برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده:
هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های دینی با تفکر انتقادی در بین دانشجویان مستقر در طرح جامع دانشگاه شاهد بوده است . روش مورد استفاده این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی میباشد. ابزار گردآوری داده ها، شامل آزمون استاندارد تفکر انتقادی کالیفرنیا و همچنین پرسشنامه استاندارد مؤلفه دینی می باشد. نمونه پژوهش مورد نظر شامل کلیه ی دانشجویان مستقر در طرح جامع دانشگاه شاهد در سال تحصیلی 93-92 بوده ، که در چهار دانشکده علوم انسانی، کشاورزی، فنی و مهندسی و علوم پایه استقرار داشته اند و به تعداد 380 نفر می باشند. تحقیق به روش تصادفی طبقهای صورت گرفته و کل نمونه از طریق دو پرسشنامه مذکور مورد تحقیق قرار گرفتند. پس از جمع آوری داده ها، فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از ضریب همبستگی پیرسون ،تحلیل واریانس؛ رگرسیون گام به گام، آزمون توکی و آزمونf آزموده شدند. نتایج نشان داد که بین مؤلفه ی شناخت دینی با تفکر انتقادی رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد، بین مؤلفه ی نگرش دینی با تفکر انتقادی رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد، بین مؤلفهی رفتار دینی با تفکر انتقادی رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد.
واژه گان کلیدی: مؤلفههای دینی، شناخت دینی، نگرش دینی، رفتار دینی، تفکر انتقادی. دانشجویان، دانشگاه شاهد، رابطه.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 2
1-2 بیان مسأله 5
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق 10
1-3-1 جنبه نظری تحقیق 10
1-3-2 جنبه کاربردی تحقیق. 10
1-4 اهداف تحقیق 10
1-4-1 هدف کلی 10
1-4-2 اهداف جزئی. 10
1-5 سؤالهای تحقیق 11
1-6 تعریف متغیرهای تحقیق. 11
1-6-1 تعریف نظری. 11
1-6-2 تعریف عملیاتی 12
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1 بخش اول: مفهوم دین. 15
2-2-1 مفهوم دین 15
2-2-2 دین اسلام. 19
2-2-3 تعریف وتشریح مؤلفه های دینی 22
2-2- 4 شناخت دینی 22
2-2- 5 نگرش دینی. 23
2-2- 6 رفتار دینی 25
2-2-7 ساختار دین از دیدگاه اندیشمندان غیرمسلمان 28
2-2-8 ساختار دین از دیدگاه اندیشمندان مسلمان 31
2-2-9 دیدگاه مطهری. 31
2-2- 10تعریف نظری و عملیاتی دینداری. 32
2-3 بخش دوم: تفکر انتقادی 36
2-3-1 ویژگیهای تفکر انتقادی 41
2-3- 2 صفات متفکران انتقادی. 43
2-3-3 کاربرد برخی مهارتها در تفکرانتقادی. 46
2-3-4 ابعاد شناختی وعاطفی تفکر انتقادی. 47
2-3-5 مراحل تفکر انتقادی. 49
2-3- 6 تفکر و تفکر انتقادی در اسلام. 50
2-4 بخش سوم: پیشینه تحقیق دینداری 52
2-4-1 داخل کشور 52
2-4-2 خارج کشور 59
2-4-3 پیشینه تحقیق تفکر انتقادی. .62
2-4-4 پیشینه تحقیق داخل کشور .62
2-4-5 پیشینه تحقیق خارج کشور .63
2-5 جمعبندی مطالب و چهارچوب مفهومی تحقیق .64
فصل سوم: روششناسی تحقیق
3-1 روش انجام تحقیق 68
3-2 جامعه آماری تحقیق. 68
3-3 نمونه تحقیق. .68
3-4 ابزارهای گردآوری اطلاعات 69
3-5 شیوه تحلیل داده ها 69
فصل چهارم: یافته های تحقیق
4-1 بخش تحلیل توصیفی. 72
4-2 بررسی سؤال شماره یک تحقیق 91
4-3 بررسی سؤال شماره دو تحقیق 92
4-4 بررسی سؤال شماره سه تحقیق 94
فصل پنجم: نتیجهگیری و بحث
5-1 نتیجهگیری 99
5-1-1 نتایج بررسی سؤال اصلی شماره یک تحقیق 99
5-1-2 نتایج بررسی سؤال اصلی شماره دو تحقیق 100
5-1-3 نتایج بررسی سؤال اصلی شماره سه تحقیق 101
5-1-4یافته های جانبی 102
5-2 بحث. 106
5-3 پیشنهادهای عملی جهت کاربست یافتهها 113
5-4 پیشنهاد عناوین تحقیقی. 113
5-5 محدودیتهای تحقیق 114
منابع. 115
فارسی. 115
انگلیسی. 121
پیوست 124
مقدمه
در عصر حاضر، دین پژوهی به شیوه علمی و با بهره گرفتن از روش های مورد قبول در علوم انسانی، یکی از جدید ترین و مورد توجه ترین حیطه های تحقیقی در رشته های علمی و دانشگاهی است. بی تردید یکی از جنبههای اساسی در جوامع مختلف در طول تاریخ باورهای دینی بوده است. شاید نتوان جامعه ای را یافت که در آن به نوعی دین حضور نداشته باشد. دین یکی از نیازهای بشر میباشد. هر چند که دین در جوامع مختلف و در زمانهای متفاوت، اشکال متفاوتی را به خود دیده است، از پرسش جمادات و حیوانات گرفته تا خورشید و ماه در طول تاریخ وجود داشته است. تا دین مسیر واقعی خود را پیدا کرده و یگانه پرستی جایگزین دیگر ادیان شده است. یکی از نکات اساسی در این مورد رابطه باورهای دینی با دیگر باورها و ارزشها می باشد. معمولاً در بیشتر جوامع باورهای دینی به عنوان یک ارزش مسلم محسوب میشود و دیگر ارزشهای انسانی تحت تأثیر اعتقادات دینی قرار دارد. (خدایاری فرد و همکاران، 1388 :4-6).
هر علم و تخصصی از منظری خاص به پدیده دین نگریسته و واقعیتهایی را پیرامون آن بیان کرده است، ولی نمیتوان پذیرفت که پدیده ای به این پیچیدگی و وسعت که تمام زوایای وجودی و زندگانی بشر را تحت الشعاع قرار داده است، پدیده ای ساده و تک بعدی باشد. در قرآن و منابع دیگر اسلامی، تعابیر و کاربردهای وسیعی از عبارت دین صورت گرفته و تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. برای مثال دین پیروی از یک راه و رسم اعتقادی است[1] دین تصدیق خداوند، رسول، کتاب، قیامت و معاد است[2]؛ دین تسلیم در برابر امر خداوند است[3]؛ دین پیروی از راه ابراهیم (ع) است[4]؛ دین اعتقاد به توحید و عبودیت خداوند است،[5] دین همان چنگ زدن به حبل الهی است[6]؛ دین اقامه نماز و پرداختن زکات است[7]؛ دین به مفهوم قانون است[8]؛ دین به معنی جزاست[9] خلاصه اینکه، دین پدیده ای مرکب از انواع پدیده ها و واقعیات متعدد است. بخشی از پدیده ها و واقعیات پیرامون دین، جنبه های روانشناختی آن است که