چکیده:
پژوهش حاضر در راستای انجام پژوهشی تحت عنوان « بررسی رابطه بین روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت در سال تحصیلی 89-88»، به دنبال بررسی رابطه بین روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان بوده است. روش تحقیق همبستگی و جامعه آماری شامل اساتید و دانشجویان دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت در سال تحصیلی 89-88 بوده است. جهت نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد و به ترتیب 30 و 75 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.
برای انجام این پژوهش از سه سؤال به شرح ذیل استفاده کردیم :
1- توزیع روش های فعال تدریس اساتید دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت چگونه است؟
2- میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت چگونه است؟
3-آیا بین روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان پسر دانشکده کشاورزی ابوریحان پاکدشت رابطه معنادار وجود دارد؟
ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل؛ پرسشنامه خود ساخته روش های فعال تدریس اساتید و نیز پرسشنامه استاندارد خلاقیت دانشجویان پنجاه سؤالی رند سیب بوده است.
در تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها از شاخص های آمار توصیفی از جمله فراوانی و درتحلیل استنباطی داده ها نیز از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ضریب رگرسیون استفاده شده است. عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از:
1- بر اساس جدول به دست آمده بیشترین درصد پاسخگویان 66.2% (49نفر) میزان استفاده از روش های تدریس فعال را متوسط و کمترین درصد پاسخگویان%4.1 (3 نفر) نیز این میزان را کم گزارش کرده اند.
2- بر اساس جدول به دست آمده بیشترین درصد پاسخگویان 56.7%(17نفر) میزان خلاقیت خود را متوسط و کمترین درصد پاسخگویان3.3%1نفر) نیزمیزان خلاقیت خود را زیاد گزارش کرده اند.
3- نتایج به دست آمده از آزمون ضریب همبستگی بین دو متغیر روش های تدریس فعال اساتید و میزان خلاقیت دانشجویان پسر حاکی از آن است که در بین 105پاسخگوی مورد مطالعه ضریب همبستگی با سطح معنی داری 000/0=α برابر با 503/0=Rمحاسبه شده است .از آنجا که این سطح معنی داری از سطح معنی داری مورد نظر ما 05/0=α کوچکتر است مدرک کافی برای رد فرض صفر خود داریم ،درنتیجه فرضیه صفر ما رد و فرضیه اصلی ما تایید می شود بنابراین نتیجه می گیریم رابطه مثبت ومعنی داری بین روش های تدریس فعال ومیزان خلاقیت دانشجویان وجوددارد به این معنا که با افزایش بهره گیری از روش های فعال تدریس اساتید میزان خلاقیت دانشجویان پسر نیز افزایش می یابد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول) کلیات پژوهش. 10
مقدمه. 11
بیان مسئله. 12
اهمیت و ضرورت تحقیق 13
اهمیت و ضرورت نظری 13
اهمیت و ضرورت کاربردی 13
اهداف تحقیق 14
هدف کلی 14
اهداف جزیی 14
سؤالات پژوهش. 14
تعریف مفاهیم و اصطلاحات. 15
فصل دوم)مبانی نظری و پیشینه پژوهش. 16
بخش اول) خلاقیت. 17
تعریف خلاقیت. 26
انواع خلاقیت. 30
ویژگی های افراد خلاق 32
فرآیند خلاقیت. 34
موانع پرورش خلاقیت. 36
موانع خلاقیت در کلاس درس. 39
بخش دوم) تدریس. 39
مفهوم تدریس(فرآیند یاددهی- یادگیری). 45
ابعاد تدریس(فرآیند یاددهی- یادگیری) اثر بخش. 45
بخش سوم) روش های فعال تدریس و خلاقیت دانشجویان 45
بخش چهارم)پیشینه تحقیقات. 69
سوابق تحقیقاتی مرتبط در داخل کشور. 69
سوابق تحقیقات مرتبط در خارج از کشور. 73
فصل سوم) روش پژوهش. 76
مقدمه. 77
جامعه آماری 77
روش نمونه گیری 77
ابزار گرد آوری داده ها 77
روش تحلیل داده ها 77
فصل چهارم) تحلیل یافته ها 78
مقدمه. 79
1-1-4- بررسی داده های سؤال اصلی شماره یک پژوهش. 80
1-2-4-بررسی داده های سؤال اصلی شماره دو پژوهش. 81
1-3-4-بررسی داده های اصلی سؤال شماره سه پژوهش. 82
فصل پنجم) نتایج یافته ها 87
بیان کلی یافته های پژوهش. 87
1-4-5.پیشنهاد های عملی جهت کاربست یافته ها 90
پیشنهاد موضوع های پژوهشی 92
محدودیت های پژوهش. 93
منابع و مآ خذ: 94
الف)فارسی 94
ب)لاتینی 98
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق در نظام آموزش عالی و تغییر در سیاست ها و برنامه ریزی های آموزشی ، بسیاری از اساتید در رویارویی با مسایل و مشکلات آموزشی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و از روش های قدیم و مهارت سنتی و انفرادی برای اداره ی کلاس خود استفاده می کنند . همین امر باعث کندی فرایند یاددهی ویادگیری و آسیب پذیری امر آموزش شده است.
تحقیقات بی شماری نشان داده است که بسیاری از مشکلات اخلاقی و اجتماعی دانشجویان ما حاکی از جذاب نبودن محیط دانشگاه و کشمکش های این گونه دانشجویان با اساتید و افت تحصیلی آنان بوده است. لذا وجود مدیریت کارآمد و ایجاد شرایط لازم برای تسهیل در امر یادگیری در کلاس درس که مطابق نیازها و ویژگی های دانشجویان باشد، لازمه ی جامعه امروز و راهگشای بسیاری از مشکلات دانشجویان می باشد(سلیمانی،1381).
اساتید باید بدانند که هر دانشجو ویژگی خاص خود را دارد و این استاد است که با هنر ، ذوق وسلیقه خود با اتخاذ روش صحیح و در نظر گرفتن تفاوت های فردی آنان درس را آن چنان لذت بخش و محیط کلاس را آن گونه شاداب و با طراوت ترسیم می نماید که فرصت بی نظمی به دانشجویان خود نمیدهد. امروز دیگر اساتید با روش های قدیمی و کلاسیک نمی توانند روح جست و گر دانشجویان را اقناع سازند ، بلکه نیازمند مهارت های مدیریتی مبتنی بر اصول روان شناسی یادگیری به شیوه های علمی و تدریس پویا و فعال می باشند(سلیمانی،1381).
این که خلاقیت ، فطری و موروثی است یا اکتسابی ، و اگر اکتسابی چگونه می توان آن را آموزش داد و در پرورش آن چه تکنیک ها و روش هایی را به کار برد، موضوع بررسی های مختلفی بوده است. محققین در این زمینه می گویند ؛ مدتی پیش ، عده ی زیادی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت ،