(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
مقدمه:
امروزه پیشگیری از جرم اهمیت بسزایی نسبت به گذشته پیدا کرده است، زیرا عوامل و انگیزه های ارتکاب جرایم بسیار گسترده شده و پلیس نمی تواند درک محدودی از منشأ و روش های پیشگیری از جرم داشته باشد. به همین دلیل اعتقاد بر این است که فعالیت ها و مشارکت مردمی و آثار اجتماعی آن باید نقش محوری و اساسی در پیشگیری از جرم ایفا کند.
پدیدۀ جرم یکی از مشکلات اجتماعی تمام جوامع بشری است که پیشگیری از وقوع آن مستلزم صرف هزینه های بسیاری است. هنگامی که پیشگیری از وقوع جرم و مبارزه با آن صحبت به میان می آید، پلیس نخستین گزینه ای است که به ذهن افراد جامعه خطور می کند. اما رویکرد پلیس جامعه محور، کل جامعه را مسئول مبارزه با جرم می داند. پلیس به عنوان بخشی از جامعه می تواند با هدایت شهروندان و الگو دادن به آنها بستری مناسب برای مشارکت عمومی در پیشگیری از وقوع جرم فراهم سازد. در این راستا نقش سیاستگزاران، متخصصان طراحی و مهندسین شهری را نمی توان در کاهش احتمال وقوع جرم از طریق ایجاد محیط هایی امن نادیده گرفت.
آمار جرایم در محیط های مختلف بیانگر این امر است که مجرمین در ارتکاب عمل مجرمانۀ خویش، اغلب دارای انتخابی عقلانی بوده و فرصت های مناسب و کم خطر را برای انجام جرم انتخاب می نمایند. لذا مجرمین بیشتر مناطقی را برای ارتکاب جرم بر می گزینند که وقوع جرم در آنها راحت تر بوده و امکان مشاهده و دستگیری آنان کمتر باشد. این مسئله نشان دهندۀ ضرورت شناخت مکان به عنوان یکی از عوامل موثر در ایجاد فرصت های جرم زا و یا تسهیل کنندۀ وقوع آن می باشد. از اینرو می توان با تغییر شرایط جرم زای محیط فیزیکی و ایجاد یا تقویت فضاهای قابل دفاع و مقاوم در برابر جرم و مجرمین، به میزان قابل توجهی از وقوع جرایم و ناهنجاری های موجود در شهر ها کاست.
1-1- بیان مسئله:
پیشگیری از جرم صرفاً به عهدۀ نیروی انتظامی نیست، بلکه دیگر بخش ها نیز در این امر مسئول هستند. اگر فرض کنیم پیشگیری از جرم، که در قانون اساسی وظیفۀ قوه قضائیه است، اما مخصوص آن نیست، همۀ دستگاه ها و نهادهای حکومتی و قوۀ مجریه می بایست در مجموعۀ خودشان پیشگیری و درمان جرم را مقدم به مقابله بدانند و تا آنجا که می شود باید پیشگیری کرد. بنابر این پیشگیری از وقوع جرم مقوله ای فراسازمانی و ملّی است و تمام بخش های جامعه، از جامعۀ پلیس و همین طور مردم نیز در آن نقش دارند و همگان باید نسبت به این وظیفۀ مهم اقدام لازم و ضروری را انجام دهند.
امروزه سرقت به عنوان یکی از گسترده ترین جرایم در کشور و به یک مسئلۀ فراگیر و جدی از ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی و امنیتی تبدیل شده است. بررسی و مطالعۀ ابعاد مختلف این بزه و همچنین آثار و تبعات ناشی از این بزه کاری و راه های پیشگیری و مقابله با آن، از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد.
در پیدایش و بروز این بزه عوامل گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و محیطی نقش ایفا می نمایند که تأثیر بسیاری از این عوامل در تحقیقات و پژوهش های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. اما می توان گفت که توجه به شرایط و عوامل محیطی تأثیر گزار بر میزان وقوع جرایم به ویژه سرقت در کشور ما چندان زیاد و قابل قبول نبوده است.
ریشۀ این کم توجهی را می توان به برخی عوامل از جمله : تمایل به اعمال پیشگیری های سنتی به علت آشکار و قابل رؤیت بودن اقدامات و گاهاً نتایج آن در کوتاه مدت از یک سو و همچنین نا آشنایی با شیوه های نوین پیشگیری نظیر پیشگیری های محیطی و کارآمدی و سودمندی این روش ها نسبت داد.
مکان و ویژگی های خاص آن نقش مهم و بسزایی در وقوع یا پیشگیری از وقوع جرم ایفا می نماید. چرا که مکان به عنوان یکی از مهم ترین ارکان تحقق جرایمی از قبیل سرقت همواره مطرح و مورد توجه بوده است. ویژگی های خاص محیطی مانند شلوغی و خلوتی، روشنایی و تاریکی خیابان ها و معابر، چگونگی استفاده و کاربری اماکن و نوع طراحی و ساخت اماکن گوناگون می تواند مجرمین بالقوه را به ارتکاب سرقت ترغیب نموده و یا با دشوار نمودن شرایط ارتکاب جرم و افزایش خطر ناشی از آن، آنان را از ارتکاب عمل مجرمانه منصرف نماید.
رویکرد پیشگیری از وقوع جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED[1]) همانند دیگر برنامه های پلیس جامعه محور از طریق همکاری تنگاتنگ با شهروندان را اساس پیشگیری از وقوع جرم می داند. این رویکرد بر اساس این نظریه استوار است که با انجام تغییرات محیطی می توان در بروز رفتارهای مجرمانه تأثیر بسزایی گذاشت.
(CPTED) در واقع پیش بینی، تشخیص، درک احتمال وقوع جرم و انجام اقدام هایی مناسب برای از بین بردن خطر وقوع جرایم است.
در وقوع جرم سه عنصر اساسی نقش مهم دارند : مجرم، قربانی و محل وقوع جرم. که با حذف هر یک از این سه عنصر، جرمی به وقوع نمی پیوندد. ساده ترین و کم هزینه ترین روش برای پیشگیری و جلوگیری از وقوع جرم، حذف محل وقوع جرم است. بدین معنا که با طراحی محیطی مناسب، می توان محل وقوع جرم را برای فعالیت مجرمان نامناسب ساخت و از سوی دیگر ترس از وقوع جرم را برای قربانیان جرم کاهش داد.
با توجه به اهمیت نقش عوامل محیطی در پیشگیری، وقوع و مقابله با جرایم همچنین مشاهدۀ فقر مطالعاتی در این زمینه محقق را بر آن داشت تا به کنکاش در این باره بپردازد.
1-1-1- وضع موجود:
در حال حاظر بافت قدیمی شهر ها به لحاظ سنتی بودن ساخت آن، کمتر به مسایل امنیتی و طراحی محیطی توجه شده است. کوچه های قدیمی تنگ بوده و از روشنایی و دید کافی رهگذران برخوردار نمی باشد. ساختمان های قدیمی استحکام لازم را نداشته و نقاط کور زیادی در آنها مشاهده می گردد. در ساخت و سازهای جدید بیشتر به مسایل امنیتی و طراحی محیطی توجه می شود، مجتمع ها دارای نگهبان بوده و رفت و آمد افراد ناشناس تا حدودی کنترل می گردد، مغازه ها در فضاهای پر تردد و اطراف میادین شهر ساخته می شود و نورپردازی و نظارت بیشتری دارند.
1-1-2- مهمترین اشکالات:
از مهمترین اشکالات در این زمینه می توان به تمایل پلیس به اعمال پیشگیری های سنتی به علت آشکار و قابل رؤیت بودن اقدامات و گاهاً نتایج آن در کوتاه مدت از یک سو و همچنین نا آشنایی با شیوه های نوین پیشگیری نظیر پیشگیری های محیطی و کارآمدی و سودمندی این روش ها اشاره کرد. از طرف دیگر معماران معمولاً بر جنبه های زیبایی شناختی ساختمان بیشتر از مسایل امنیتی آن تأکید دارند. زیرا چیزی که برای آنها اهمیت دارد ساخت و ساز و فروش ساختمان است و کمتر به مسایل پیشگیری از جرم توجه دارند.
از دیگر موارد می توان به عدم اهمیت مالکان به طراحی مبتنی بر امنیت و ترجیح مسایل و جنبه های زیبایی ساختمان بر جنبه های امنیتی آن و عدم تسری چشم و هم چشمی به مسایل امنیتی اشاره نمود.
1- پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی Crime prevention through environmental design
-1-3- اهمیت و ضرورت موضوع:
امروزه به تبع پیچیده تر شدن جوامع بشری، نقش محیط نیز در تأمین امنیت و ارتقاء احساس امنیت پررنگ تر شده و از سوی دیگر، توجه به آن در جهت پیشگیری از جرایم، علمی و ظریف تر گردیده است. به طوری که نظریات متعددی در باب محیط و جرم و همچنین نقش عوامل محیطی در پیشگیری از جرم مطرح گردیده است