برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده 1
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه : 3
1-2 بیان مسأله: 5
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق: 7
1-4 اهداف پژوهش: 8
1-5 فرضیه های تحقیق: 9
1-6 تعریف متغییرهای پژوهش: 9
1-6-1تعاریف مفهومی. 9
1-6-2تعاریف عملیاتی. 9
فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه 11
2-2پرخاشگری: 12
2-3چشم اندازهای پرخاشگری و مبانی نظری آن. 13
2-3-1 نظریه های زیست شناختی. 14
2-3-2 دید گاه روان تحلیل گری. 15
2-3-3 نظریه های سائق. 16
2-3-4 نظریه یادگیری اجتماعی. 17
2-3-5 دید گاه تحولی. 19
2-3-6 دیدگاه شناختی. 20
2-3-7 دیدگاه شناختی ـ رفتاری. 21
2-4 تفاوتهای جنسیتی در رفتارهای پرخاشگرانه 22
2-5 پرخاشگری و ناسازگاری اجتماعی. 23
2-6 سازگاری. 24
2-7 عوامل مؤثر بر سازگاری. 25
2-7-1 خانواده 25
2-7-2 مدرسه 26
2-7-3 گروه همسالان. 26
2- 8 فرآیند سازگاری. 26
2-9 نشانه های ابتدایی هشدار دهنده در مورد ناسازگاری. 27
2-10 شناسه های ناسازگاری تحصیلی. 27
2-11 سازگاری اجتماعی. 27
2-12 سازگاری آموزشی یا تحصیلی. 30
2-13 سازگاری عاطفی. 31
2-14 ویژگی های افراد با سازگاری عاطفی. 32
2-15 مروری بر الگوها و نظریه های سازگاری. 32
2-15-1 نظریه ها و الگوهای سازگاری با رویکرد زیست شناختی. 32
2-15-2 نظریه ها و الگوهای سازگاری با رویکرد رفتاری. 33
2-15-3 نظریه ها و الگو های سازگاری با رویکرد شناختی. 33
2-15-4 نظریه ها و الگوهای سازگاری با رویکرد ترکیبی و کل گرای زیستی. 34
2-16 باورهای مذهبی. 35
2-17 منابع باورها 36
2-18 مفاهیم مرتبط با باور. 36
2- 18-1 عقیده 36
2-18-2 نگرش 37
2-18-3 دید قالبی. 37
2-18-4 تعصب و پیش داوری. 37
2-19 دین. 38
2-20 روانشناسی دین. 38
2-21 آغاز روانشناسی دین. 39
2-22 اشخاص برجسته در روانشناسی دین. 39
2-22-1 ویلیام جیمز(1915-1842) 39
2-22-2 زیگموند فروید(1939- 1856) 39
2-22-3 کارل یونگ(1961-1875) 40
2-22-4 گوردن آلپورت (1967- 1897) 41
2-22-5 اریک اریکسون(1994- 1902) 42
2-23 جهت گیری مذهبی. 42
2-24 تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور. 44
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
3-1 طرح پژوهش 51
3-2 متغییر های پژوهش 51
3-3 جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه 51
3-4 ابزار سنجش و نحوه گرد آوری اطلاعات 51
3-4-1 پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی (AISS) : 51
3-4-2 پرسشنامه پرخاشگری اهواز (AGQ) : 52
3-4-3 مقیاس جهت گیری درونی ـ بیرونی آلپورت: 52
3-5 شیوه جمع آوری اطلاعات 52
3-6 روش تجزیه و تحلیل داده ها 53
فصل چهارم : روش تحقیق
4-1 : مقدمه 55
4-2: آمار توصیفی. 56
4-2-1: ویژگیهای جمعیت شناختی. 56
4-3 :آمار استنباطی. 59
4-3-1: بررسی نرمال بودن توزیع نمرات 59
4-3-2: فرضیه اول. 60
4-3-3: فرضیه دوم 61
4-3-4: فرضیه سوم 61
4-3-5: فرضیه چهارم 63
4-3-6: فرضیه پنجم 65
4-4: جمع بندی. 66
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5-1: مقدمه 69
5-2: مقایسه نتایج و تبیین فرضیه ها 69
5-2-1: فرضیه اول، بین باورهای مذهبی و پرخاشگری دانش آموزان رابطه وجود دارد. 69
5-2-2: فرضیه دوم، بین باورهای مذهبی و سازگاری دانش آموزان رابطه وجود دارد. 70
5-2-3: فرضیه سوم، بین پرخاشگری دانش آموزان دختر و پسرتفاوت وجود دارد. 71
5-2-4: فرضیه چهارم، بین سازگاری دانش آموزان دختر و پسرتفاوت وجود دارد. 71
5-2-5: فرضیه پنجم، بین باورهای مذهبی دانش آموزان دختر و پسرتفاوت وجود دارد. 72
5-3: پیشنهادات 72
5-4: محدودیتها 73
منابع فارسی. 74
منابع انگلیسی. 79
پیوست ها 85
پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی سینها و سینگ. 86
پرسشنامه پرخاشگری AGQ 88
پرسشنامه جهت گیری مذهبی. 89
چکیده
باورهای مذهبی در تمام جنبه های زندگی روانشناختی بشر، تأثیرات بسزایی دارد و تقویت این باورها باعث افزایش سلامت روان، سازگاری بهتر و کاهش پرخاشگری می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان باورهای مذهبی، پرخاشگری و سازگاری در دانش آموزان دوره متوسطه است. نمونه پژوهشی شامل 300 نفر(150 دختر و 150 پسر)از دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر شاهرود بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور گرد آوری داده ها از پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت (1967)، پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی سینها و سینگ(1993) و پرسشنامه پرخاشگری اهواز(1375) استفاده شده است.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون، آزمون کولموگراف ـ اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن نمرات، آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس داده ها و آزمون t مستقل استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین متغیرهای جهتگیری مذهبی درونی و جهتگیری مذهبی کل، با پرخاشگری و زیرمقیاسهای آن رابطه منفی، مستقیم و معنادار مشاهده می شود، به این معنی که هر چه میزان باورهای مذهبی (درونی و نمره کل) بالاتر باشد میزان پرخاشگری و زیرمقیاسهای آن کمتر میشود، این میزان همبستگی در سطح آلفای 1% با 99 درصد اطمینان معنادار است. همچنین بین جهتگیری مذهبی بیرونی با پرخاشگری و زیرمقیاسهای آن رابطه منفی وجود دارد ولی این میزان همبستگی در سطح آلفای 5% با 95 درصد اطمینان معنادار نیست. همچنین بین متغیرهای جهتگیری مذهبی درونی و جهتگیری مذهبی کل، با سازگاری و زیرمقیاسهای آن رابطه مثبت، مستقیم و معنادار مشاهده شد، به این معنی که هر چه میزان باورهای مذهبی بالاتر باشد میزان سازگاری (نمره کل) و زیرمقیاسهای آن بیشتر میشود، همچنین این میزان همبستگی در سطح آلفای 1% با 99 درصد اطمینان معنادار است. همچنین بین جهتگیری مذهبی بیرونی با سازگاری و زیرمقیاسهای آن رابطه مثبت وجود دارد ولی این میزان همبستگی در سطح آلفای 5% با 95 درصد اطمینان معنادار نیست. نمرات زیرمقیاس خشم و عصبیت در دختران این پژوهش بیش از پسران است، همچنین نمرات در زیرمقیاس لجاجت و کینه توزی در پسران این پژوهش بیش از دختران است. نمرات در زیرمقیاسهای سازگاری اجتماعی و سازگاری آموزشی در پسران این پژوهش بیش از دختران است و تفاوتی در نمرات جهتگیری مذهبی در دو گروه مشاهده نشد.
واژه های کلیدی: باورهای مذهبی، سازگاری، پرخاشگری
1-1 مقدمه :
دین کهن ترین، نافذترین و اثر گذار ترین نهاد اجتماعی بشر است. در جهان امروز از انسان دین ـ ورز سخن می گویند زیرا مطالعات جدید نشان داده است دین مداری و گرایش به دین در تمام جهان از کشورهای توسعه نیافته تا کشورهای پیشرفته در حال افزایش است. نظریه انحطاط دین بر اثر پیشرفت و افزایش رفاه مادی در آستانه خروج از ادبیات علمی است(آذربایجانی، 2009).
دینی بودن به هر فرد یا پدیده ای که ارزش ها و نشانه های دینی درآن متجلی باشد اطلاق می شود. دینداری شخص در گرایش و کنش های آشکار و پنهان او قابل شناسایی است. فرد دینی به دو روش قابل شناسایی است. یکی از میزان پایبندی و التزام دینی و دیگری از روی افکار، گرایش ها و اعمالی که متأثر از نگرش دینی باشد. به عبارت دیگر دینداری عبارت است از داشتن اهتمام دینی به گونه ای که نگرش ها و کنش های فرد متأثر از آن باشد(شجاعی زند، 2005).
یکی از موضوعاتی که از دیر باز در حوزه مطالعات و تحقیقات روان شناسی در باره هیجانات منفی و فراهم آوردن سلامت روان مطرح بوده ، بررسی تأثیر دین داری و معنویت گرایی است و در حال حاضر ، مطالعات نسبتا قابل توجهی وجود دارد که چگونگی تأثیر دین داری و معنویت را بر سلامت جسمی و روانی مد نظر قرار می دهند(هادی بهرامی احسان و دیگران،1384).
در اولین تحقیقات نظام مند آماری در حوزه روانشناسی دین، فرانسیس گالتون مشهورترین کار خود را درباره تأثیر عینی نیایش حاجت مندانه انجام داد . از این پس تحقیقات در حوزه دین داری و موضوعات همبسته با دین ادامه یافت و به تولید نظریه های بسیار و احیاناً نتایج متفاوت منجر شد(بهرامی احسان و تاشک، 1383).
روبرت آمونز (1999م) معتقد است که دین تا حدودی به این علت که یکپارچگی شخصیت را فراهم می سازد ، موجب افزایش بهزیستی می شود( جان بزرگی، 1378).
نوغانی و همکاران (1383) از آموزش مجموعه معارف و فرائض دینی ( نماز، روزه و مناجات) و تأثیر آن در جهت تسکین افسردگی بهره برده و به این نتیجه رسیده اندکه 55 در صد از افرادی که در این بررسی شرکت کرده اند ، پس از انجام عبادت ها احساس آرامش بهتری داشته اند.
با توجه به این که در تحقیقات مختلف، آثار مثبت نگرش مذهبی بر سلامت جسمانی و روانی تأیید شده و در موارد دیگر چنین آثاری یافت نشده و حتی بر آثار منفی آن نیز تاکید شده است ، در خصوص ناهمسانی این یافته ها یک فرضیه این است که عوامل متفاوتی به چگونگی تأثیر دین داری و بهزیستی روانی کمک می کند . بنابر این یافته های نا همسان ضرورتآً ارتباط میان بهزیستی و دین داری را نفی نمی کنند، بلکه موقعیت هایی را مشخص می کنند که ارتباط در آنها قوی تر است . از جمله باید بین نوعی جهت گیری دینی که به سلامت روانی کمک می کند و نوعی که با بهزیستی کمتر رابطه دارد یا ندارد، تفاوت قایل شد ( عباسی و جان بزرگی، 1389).
یکی از آسیب های اجتماعی، پرخاشگری است که در جامعه رو به افزایش است . به همین جهت، پرخاشگری یک مسئله اجتماعی و یکی از موضوعات اساسی بهداشت روانی به شمار می آید(وکیلی، 1386).
آمارها حاکی از شیوع و گسترش روز افزون پرخاشگری در جوامع انسانی حکایت دارد . از این رو، جرائم پرخاشگرانه از جمله قتل، تجاوز جنسی، ایراد ضرب و جرح و ایذاء دیگران، سرقت های
