راغت معلمان شهریزد با تاکید بر فعالیت های ورزشی و ارتباط آن با فرسودگی شغلی در سال تحصیلی 93-92
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)چکیدههدف ازپژوهش حاضر نحوه ی گذراندن اوقات فراغت معلمان شهریزد با تاکید بر فعالیت های ورزشی و ارتباط آن با فرسودگی شغلی در سال تحصیلی 93-92 می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی بیانی بوده و شیوه ی جمع آوری داده ها و اطلاعات، مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی و همچنین ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای، شامل دو بخش که بخش اول شامل پرسشنامه ی چندگزینه ای محقق ساخته دارای 17 گویه است .جهت به دست آوردن نظر معلمان شهریزد که روایی پرسشنامه توسط 12 نفر از اساتید تربیت بدنی سنجیده و پایایی آن 81% به دست آمده است،و بخش دوم آن، پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ که دارای 22 گویه که ضریب آلفای کرونباخ مورد محاسبه قرار گرفت و پایایی آن به میزان 81% محاسبه شد.جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه معلمان شهر یزداست که تعداد آنها 3934 نفر می باشد، از طریق جدول مورگان و بر حسب نسبت تعداد معلمان هر منطقه و به صورت خوشه ای تعداد 600 نفر(300 زن و مرد300) به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی(جداول فراوانی و نمودار میلهای) و آمار استنباطی خی2 و فریدمن استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که زمان فراغت معلمان بین 2 تا 3ساعت در روز بوده است. به ترتیب اولویت تماشای تلویزیون،مطالعه ورسیدگی به فرزندان جزوه فعالیت های فراغتی معلمان قرار داشت. معلمان علت عدم پرداختن به ورزش را کمبود وقت ،بی انگیزگی و بی حوصلگی بیان کردند. اکثر معلمان در اوقات فراغت خود به فعالیت های ورزشی می پردازند.انگیزه اصلی معلمان از پرداختن به ورزش،سلامتی جسمانی، تناسب اندام وسلامت روان بود.محل انجام ورزش باشگاه و منزل است . نتایج در مورد فرسودگی شغلی نشان داد معلمان شهر یزد تنهادر زیر مقیاس کفایت شخصی در پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ ارتباط معنی داری وجود دارد.ولی زیر مقیاس های خستگی هیجانی و مسخ شخصیت در پرسشنامه فرسودگی ارتباط معنی داری وجود ندارد. همچنین تفاوتی بین فرسودگی شغلی زن و مرد وجود نداشت . واژگان کلیدی: اوقات فراغت، تربیت بدنی، معلمان، فرسودگی شغلی، شهر یزد. فصل اولکلیات تحقیق 1-1- مقدمهدسترسی فزاینده انسان به فن آوری جدید و یافتن راهکارهای ساده تر باعث شده است ،از حدود 140سال پیش تاکنون،اوقات بی کاری تا حدود دو برابر افزایش یابد.از سوی دیگر،آلودگی های محیط،پیچیدگی های ارتباطات اجتماعی،افزایش عامل های فشارهای شغلی و تنگناهای اقتصادی زندگی مدرن،سلامتی جسمی و روحی انسان را آسیب پذیر ساخته است.(کریمیان ،1387)زندگی ماشینی به عنوان یکی از مشکلات اصلی بشریت قلمداد می شود، چرا که نتیجه آن کاهش تحرک و فعالیت افراد است. از جمله مفاهیم نوینی که معنای واقعی خود را با پیدایش انواع تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع در زندگی مردم پیدا نموده است، اوقات فراغت و نحوه ی گذراندن آن است. ورزش های تفریحی با ورزش های مربوط به اوقات فراغت از مناسب ترین و شاید ضروری ترین گونه های گذران اوقات فراغت در عصر حاضر است.(کریمیان،1387)فراغت می تواند نقش نیرومند و در عین حال دوگانه در تحول سطح فرهنگی جامعه داشته باشد، به این معنا که می تواند در ارتباط با نیازهای فکری و عملی انسان، سازگاری یا ناسازگاری اجتماعی و پیشرفت یا واپسماندگی فرهنگی باشد . فعالیت های فراغتی می تواند با رفع خستگی، صدمات جسمی و روانی ناشی از هیجانات مداوم کار و انجام وظایف اجتماعی را جبران نماید و با تفریح از کسالت ناشی از یکنواختی کار روزمره رهایی یابد و فرصتی برای پرورش استعدادهای ذهنی و روانی، جسمی و عاطفی خود فراهم سازد لذا فعالیت فراغتی می تواند باعث ارتقاء فرهنگ جامعه یا سقوط آن گردد. همان گونه که کار جوانان را از گناه و افسردگی می رهاند، فراغت نیز بر نشاط، شادی و طراوت آنان می افزاید و اراده آنان را برای تداوم زندگی تقویت می بخشد.پس به جای پر کردن اوقات فراغت باید به پر بار کردن آن اندیشید.)آبکار،1388)بهره گیری شایسته از اوقات فراغت منوط به برنامه ریزی دقیق و متناسب با نیازها است . در غیر اینصورت خواه ناخواه بخش هایی از عمر پر ارزش انسان در وادی پوچی از بین خواهد رفت . امروزه در نتیجه بخش هایی از عمر پر ارزش انسان، همچنین در نتیجه افزایش میزان اوقات فراغت در زندگی افراد به ویژه جوانان، نوعی اخلاق تفریح بروز نموده وبحران هویت را تشدید کرده است. لذا مدیران باید آگاه باشند که باید اوقات فراغت را درجامعه هدفمندکنند. ورزش های تفریحی با ورزش های مربوط به اوقات فراغت از مناسبترین و شاید ضروری ترین گونه های گذراندن اوقات فراغت در عصر حاضر است.(کریمیان و همکاران،1387).در حقیقت ،گذراندن اوقات فراغت با انجام فعالیت های ورزشی از متداولترین روش های موجود در جهان است.تحقیقات متعددی ،ارتباط همبستگی بین سطح آمادگی های عمومی بدنی با سلامت روانی ،سلامتی جسمانی،تنیدگی،تحلیل رفتگی شغلی و عامل های تشدید کننده آنها را به دست آورده اند.(امیرتاش،1387)در دهه های اخیر پیشرفت قابل ملاحظه فناوری و صنعت، موجی از استرس را به ارمغان آورده که سبب کاهش سلامت جامعه شده است .استرس بر فعالیت های انسان در زمینه های گوناگون همچون روانشناختی، جسمانی و خانوادگی تاثیر سوء می گذارد.کاهش تولید نارضایتیهای حرفه ای، افزایش تصادف ها و خطاها و کاهش سلامت عمومی افراد از جمله نشانه های استرس اند.هر چند بسیاری از مشاغل همراه با فشار روانی هستند اما افراد شاغل در این حرفه ها می دانند که چگونه با فشار های تنش زا مقابله کنند با وجود محرک های تنش زا که روزانه با آن مواجه اند روش های اجتناب از آثار زیان بار این محرک ها را می دانند.اما بعضی از این افراد تا این حد توانایی و امکان لازم را برای مقابله و فرار از محرک های تنش زا را ندارند و همواره در معرض محرک های تنش زا هستند.ساعتچی(1376).همچنین توجه به استرس شغلی و مطالعه روی این مقوله گسترش روزافزون یافته است زیرا شیوع استرس شغلی بروز بیماری های روان تنی، مانند فشارخون و مشکلات گوارشی شده است .سازمان بهداشت جهانی(1987) اعلام کرد که 90 درصد از کارمندان از شغل خود ناراضی اند و معتقدند که شغل شان در جهت اهداف زندگی آنان نیست و 75 درصدکسانی که به مشاوره های روان پزشکی نیازمندند به دلیل عدم رضایت شغلی و عدم توانایی در انجام دادن کارشان است.هر شغل با استرس همراه است،اما برخی مشاغل به سبب حساس بودن نوع وظایف و مسئولیت های آن بسیار پراسترس هستند.که حرفه معلمی و تدریس نیز ازجمله مشاغل پراسترس ویژه ذکر شده است.فرسودگی شغلی یکی از نتایج استرس های گوناگونی است ،که به صورت علائم جسمانی (سردرد، زخم معده)،علائم روانی(افسردگی، خشم) و علائم رفتاری(افت کاری و غیبت)ظاهر می شود.(روشن،1390)مفهوم فرسودگی شغلی برای اولین بار از سوی فرودنبرگر در سال 1974 معرفی شد. وی فرسودگی شغلی را حالتی از خستگی و ناکامی می داندکه ناشی از ارتباطات و روابط شغلی است که به وصول نتیجه دلخواه منجر نمی شود.(محمدی و همکاران،1391)فرسودگی شغلی یکی از نشانگان روان شناختی است و بیشتر باشغل هایی که ساعات زیادی با انسانها در ارتباط هستند دیده می شود. فرسودگی شغلی سندرمی روان شناختی مشتمل بر سه محور خستگی هیجانی، مسخ شخصیت،احساس عدم کفایت شخصی و دارای عوارضی مانند : خستگی مزمن، اختلالات خواب، علا ئم جسمی مختلف، تمایلات منفی و بدبینانه نسبت به همکاران و مراجعین،احساس گناه، کاهش عملکرد شغلی می باشد.(خمرنیا وهمکاران،1389)همه ما ساعت های خسته کننده و طولانی کار را به امید روزهای تعطیل و اوقات فراغت سپری میکنیم. اوقات فراغت، به معنای فراغت از کار و زمان راحتی از دل مشغولی هاست. روز تعطیل آخر هفته، روزهایی به یاد ماندنی است که دست کم شاغلان سراسر جهان انتظار رسیدن آن را دارند. فراغت تجربه ای است که فرد هنگام رهایی از الزامات کار روزانه براساس نیازها و علاقه های شخصی، داوطلبانه و متناسب با نیاز و ذوق خود آن را انتخاب می کند تا جسم، فکر و شخصیت او فرصت رشد و پرورش پیدا کند. فراغت این امکان را به فرد می دهد تا با بازسازی انرژی وتوان از دست رفته، با قدرت و توان حرکتی مضاعف شروع به فعالیت کند. به همین علت است که چگونه گذراندن اوقات فراغت، یک نیاز ضروری تلقی می شود و نهادهای مختلف جامعه برای این که آن را به فرآیندی هدفمند، اصولی و برنامه ریزی شده تبدیل کنند، در تلاشند. برنامه ریزی های عملی سازنده برای گذران اوقات فراغت می تواند همه افراد جامعه، بخصوص معلمان رادرجهت انرژی بیشتر،روحیه ی شاداب ترونیروی خلاقانه پیش برد.درعین حال، بی توجهی به این امرنیز ممکن است سبب ، کاهش انرژی انگیزه ودرنتیجه به فرسودگی شغلی بینجامد.اوقات فراغت باید نیازهای درونی انسان رابرآورده کند