برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه منبع کنترل درونی و بیرونی والدین با پرخاشگری فرزندان خانوادههای تنبیهکننده و غیر تنبیه کننده انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل والدین و فرزندان دختر و پسر (با گروه سنی 7 تا 12سال) ساکن در شهر مشهد به تعداد 24000 خانواده بود. از جامعه آماری پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی و با بهره گرفتن از فرمول کوکران تعداد 340 خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نمونههای پژوهش با بهره گرفتن از پرسشنامه منبع کنترل راتر و پرخاشگری مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای تنبیه کننده رابطه وجود دارد، بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای تنبیه کننده رابطه وجود دارد، بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد، بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای غیر تنبیه کننده رابطه وجود ندارد، بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد، بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانوادههای تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد، بین پرخاشگری در خانوادههای تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت معنا داری وجود دارد، بین منبع کنترل بیرونی در خانوادههای تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت معنا داری وجود دارد و بین منبع کنترل درونی در خانوادههای تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت معنا داری وجود دارد.
کلیدواژهها: منبع کنترل درونی، منبع کنترل بیرونی و پرخاشگری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: طرح تحقیق
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مساله 3
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5
1-4- اهداف تحقیق 6
1-4-1- هدف اصلی 6
1-4-2- اهداف جزئی 8
1-5- سؤالات تحقیق 7
1-6- فرضیه های تحقیق 8
1-7- تعریف واژه ها و اصطلاحات (به صورت مفهومی و عملیاتی) 9
1-7-1- تعاریف مفهومی 9
1-7-2- تعاریف عملیاتی 10
فصل دوم: پیشینهی تحقیق
2-1- پیشینه نظری 12
2-1-1- مقدمه 12
2-1-2- پرخاشگری 13
2-1-3- منبع کنترل 36
2-1-4- تنبیه بدنی 47
2-2- پیشینهی پژوهشی 53
2-2-1- پیشینهی داخلی 53
2-2- پیشینهی خارجی 55
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه 60
3-2- جامعه آماری 60
3-3- نمونه پژوهش و روش نمونه گیری 60
3-3-1- تعیین حجم نمونه 60
3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات 61
3-4-1- مقیاس کنترل راتر (درونی- برونی) 61
3-4-2- پرسش نامه پرخاش گری 62
3-5- روش اجرای پژوهش 62
3-6- روش آماری تحلیل دادهها 63
فصل چهارم: تحلیل دادهها
4-1- مقدمه 65
4-2- آمار توصیفی جمعیت شناختی 65
4-3- امار استنباطی (فرضیه ها) 74
فصل پنجم: نتیجه گیری
5-1- بحث 84
5-2- یافتهها 84
5-3- نتیجه گیری 88
5-4- جمع بندی کلی 88
5-5- محدودیتهای پژوهش 89
5-6- پیشنهادات 89
5-6-1- پیشنهادات پژوهشی 89
5-6-2- پیشنهادات کاربردی 89
منابع 91
الف) منابع فارسی 91
ب) منابع انگلیسی 95
پیوست1: اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه منبع کنترل راتر 97
پیوست2: پرسش نامه پرخاشگری (AGQ) 102
مقدمه
در عصر ما این امر مسلّم گشته است که رفتار بشر نتیجه موقعیتها و عوامل متعددی است که مهمترین آنها خانواده، مدرسه و اجتماع است. اگر خانواده، مدرسه و اجتماع هر یک وظایف خود را به خوبی انجام دهند، امکانسازی با محیط و موفقیت در سطوح مختلف زندگی دانشآموزان افزایش مییابد (بلورساز و همکاران، 1384).
نظریههای مختلفی در مورد ماهیّت رفتار انسان وجود دارد که هرکدام تأکیدات متفاوتی بر”منبع کنترل” افراد دارند. انسانگرایان معتقدند که انسان کاملاً بر رفتار خود کنترل دارد و از طرف دیگر رفتارگرایان معتقد هستند که موقعیتها و پیامدهای محیطی (برای مثال تقویتها و تنبیههای محیطی) هستند که چگونگی رفتار ما را تعیین میکنند. میان ایندو عقیده، نظریه سومی نیز وجود دارد که تلفیقی از ایندو است و در آن هم به تأثیر عوامل بیرونی و محیطی و هم به انتخاب فردی بر رفتار اهمیّت میدهد (بیابانگرد، 1371).
پدر و مادرانی که راههای نامناسب تنبیهات بدنی را برای اجرای انضباط و تنبیه کودک انتخاب میکنند از یاد میبرند که در موقع تنبیه، غالباً هدف به هیچوجه واقف کردن کودک بعمل ناپسند ارتکابی و تأدیب او به علت رفتار ناهنجاری که داشته است، نمیباشد بلکه آنچه را که انجام میدهند فقط برای فرونشاندن شعلههای خشم و غضبی است که در نهادشان ایجاد شده است. بهمین جهت عمل نادرست آنان به کودک میآموزد که هرگاه امری باعث عصبانیت او شد، دست بخشونت بزند و تندی از خود نشان دهد. تنبیه کردن کودک، این امر را بر او مبرهن میسازد که میتوان بوسیله ستیزهگری و پرخاش با سرعت کامل بتسکین ناراحتی درونی و فرونشاندن خشم و عصبانیت پرداخت و آرامش خیال و راحتی خاطر ایجاد نمود زیرا کودک بخوبی مشاهده میکند که پدر و مادری که شعله خشم از صورتشان زبانه میکشد و وجودشان از ناراحتی دچار التهاب میباشد، چگونه با تنبیه او، آبی بر آتش غضب و عصبانیت آنها میریزیند. به همین جهت او بسادگی فرا میگیرد که در هنگام خشم، به همان صورت عمل نماید و چنانچه عصبانی شد بوسیلهی تعرّضات پرخاشگرانه خود به التهاب و هیجانش غلبه کند (شاپوریان، 1354).
1-2- بیان مسأله
کودکان آسیبپذیرتر از سایر افراد جامعه هستند، بدرفتاری با کودک طیف وسیعی از رفتارهای آسیبرسان از قبیل برآورده نکردن نیازهای اولیه، تنبیه کلامی، تنبیه جسمی، آزار و اذیت عاطفی و سوء استفاده جنسی را شامل میشود (آیین، 1384). تنبیه بدنی به معنای استفاده از نیروی فیزیکی جهت ایجاد تجربه درد بدون صدمه به منظور تربیت (تصحیح یا کنترل رفتار) کودک میباشد (گافین و همکاران[1]، 2009). معمولا در تنبیه جسمی از دست یا یک شیئی مانند چوب، کمربند، شلاق و غیره برای ضربه زدن به بعضی نقاط بدن کودک مثل دستها یا باسن و یا از یک شی داغ برای سوزاندن کودک استفاده میشود. تنبیه بدنی به منظور کنترل، راهنمایی یا تصحیح رفتار کودکان در