3- افزایش درآمد از طریق دسترسی به منابع مالی خارجی
4- کسب اعتبار بین المللی ( تویه،پرویز؛ بیادی،علی, 1385)
زمانی که یک شرکت تصمیم می گیرد وارد بازارهای بین المللی شود، باید استراتژی خود را مشخص نماید. این تصمیم بازتاب تجزیه و تحلیل ویژگی های بازار(از قبیل فروش بالقوه، اهمیت استراتژیک، و محدودیتهای کشور) و توانمندیها و ویژگیهای شرکت، شامل میزان آمادگی مدیریت جهت تعامل و پایبندی در بازارهای بین المللی باشد.(فیلیپ آر کاتئورا-جان ال.گراهام, 1387) برنامه ریزی استرتژیک، در موفقیت سازمانها در میدان رقابت نقشی کلیدی دارد. این نوع برنامه ریزی که تا کنون غالبا مورد استفاده سازمانهای بزرگ واقع شده است، اگر به درستی تدوین شود، به انتخاب استراتژی هایی منجر می شود که در صورت اجرای صحیح و به موقع، تعالی و پیشتازی سازمان را به ارمغان می آورد.(برنامه ریزی استراتژیک برای موسسات کوچک و متوسط, 1384)
برای کسب موفقیت در تجارت بین المللی، شرکتها باید بازارهای هدف را به خوبی شناسایی و راهبردی مناسب رای ورود اتخاذ کند(تدوین راهبرد مناسب برای ورود به بازارهای منطقه, 1385) صادرات امکان استفاده از بازارهای جهانی را برای رشد تولیدات داخلی مهیا کرده و بنگاه ها را قادر می سازد از محدودیتهای بازار داخلی رها شده و با هدف قرار دادن بازارهای جهانی از صرفه های اقتصادی حاصل از مقیاس تولید بهره برداری کنند. در این زمینه اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی از چند جهت دارای اهمیت می باشد. نخست اینکه اولویت بندی بازارهای هدف این امکان را فراهم می سازد که به دلیل محدودیت منابع، تلاشهای بازاریابی متمرکز شده و حتی در زمینه تولید و فعالیتهای تولیدی از پراکنده نگری و عمل کردن در رشته های متعدد که بنگاه را از دستیابی به تخصص به دور ساخته و استفاده بهینه از منابع و امکانات را تحت تاثیر قرار می دهد، پرهیز گردد. دوم، با انتخاب بازار هدف مناسب، نه تنها امکان تامین خواسته ها و انتظارات خریداران وسعت پیدا می کند بلکه ارائه کالاهای مناسب و مطابق با نیازها و سلایق مصرف کنندگان خارجی نیز شکل پویا و مناسبی پیدا می کند.(ابراهیم عبدی-مسعود تناولی, 1384) در این خصوص شناخت فرصتهای بازرگانی و تجاری کشورهای همسایه می تواند کمک شایانی در امور بنماید و نیز با اطلاع رسانی دقیق و به موقع می توان تهدیدهای منطقه ای از قبیل تحریم را به فرصت تجاری مطلوب تبدیل نمود. فراهم آوردن شرایط حضور فعال و دائمی در امر صادرات غیر نفتی در کشورهای همسایه نیازمند معرفی مزیتها، فرصتهای اقتصادی و بازرگانی موجود در آن کشورها و سعی در حل مشکلات صادرکنندگان کالا و خدمات می باشد (بافنده، عبدالحسین؛ دریساوی،رضا, 1389) واکسن هپاتیت ب، از جمله محصولات دارویی است که توسط انستیتو پاستور ایران تولید و به بازار ارائه می گردد. در پژوهش حاضر، سعی بر آن است تا زمینه های صادرات این محصول به سایر کشورهای منطقه مورد بررسی قرار گرفته و استراتژی مناسبی جهت توسعه صادرات این محصول ارائه گردد.
1-2- اهمیت پژوهش
با آغاز دوره صنعتی محیط سازمانی پویا و پر تغییر شده و پیچیدگی به عنوان مسئله غالب در سازمان مطرح گردید. تغییرات، آنچنان پیش رفت که اعتبار توابع پیش بینی کننده از بین رفت و چالش های جدید و غیر منتظره شکل گرفت. بازارها به شدت رقابتی شد و یادگیری زودتر و سریع تر از رقبا به عنوان مزیت رقابتی مطرح، و در نتیجه تمرکز سازمان به آگاهی، دانش و اطلاعات معطوف گردید.
امروزه مهمترین دغدغه اکثر سازمانها، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتییک ابزاری را در اختیار سازمانها می گذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)
هیچ استراتژی به صورت صد در صد مناسب نیست. در اقتصاد به شدت رقابتی امروز، تعیین یک مسیر استراتزیک و روشن برای سازمانها و دمیدن روحی تازه در آنها اهمیت فراوانی دارد. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)همواره برنامه ریزی استراتژیک با ارزیابی شرایط محیطی و قابلیت های درونی سازمان و با در نظر گرفتن ارزش های سازمانی، استراتژی مناسبی را اتخاذ نمایند. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)
با توجه به تحولات عظیم اقتصای و گسترش صادرات، جایگاه ویژه صادرات غیر نفتی در تصمیم گیریها و مشارکت فعالانه آن در افزایش تولید ملی و در نهایت درآمد سرانه محسوس تر می شود. (بافنده، عبدالحسین؛ دریساوی،رضا, 1389) هدف صادر کنندگان از عرضه کالاها به بازارهای مصرفی خارجی، کسب سود و درآمد مستمر توام با رضایت مشتریان در طول زمان است. امروزه که عرضه کالاها در بازارهای خارجی در شرایط رقابتی و در سطح انبوه و قدرت انتخاب بالای مصرف کنندگان صورت می گیرد، شناخت بازارهای مصرفی خارجی و سلایق مصرف کنندگان آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بازار رقابتی، برندگان کسانی هستند که بتوانند به خوبی ویژگیها و انتظارات مصرف کنندگان را شناسایی و با یک برنامه استراتژیک در تمامی حوزه ها(تولید، بازاریابی و ) کالاهای مورد نیاز آنها را عرضه کنند.(بیگی, 1385)
انستیتو پاستور ایران از جمله مراکز معدود تولید کننده واکسن هپاتیت ب در منطقه و جهان می باشد.نظر به اهمیت صادرات غیر نفتی و لزوم توسعه صادرات برای کشورمان و همچنین توسعه صنعت ساخت واکسن در کشورمان، بررسی وضعیت فروش و تدوین استراتژی جهت صادرات واکسن هپاتیت ب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد.
1-3- اهداف پژوهش
1-3-1 هدف کلی:
تدوین استراتژی جهت صادرات واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور ایران با بهره گرفتن از روش ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک – سال1391
1-3-2 اهداف ویژه:
-تحلیل عوامل محیط داخلی کارخانه ساخت واکسن هپاتیت
– تحلیل عوامل محیط خارجی کارخانه ساخت واکسن هپاتیت ب
-تحلیل بازار فروش واکسن در بازار منطقه
-تعیین میزان تولید دوز واکسن هپاتیت ب در ایران
– تعیین نیاز ایران به واکسن هپاتیت ب
-تحلیل قدرت نفوذ در بازارکارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب
-تحلیل رقابت پذیری واکسن هپاتیت ب
-تعیین میزان ثبات مالی کارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب
-تعیین میزان ثبات محیط کارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب
-تحلیل بازار فروش واکسن در ایران
-تعیین میزان تولید دوز واکسن هپاتیت ب در کشورهای منطقه
-تعیین میزان نیاز کشورهای منطقه به واکسن هپاتیت ب
1-3-3 هدف کاربردی:
از نتایج پژوهش جهت بهبود و عملیاتی نمودن صادرات واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور ایران استفاده کاربردی به عمل خواهد آمد.
1-4- سوالات پژوهش:
آیا متوسط تولید واکسن هپاتیت ب در ایران با کشورهای منطقه اختلاف معنا داری دارد؟
1-5- تعریف واژه ها:
بازار(market ):
تعریف نظری: بازار یک نظام باز اجتماعی است که هدف آن انجام مبادلات و معاملات سودمند و رضایت بخش و ارائه خدمات و تسهیلات به همه کسانی است که در این سیستم نقش دارند.(روستا-ونوس-ابراهیمی, 1389)
تعریف کاربردی:منظور از بازار در این پژوهش کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی می باشد.
وضعیت کالا(positioning ):
تعریف نظری: نحوه ادراک مصرف کنندگان از محصول در مقایسه با ادراک آنها از محصولات رقیب.(روستا-ونوس-ابراهیمی, 1389)
تعریف کاربردی: در این پژوهش منظور جایگاه واکسن هپاتیت ب در کشورهای منطقه می باشد.
تدوین استراتژی((strategy formulation:
تعریف نظری:بدین معنی است که ماموریت شرکت تعیین شود،شناسایی عواملی که در محیط خارجی سازمان را تهدید می کنند یا فرصتهایی را بوجود می آورند،شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان ،تعیین هدفهای بلند مدت،در نظر گرفتن استراتژیهای گوناگون و انتخاب استراتژیهای خاص جهت ادامه فعالیت.(دیوید, 1380)
تعریف کاربردی:در این پژوهش تدوین استراتژی به کلیه اقداماتی که جهت توسعه صادرات واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور ایران صورت می گیرد، اطلاق می گردد.
بازار هدف(target market):تعریف نظری: بخشهایی از بازار که قرار است سازمان صنعتی در آن فعالیت نماید(کریشنا ک.هاوالدار, 1385)
تعریف کاربردی:در این پژوهش کشوری است که صادرات در آن صورت می گیرد.
واکسن(vaccine):
تعریف نظری: فرآورده ای است که حاوی ویروس یا تک یاخته زنده تخفیف حدت یافته یا اسید نوکلئیک است که برای پیشگیری از بیماری مورد استفاده قرار می گیرد(حسنی, 1379)
تعریف کاربردی:برابر با تعریف نظری می باشد.
هپاتیت ب(Hepatitis B ):
تعریف نظری:بیماری ویروسی که از طریق تماس با خون و ترشحات بىن افراى منتقل می شود.در افراد کمی از افراد مبتلا به نوع مزمن بیماری،ایجاد عوارضی نظیر سیروز یا هپاتوسلولار کارسینوما می شوند(دکتر محمدرضا آقاصادقی, 1389)
تعریف کاربردی:برابر با تعریف نظری می باشد.
2- بررسی متون
2-1- مقدمه
هر سازمانی اعم از کوچک و بزرگ، دارای رسالت و اهدافی است که استراتژی راه رسیدن به این اهداف را تعیین می نماید. پیشبرد فروش در جهان امروزی که بازار رقابت، جهانی شده و دامنه ارتباطات بسیار وسیع گشته، و نیز ایجاد و رسوخ در بازار برای هر شرکتی بسیار مشکل و دارای اهمیت بسیار زیادی است. شرکتها و سازمانها برای دستیابی به این اهداف، تلاشی گسترده را انجام داده و استراتژیهای مختلفی را طرح و اجرا می نمایند. صنعت تولید واکسن از جمله صنایعی است که علیرغم محدود بودن شرکتهای تولید کننده آن به دلایل گوناگون، از رقابت و جاذبه بسیار بالایی برخوردار است. ایجاد بستری