تابستان 1393
فهرست
عنوان                                                                                                                            صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه. 3
بیان مسأله. 6
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 11
اهداف نظری و عملی تحقیق 15
بهره وران 15
فرضیه های تحقیق 15
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها 15
تعاریف نظری متغیرها 15
تعاریف عملیاتی متغیرها 16
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
مقدمه. 19
صمیمیت. 19
تعاریف صمیمیت. 19
پیدایش و تحول صمیمیت. 20
صمیمیت زوجین 20
ابعاد صمیمیت. 22
ابعاد صمیمیت از دیدگاه اولسون 22
مؤلفه های صمیمیت از نظر باگاروزی 23
ابعاد صمیمیت از نظر اودن 26
فرآیند صمیمیت. 27
مراحل صمیمیت. 28
عوامل مؤثر بر افزایش صمیمیت زوج ها 29
عوامل اجتماعی 29
عوامل بین فردی 30
عوامل روانشناختی 30
نظریه های مربوط به صمیمیت. 32
نیاز داشتن به صمیمت. 35
دیدگاه ترکیبی جسلسن 36
مبانی تعارضات زناشویی 37
ماهیت تعارض زناشویی 37
کارکرد مثبت تعارض از نظر تدنر. 38
تعاریف تعارض 41
موضوع تعارض زناشویی 41
1- زمینه های مالی یا پولی 42
فرزندان و تربیت فرزندان 42
صرف اوقات فراغت. 44
دوستان، زندگی اجتماعی و خویشاوندان 45
توجه و عشق 46
رابطه جنسی و تعارض زناشویی 47
مسائل مذهبی 49
اهمیت تعارض زناشویی 50
منابع تعارض 50
منابع تعارض به صورت طبقه بندی دیگر. 54
عوامل مؤثر در بروز تعارض زناشویی 55
اشکال تعارض زناشویی 57
مراحل رشد تعارض زناشویی 58
الگوهای تعامل زوجین متعارض 60
تعارض در روابط زناشویی 61
تفاوت های زن و شوهری در مواجهه با تعارضات 62
تعارضات زناشویی از دیدگاه های نظری مختلف. 63
نظریه سیستم ها 63
نظریه های رفتاری 63
نظریه های شناختی 63
نظریه یادگیری اجتماعی 64
رویکرد شناختی- رفتاری 65
غنی سازی زندگی زناشویی 65
تاریخچه برنامه مواجهه ازدواج. 66
زیربناهای نظری برنامه مواجهه ازدواج. 66
معرفی برنامه مواجهه ازدواج. 67
پژوهش های تجربی برنامه مواجهه ازدواج. 68
تاریخچه برنامه ارتباط بین زوجین 69
زیربنای نظری برنامه ارتباط بین زوجین 70
معرفی برنامه ارتباط بین زوجین 71
اهداف برنامه ارتباط بین زوجین 73
تاریخچه برنامه TIME. 74
ریشه های نظری برنامه TIME. 75
معرفی برنامه TIME برای ازدواج بهتر. 75
اهداف برنامه TIME. 76
پیشینه پژوهشی برنامه TIME. 77
پیشینه نظری برنامه آموزشی صمیمیت زوجین 77
تعریف و معرفی برنامه آموزش صمیمیت زوجین 78
برنامه آموزش صمیمیت زوجین چیست؟. 79
هدف برنامه آموزش صمیمیت زوجین 80
پژوهش های انجام شده در مورد برنامه آموزش صمیمیت زوجین 81
تاریخچه و مبناهای نظری برنامه ارتقای ارتباط 84
تعریف و معرفی برنامه ارتقای ارتباط 87
اهداف درمانی برنامه ارتقای ارتباط 88
پیشینه تحقیقاتی برنامه ارتقای ارتباط 91
زیربناهای نظری (ریشه های نظری برنامه آماده سازی/ غنی سازی) 97
معرفی برنامه اماده سازی/ غنی سازی اولسون 100
اهداف برنامه سازی / غنی سازی اولسون 101
تاریخچه برنامه انجمن غنی سازی زوجین در ازدواج. 105
زیربنای نظری غنی سازی ازدواج به سبک A.C.M.E. 106
معرفی برنامه A.C.M.E. 106
اهداف برنامه A.C.M.E. 107
پژوهش های برنامه A.C.M.E. 108
تحقیقات خارجی 108
تحقیقات داخلی 119
نتیجه گیری 127
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
روش تحقیق 129
جامعه، نمونه، روش نمونه گیری 129
روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه. 129
ابزار پژوهش 129
روایی و اعتبار پرسشنامه صمیمیت. 130
روش نمره گذاری پرسشنامه. 131
تعارضات زناشویی 131
روش اجرای پژوهش 132
محتوای جلسات آموزش غنی سازی زندگی زناشویی 133
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 136
ملاحظات اخلاقی 136
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها137
مقدمه. 138
الف) داده های توصیفی 138
ب)یافته های استنباطی 140
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 145
خلاصه پژوهش 146
بحث و نتیجه گیری 146
محدودیت پژوهش 148
پیشنهادهای پژوهش 149
منابع. 151
پیوست ها 168

چکیده

این پژوهش به اثربخشی آموزش غنی سازی ازدواج به سبک اولسون بر صمیمیت و تعارضات زناشویی زوجین می پردازد. بررسی حاضر، پژوهشی نیمه تجربی است که از گروه آزمایش و کنترل تشکیل شده است. نمونه موردنظر به روش نمونه گیری در دسترس (هدفمند) از دانش آموزان ابتدایی دختر مدرسه فرهنگیان مرودشت انتخاب شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در این پژوهش از روش تحلیل کوواریانس استفاده شده است.ابزار پژوهش، پرسشنامه صمیمیت در ازدواج MIQ و پرسشنامه تعارضات زناشویی MCQ بوده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که آموزش غنی سازی ازدواج به سبک اولسون بر صمیمیت و تعارضات زناشویی تأثیر مثبت داشته است. کل نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که آموزش غنی سازی ازدواج به سبک اولسون بر صمیمیت و تعارضات زناشویی مؤثر بوده است.
کلید واژه ها: غنی سازی ازدواج به سبک اولسون، صمیمیت، تعارضات زناشویی.

فصل اول:

 کلیات تحقیق

مقدمه

نهاد خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است که با ازدواج[1] آغاز می شود. بنابراین ازدواج از آنجا که مراسم آغازین این نهاد مهم اجتماعی است اهمیت بنیادین و پایه ای دارد و سنگ بنای نهاد خانواده در ازدواج گذاشته می شود (میرمحمد صادقی، 1384).
ازدواج به عنوان مهم ترین و عالی ترین رسم اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی افراد همیشه مورد تأیید بوده است. این رابطه ی انسانی، پیچیده و ظریف و پویا از ویژگی های خاصی برخوردار است. دلایل اصلی ازدواج عمدتاً عشق و محبت، داشتن شریک و همراه در زندگی، ارضای نیازهای عاطفی- روانی و افزایش شادی و خشنودی است (براون[2] ورینولد[3]، 1999؛ به نقل از نوابی نژاد، 1380).
در واقع ازدواج موفق و شروع رابطه زناشویی قادر است بسیاری از نیازهای روانی و جسمی را در یک محیط امن برآورده سازد و تأثیر بسزایی بر سلامت روانی افراد داشته باشد (نورانی پور، بشارت و یوسفی، 1386).
اگر ازدواج موفقیت آمیز باشد کمک زیادی به رشد روانی و اجتماعی زوج ها می کند. رابطه زوج ها رابطه ای منحصربفرد است که در آن همسران می توانند عمیق ترین و صمیمانه ترین احساس ها را تجربه کنند. در مقابل اگر ازدواج ناموفق باشد، همین رابطه می تواند شدید ترین آسیب ها را به اعضا و به توقف رشد شخصی و سرگردانی آن ها منجر شود (نظری، 1386).
با آن که تمامی جوامع، ازدواج را یکی از عوامل بهداشت روانی جامعه می دانند، چنانچه زندگی زناشویی شرایط نامساعدی را برای ارضای نیازهای روانی همسران ایجاد کند، نه تنها بهداشت روانی تحقق نمی یابد، بلکه اثری منفی و گاه جبران ناپذیر را به جا خواهد گذاشت (آماتو[4]، 2000).
ازدواج به دلایل عدیده ای دچار مشکل و تعارض می شود، بروز تعارض در روابط انسان ها با یکدیگر اجتناب ناپذیر است و به عنوان پدیده ای رایج در روابط انسان ها محسوب می شود. بروز تعارض در ازدواج جزئی از رابطه ی زناشویی و زندگی مشترک است (بریچلر، 1975؛ به نقل از موسوی، نوابی نژاد و عاطف واحد، 1384).
تمامی افرادی که می خواهند ازدواج کنند قبل از شروع زندگی زناشویی به تحقق زندگی مشترک موفق و بادوام امید دارند (اولیا، 1388).
مشکلات زناشویی از همان ابتدا وجود داشته است اما دلایل پیچیده ماندن مشکلات زناشویی آن است که هنوز بعد از گذشت قرن ها خانواده را نمی شناسیم، ازدواج به دلایل زیادی دچار تعارض[5] می شود، از جمله مشکلات شناخته شده در این زمینه می توان مسایل اقتصادی، روابط جنسی، روابط خویشاوندی، دوستان، فرزندان، نحوه صرف اوقات، خیانت، به پایان رسیدن عشق متقابل، مشکلات عاطفی، سوءاستفاده جسمانی، ازدواج در سنین پایین و درگیری های شغلی و غیره نام برد (ثنایی، 1387).
واقعیت امر این است که زندگی زناشویی همیشه در معرض خطر و مشکلات متعددی نظیر نارضایتی زناشویی، اعتیاد همسر، روابط خارج از چارچوب خانواده، مشکلات مالی و آن را تهدید می کند گاهی این مشکلات چنان پیچیده و لاینحل می شوند که چاره ای جز طلاق[6] باقی نمی ماند. یکی از ریشه های بروز این مشکلات اشتباه در فرآیند انتخاب، در ابتدای زندگی زناشویی است که ادامه مسیر زندگی را با دشواری های فراوانی روبرو می سازد.
سازگاری زناشویی بر کیفیت عملکرد والدینی، طول عمر، میزان سلامت، رضایت از زندگی، میزان احساس تنهایی، رشد و تربیت فرزندان، روابط اجتماعی و گرایش به انحرافات اجتماعی تأثیر دارد (احمدی، فتحی آشتیانی و نوابی نژاد، 1384). نیاز به عشق و صمیمیت و ایجاد رابطه صمیمانه با همسر و ارضای نیازهای

ادامه مطلب