. 7

هدف اصلی و اهداف جزئی. 9

هدف اصلی. 9

اهداف جزئی. 9

سؤالات تحقیق. 9

سؤال اصلی. 9

سؤالات جزئی. 9

روش تحقیق. 9

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 10

نتیجه گیری/تأیید. 10

سابقه تحقیق. 10

فصل دوم معناشناسی 13

مقدمه 14

مفهوم علم دینی. 14

تعاریف مختلف علم و دین. 19

تعاریف علم. 19

تعاریف دین. 21

علم دینی. 23

1-رویکردها در باب امکان علم دینی. 25

1-1-رویکرد حداقلی. 25

1-2- رویکرد حداکثری. 25

2-  مؤلفه های علم در فرهنگ دینی. 25

3- محورهای اساسی علم دینی. 27

4- معیار صحت علم دینی. 28

4-1-  حقیقت گرایی. 28

4-2-  حقانیت و کارایی در جهت الهی. 28

نظریه های علم دینی. 31

1-  اخذ نظریه های جهان شمول از دین و جهت دهی دین به علم. 31

2-  نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت 32

3- توجه به مراتب طولی عقل در درک حقایق عالم و تلازم همه جانبه عقل و نقل. 32

4- نظریه گزیده گویی دین. 32

مفهوم سنت گرایی. 33

مفهوم پساساختارگرایی. 35

فصل سوم امکان علم دینی از دیدگاه  سنت گرایان. 39

مقدمه 40

فیلسوفان سنت گرا 41

1 – رنه گنون. 41

2 – فریتیوف شوآن. 42

2-1- حکمت خالده از نظرشوآن. 42

2-3- وحدت باطنی و کثرت ظاهری ادیان. 43

2-4-  حکمت جاویدان اصیل. 43

3-  سید حسین نصر 45

3-1-  سنت گرایی علم دینی سیدحسین نصر 45

3-2- نقدتجددگرایی نصر 48

امکان علم دینی از نظر سنت گرایان. 49

اصول سنت گرایان. 51

1- علم مقدس 51

1-1- تقسیم بندی علوم سنتی. 52

1-1-1- علم قدسی. 52

1-1-2- علم مقدس 52

1-2-ابعاد  علم قدسی. 52

1-2-1- بعد ثبوتی. 52

1-2-2- بعد اثباتی. 52

2 – حکمت خالده 57

3-  وحدت متعالی ادیان. 60

فصل چهارم امکان علم دینی  از دیدگاه پساساختارگرایان. 62

مقدمه 63

فیلسوفان پساساختارگرا 66

1-ژیل دلوز 66

1-1- کثرت گرایی عرضی دلوز 67

2 – میشل فوکو. 68

3 – ژان فرانسوا لیوتار 70

3-1- بازی های زبانی لیوتار 72

3-2- پایان فراروایت ها افول پروژه های رهایی و نظم لیوتار 73

3-3- سیاست، نظریه سیاسی و ایدئولوژی. 74

3-4-  نام گرایی لیوتار 74

4 – ژاک دریدا 76

4-1- ساختارشکنی. 77

پساساختارگرایی و روش 79

اصول پساساختارگرایی. 80

1 – نفی فرا روایت ها 80

ادامه خواندن