برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان، حافظه فعال، توجه متمرکز بر خود و توجه مداوم افراد مبتلا به لکنت، بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و افراد بهنجار انجام شد. روش: در این پژوهش مقطعی، 30 نفر فرد مبتلا به لکنت و 30 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی که به مراکز درمانی شهر تهران و کرج مراجعه کرده بودند و 30 نفر فرد بهنجار، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پس از همتاسازی از نظر سن و میزان تحصیلات، بررسی شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامهی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2002)، پرسشنامهی توجه متمرکز بر خود (وودی، چامبلس و گلاس، 1997)، آزمون عملکرد مداوم (هادیانفرد و همکاران، 1379) و آزمون حافظه فعال (وکسلر، 1997) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس یک راهه، تحلیل چند متغیری واریانس (مانوا) و آزمون خی2 استفاده شد. یافتهها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد بزرگسالان مبتلا به لکنت در حافظه واجی، ضعف بیشتری نسبت به بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بروز می دهند. در مقابل، بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی توجه متمرکز برخود بالاتری نسبت به گروه بهنجار و مبتلا به لکنت نشان دادند. از طرفی، گرچه بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به افراد بهنجار و بزرگسالان مبتلا به لکنت در توجه مداوم ضعف نشان ندادند، با اینحال بزرگسالان مبتلا به لکنت در توجه مداوم نسبت به دو گروه دیگر ضعف داشتند. شباهت راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان افراد مبتلا به لکنت با بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، از دیگر یافته های تحقیق حاضر بود. نتیجهگیری: ضعف حافظه واجی بزرگسالان مبتلا به لکنت، حمایت تحقیقی برای مدلهای مختلفی است که نقش پردازش زبانی را در علتشناسی لکنت مورد توجه قرار می دهند. از طرفی نقص توجه مداوم بزرگسالان مبتلا به لکنت، بررسی نقش توجه مداوم را در علت شناسی لکنت مطرح می کند. در موقعیتهای اجتماعی، بزرگسالان مبتلا به لکنت برخلاف بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی توجهشان را به سمت درون متمرکز نمیکنند. با اینحال، شباهت راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان افراد مبتلا به لکنت با بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، لزوم بهکارگیری درمانهای متمرکز بر تنظیم هیجان را در دو اختلال مطرح می کند.
کلید واژهها: راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان، حافظه فعال، توجه متمرکز بر خود، توجه مداوم، لکنت، اختلال اضطراب اجتماعی.
فهرست مطالب
عنوان | صفحه |
فصل اول: کلیات پژوهش | 1 |
1-1. مقدمه | 2 |
1-2. بیان مسئله | 2 |
1-3. هدف پژوهش | 6 |
1-4. فرضیه های پژوهش | 6 |
1-5. اهمیت و ضرورت پژوهش | 7 |
1-6. تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش | 7 |
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش | 10 |
2-1. مقدمه | 11 |
۲-2. مفهوم واکنش هیجانی و تنظیم هیجان | 11 |
۲-3. واکنش هیجانی و تنظیم هیجان در اختلال اضطراب اجتماعی | 13 |
۲-4. واکنش هیجانی و تنظیم هیجان در لکنت | 14 |
۲-4-1. رابطه اضطراب و لکنت | 16 |
۲-4-2. لکنت و اضطراب اجتماعی | 17 |
۲-4-3. ویژگیهای اختلال اضطراب اجتماعی در لکنت | 18 |
2-5. فرایند مرتبط با تنظیم هیجان: راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در لکنت و اختلال اضطراب اجتماعی | 21 |
2 -6. فرایندهای مرتبط با واکنش هیجانی: حافظه فعال، توجه متمرکز برخود و توجه مداوم در لکنت و اختلال اضطراب اجتماعی | 23 |
2-6-1. لکنت به عنوان نقص زبانی | 27 |
2-6-2. ارتباط حافظه فعال و پردازش زبانی | 29 |
2-6-3. ارتباط حافظه فعال و لکنت | 30 |
۲-7. مقایسهی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان، حافظه فعال، توجه متمرکزبرخود و توجه مداوم افراد مبتلا به لکنت با بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی | 32 |
2-8. جمع بندی | 32 |
فصل سوم: روش پژوهش | 33 |
3-1. مقدمه | 34 |
۳-۲. روش پژوهش | 34 |
3-۳. جامعه پژوهش | 34 |
۳-۴. نمونهگیری | 34 |
3-5. ابزارهای جمع آوری اطلاعات | 36 |
3-6. روش اجرای آزمونها | 40 |
3-7. روش تجزیه و تحلیل | 40 |
فصل چهارم: یافته های پژوهش | 41 |
4-1. مقدمه | 42 |
4-۲. یافته های توصیفی | 42 |
4-3. یافتههای استنباطی | 44 |
فصل پنجم: بحث، نتیجهگیری و پیشنهادها | 54 |
۵-1. نتیجهگیری | 55 |
۵-2. محدودیتهای پژوهش | 55 |
۵-3. پیشنهادهای حاصل از پژوهش | 58 |
5-4. پیشنهاد برای پژوهشهای آتی | 59 |
منابع | 60 |
پیوستها | 67 |
پیوست1. پرسشنامهی اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامهی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و پرسشنامهی توجه متمرکز بر خود افراد مبتلا به لکنت | 68 |
پیوست2. پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و پرسشنامه توجه متمرکز بر خود بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی | 72 |
پیوست3. پرسشنامهی اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامهی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و پرسشنامهی توجه متمرکز بر خود افراد بهنجار | 72 |
پیوست4. فرم مربوط به سنجش حافظه فعال | 73 |
مقدمه
هیجانها دارای کنشوریهای متعدد از جمله کنشوری تکاملی، ارتباطی و اجتماعی میباشند (اکمن[1]، 1993). همچنین طبق نظر گراس2 و تامپسون3 (2007)، توجه، حافظه و تعاملهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهند. درواقع هیجانها همانطور که کمک کنندهاند، میتوانند آسیبزا نیز باشند. به طوریکه گراس و تامپسون (2007) معتقدند پاسخهای هیجانی نامتناسب بر چندین شکل از آسیبشناسی روانی و مشکلات اجتماعی دلالت دارند و به توانایی ما در تنظیم موفق هیجانها مربوط میشوند. از آنجا که مدلهای شناختی اضطراب اجتماعی فرض کردهاند فعالیت بالای هیجان و بدتنظیمی هیجان که ماهیت دقیق آن در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بخوبی مشخص نشده (ورنر4و همکاران، 2011)، از ویژگی های مرکزی اختلال اضطراب اجتماعیاند (هیمبرگ5، 1997؛ هرمن6، 2004؛ هافمن7، 2004؛ به نقل از گلدین8و همکاران، 2009) و این ویژگیها طبق مدل ارتباطی-هیجانی لکنت (کنتر9 و همکاران، 2006) در افراد مبتلا به لکنت نیز وجود دارند، منطقی مینماید که این دو اختلال از نظر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، حافظه فعال، توجه متمرکز برخود و توجه مداوم با یکدیگر مقایسه شوند تا درصورت تفاوت این فرایندها درآنها با افراد بهنجار یا یکسان بودن این فرایندها در بیماران اختلال اضطراب اجتماعی و افراد مبتلا به لکنت، برای آنها برنامه های درمانی یکسانی متمرکز بر بهبود و تقویت این فرایندها اتخاذ شود.
1-2. بیان مسئله
تحقیقات نشان میدهد افراد مبتلا به لکنت در مقایسه با افراد عادی، در تنظیم هیجانهای خود، ضعف دارند (کاراس10و همکاران، 2006؛ نتورو 11، کنتر و والدن12، 2013). پاسخهای هیجانی به رویدادهای استرسآور می تواند از طریق استفاده از راهبردهای کنارآمدن شناختی تنظیم شود (فولکمن13 و موسکویتز14، 2004). به عقیدهی گارنفسکی15و کرایج16 (2001)، افراد در مواجهه با شرایط استرسزا از راهبردهای متنوع نظم جویی شناختی هیجان استفاده می کنند. دنیس17(2007) نشان داده است که بین اضطراب و استرس با همهی راهبردهای ناسازگار نظم جویی شناختی هیجان (سرزنش دیگران، سرزنش خود، نشخوار فکری، فاجعه پنداری) همبستگی مثبت وجود دارد و بطور کلی یافته های پژوهشی نشان می دهند که راهبردهای ناسازگار نظم جویی شناختی هیجان نظیر نشخوارگری، خود سرزنشگری و فاجعه نمایی بطور مثبت با جنبه های آسیب شناختی همبسته هستند، ولی در راهبردهای سازگار نظیر ارزیابی مجدد مثبت، این همبستگی منفی است (گارنفسکی و همکاران، 2002).
با توجه به یافته های بالا و مطابق با این شواهد که بزرگسالان