(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه امنیت شغلی و استرس شغلی با تعهد سازمانی معلمان مقطع ابتدایی شهر سمنان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده و جامعه  مورد مطالعه شامل 511 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهر سمنان در سال تحصیلی 1389- 1388 بود که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و مطابق با جدول مورگان نمونه به تعداد 249 نفر انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته امنیت شغلی ، پرسشنامه استرس شغلی  و پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و می یر بوده است. که با ضریب پایایی آن ها به ترتیب 92/0 و 85/0 و 93/0 به دست آمد.

برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی ( میانگین ، میانه ، مد ، انحراف استاندارد ، ماکزیمم و مینیمم ) و آمار استنباطی ( ضرایب همبستگی پیرسون ، اسپیرمن و کرامر و تحلیل رگرسیون ) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که : بین دو متغیر امنیت شغلی و تعهد سازمانی رابطه معنا داری وجود دارد.بین احساس امنیت شغلی کارکنان و استرس شغلی آنان رابطه معنا داری وجود دارد.بین ابعاد امنیت شغلی ، مولفه های استرس شغلی و ویژگیهای جهت شناختی با تعهد سازمانی همبستگی چند گانه معنا دار وجود دارد.

ازبین مولفه های متغییرهای مستقل ، مولفه ی نگرش به کار و عاطفی بودن محیط کار ، ازمتغییرهای تاثیر گذار بر تعهد سازمانی هستند. بین متغییر های سن ، تحصیلات و وضعیت استخدام با متغییر امنیت شغلی رابطه مثبت و معنا دار وجود دارد.

1مقدمه:Introduction   

دو عامل اساسی در اعمال مدیریت، «انسان» و «نظام‌های عملیاتی سازمان‌ها» می‌باشند. از آنجا که نظام‌های عملیاتی توسط انسان‌ها به اجرا در می‌آیند، بنابراین می‌توان ادعا نمود که مهم‌ترین سرمایه سازمان‌ها ، نیروی انسانی شاغل در آن‌ها است. در سال‌های اخیر، سازمان‌های پیشرفته و موفق بخش عظیمی از زمان و سرمایه خود را به نیروی انسانی اختصاص داده‌اند تا ‌آن را برای افزایش بهره‌وری و کارآیی سازمان به کار گیرند. پیش‌نیاز این امر نیز شناخت منابع انسانی نه تنها از نظر کمیت، بلکه همچنین از نظر کیفیت و نوع نگرش آن نسبت به شغلش در سازمان می‌باشد.

از آن جا که نگرشها بررفتار تاثیر می گذارند بنابراین نگرش ارزیابی یا برآوردی است که فرد به صورت مطلوب و یا نامطلوب درباره شی ، فرد یا رویداد خاص دارد (رابینز،ترجمه پارساییان و اعرابی ،1374 ).

بر اساس تحقیقات به عمل آمده نگرش برنوع رفتار اثر می گذارد وهر قدرنوع نگرش دقیق تر باشد به نظر می رسد می توان رابطه آن را دقیق تر با رفتار تعیین کرد.

اگر از نگرش ها و رفتار خاص استفاده کنیم احتمال دست یابی به یک رابطه محکم بین نگرش و رفتار بیشتر می شود. تلفورد معتقد است که از طریق اندازه گیری نگرش فرد نسبت به موضوعی، می توان نحوه اقدام او را در رابطه با آن پیش بینی کرد(شکرکن 1382).

یک شخص می تواند هزاران نگرش داشته باشد ولی آگاهی از همه نگرشهای کارکنان برای مدیران سازمانها اهمیت چندانی ندارد. در واقع مدیران سازمانها بیشتر علاقه مند به داشتن آن دسته از نگرشهایی هستند که با کار و سازمان مرتبط است . این سه نگرش عبارتند از        1- رضایت شغلی1 2- وابستگی شغلی2 3- تعهد سازمانی .3

تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که در طول سالهای اخیر مورد علاقه ی محققان رفتار سازمانی بوده است. تعهد سازمانی شاخصی است از وفاداری فرد نسبت به سازمان و این که فرد سازمان را معرف خود بداند و به وجود چنین سازمانی به خود ببالد.

( رابینز، ترجمه پارساییان و اعرابی ،1374) .

1-Job involvement

2-Job satisfaction

3-Commitment Organizinational

به بیان دیگر ، در تعهد سازمانی شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی دارد. کلارنس فرانسس می گوید : ” شما می توانید وقت یک انسان ،حضور فیزیکی او را در یک مکان معین و حتی مهارتهای فیزیکی وی را در ساعت بخرید. لیکن نمی توانید ، اشتیاق و وفاداری و صمیمیت فکر و روحش را در کار خریداری کنید . این ها را باید بدست آورید.”  یکی از مولفه های ایجاد رضایت شغلی داشتن امنیت شغلی است.در واقع یکی از امتیازات مثبت و خوب برای فرد متقاضی کار ، استخدام به صورت رسمی است. اگر کارمند تکلیفش را بداند و تعلق خاطر داشته باشد که می تواند در روند یک کار و یا افزایش بهره وری تاثیر گذار باشد ، این تاثیر گذاری به سوددهی می انجامد.

اطمینان فرد به آینده خود و عدم نگرانی از برکناری شغل ، بسیاری از تنش ها و اضطرابهای روانی را کاسته و آنان را برای تحقق اهداف سازمان مهیا تر می سازد. ترس از بیکاری عامل فشار برای کارکنان محسوب می شود و در نهایت کارکنان را از اثر بخشی و کارایی بیشتر باز می دارد.در سازمانهایی که کارفرمایان از کارکنانشان حمایت کرده و امنیت شغلی آنان را تامین می نماید. ضمن ایجاد یک نوع امنیت روانی در کارکنان ، درجه مسئولیت پذیری پرسنل را بالا می برند و باعث به دست آوردن تعهد کارمندان نسبت به سازمان می شوند.

2-1بیان مسئله:

مطالعه و تحقیق در باره شرایط شغلی نشان می دهد که هر استخدام لااقل از نظر روان شناختی پیمان دو جانبه ای محسوب می شود که طی آن مستخدم تعهد می کندقوانین سازمانی را رعایت کند و وظایف محوله به وی را با دقت انجام دهد و . در مقابل مستخدم نیز انتظاراتی هر چند تلویحی از سازمان دارد مانند برخوردار شدن از امکانات لازم برای ارضای نیازهای فردی ازقبیل نیاز فیزیولوژیک ، نیاز به احترام ، امنیت و . است. (رابینز1 ترجمه پارساییان واعرابی،1374)

یکی از موضوعات مطروحه در ادبیات سازمانی مربوط به «تعهد سازمانی» است که برای درک و پیش بینی رفتار سازمانی اهمیت پیدا کرده است. چنان که مسئولان ، مدیران و تحلیل گران سازمانی در جست و جوی راه هایی برای افزایش عملکرد و باقی ماندن کارمندان در شغل می باشند.

1-Robbins

تعهد سازمانی به چند دلیل می تواند مورد اهمیت باشد :

• یافته های اخیر نشان داده که تعهد سازمانی اغلب پیش بینی کننده خوبی ، برای تمایل ماندن درشغل می باشد. (پورتر1 1974 ).
• یافته هایی که به وسیله ماودی ، پورتر،استیرز2 و بولیان3 در سال (1974 )به دست آمده است نشان می دهد که کارمندان دارای تعهد سازمانی بالا ممکن است نسبت به کسانی که تعهد کمتری دارند عملکرد بهتری داشته باشند.
• برخی یافته ها نشان دادند که تعهد سازمانی ممکن است شاخص خوبی برای نشان دادن میزان تاثیر و اثر بخشی یک سا زمان باشد. (کوخ19974).

افراد متعهد ، همچون منبعی از انرژی و توان هستند که با قدرت به سمت آرمان وهدف خویش پیش می روند. افراد متعهد به قوانین وساختارهای موجود اکتفا نمی کنند وخود را در چارچوب آن محدود نمی سازند.آن ها اگر قانون یا ساختاری را در مقابل خود ببینند،سعی در تغییر آن و رفع موانع موجود می کنند.گروهی ازانسانهای متعهد می توانندنیرویی را خلق کنند که هر ناممکن راممکن سازند.(رابینز،ترجمه کبیری،1376)

تعهد سازمانی می تواند پیامد های مثبت و متعددی داشته باشد . کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند ، نظم بیشتری در کار خود دارند و مدت بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کار می کنند . مدیران باید تعهد و پایبندی کارکنان را به سازمان حفظ کنند و برای این امر باید بتوانند با بهره گرفتن از مشارکت کارکنان در تصمیم گیری و فراهم کردن سطح قابل قبولی از امنیت شغلی برای آنان ، تعهد و پایبندی را بیشتر کنند ( مورهد ، ترجمه الوانی و معمارزاده 1374 ).

در سازمانهای آموزشی هرچند دستیابی به اهداف آموزشی صرف،منوط به استفاده بهینه از منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی است،اما پویایی نظام آموزش و پرورش وابسته به عوامل مختلفی از جمله داشتن کارمندانی خشنود،برخوردار ازتعهد و وفاداری بالا نسبت به سازمان ونسبت به کار خود است تا در محیطی پویا وسالم با به کار بستن تمام توان خویش برای کارایی بیشتر وبهتر این سازمان فرهنگی گام بردارند.

1-Porter                  3- Boulian

2- Steers                 4-Chows

با توجه به آنچه در مورد اهمیت تعهد سازمانی ذکر شد شناسایی عواملی که برروی  تعهد افراد به سازمان اثر می گذارند حایز اهمیت می باشند و ازآنجا که تحقیقات پیشین نشان داده اند یکی از این عوامل ، امنیت شغلی است .