برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده. 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه. 2
1-2-بیان مسئله 5
1-3- ضرورت اهمیت تحقیق 9
1-4- هدف تحقیق 11
1-5- فرضیه های تحقیق 11
1-6- تعاریف نظری متغیرها 11
1-7- تعاریف عملیاتی متغیرها. 12
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی
2-1- مبانی نظری سازه های پژوهش 15
2-1-1- مبانی نظری سازه تکانشگری. 15
2-1-1-1- رویکردهای مختلف در تحلیل رفتارهای تکانشگری. 19
2-1-1-2- تکانشگری و جایگاه آن در اختلالات روانی. 23
2-1-1-3- علل رفتار تکانشگرایانه 24
2-1-2- مبانی نظری سازه تنظیم شناختی هیجان 27
2-1-2-1- راهبردهای تنظیم شناختی هیجان 28
2-1-2-2- پیامدهای استفاده از راهبردهای مثبت و منفی تنظیم هیجانات 32
2-1-2-3- تفاوتهای جنسیتی در استفاده از راهبرهای تنظیم شناختی هیجان 36
2-1-3- مبانی نظری سازه تاب آوری 38
2-1-3-1- تعریف تاب آوری 39
2-1-3-2- موجهای پژوهش درباره تاب آوری 41
2-1-3-2-1- موج اول. 41
2-1-3-2-2- موج دوم. 48
2-1-3-2-3- موج سوم. 53
2-2- پیشینه تحقیق 63
2-2-1- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیر های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری 64
2-2-2- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیرهای تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری 70
2-2-3- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیرهای تاب آوری و تکانشگری 78
2-2-4- نتیجهگیری از تحقیقات پیشین و مدل های پیشنهادی پژوهش 85
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- معرفی نوع پژوهش، جامعه و نمونه آماری 87
3-1-1- نوع پژوهش. 87
3-1-2- جامعه آماری و نمونه پژوهش. 87
3-2- ابزارهای پژوهش و روایی و پایایی آنها 88
3-2-1- پرسشنامه مشخصات فردی 88
3-2-2- پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان. 88
3-2-3- مقیاس تابآوری 92
3-2-4- مقیاس تکانشگری . 93
3-3- روش اجرا 95
3-4- ملاحظات اخلاقی در شیوه اجرا. 95
3-5- روش تحلیل داده ها. 96
فصل چهارم: یافته های پژوهش
4-1- یافته های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش 97
4-2- ماتریس همبستگی صفر مرتبه متغیرهای پژوهش. 99
4-3- مراحل و جداول رگرسیونی و دیاگرام های مربوطه 101
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
5-1- خلاصهای از پژوهش. 107
5-2- مرحله اول: بررسی رابطه میان تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری 108
5-3- مرحله دوم: بررسی رابطه میان خود تنظیمی شناختی هیجان و تاب آوری 112
5-4- مرحله سوم:بررسی نقش واسطه ای تاب آوری میان خودتنظیمی شناختی هیجان و تکانشگری 116
5-5- پیشنهادها و محدودیت های تحقیق 121
5-6- پیشنهادهای کاربردی. 123
پیوست ها 125
منابع. 136
چکیده:
تکانشگری (رفتار مخاطره جویانه) اثرات منفی ویران کننده ای بر سلامت فرد و اجتماع می گذارد. تحقیقات چندی به بررسی نقش شیوه های تنظیم شناختی هیجانات در بروز رفتار های تکانشگرانه پرداخته اند، با این حال مکانیسم ارتباط این دو سازه هنوز در ابهام است. پژوهش حاضر در راستای شناخت عوامل موثر بر رفتار های تکانشگرانه در زنان بی سرپرست، به بررسی نقش واسطه گری سازه تاب آوری در ارتباط بین سازه های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری پرداخته است. نمونه مورد بررسی 210 نفر از زنان بی سرپرست تحت حمایت بود که به کلینیک های تحت پوشش بهزیستی شیراز مراجعه کرده بودند. شرکت کنندگان پژوهش مقیاس های تکانشگری، تاب آوری و تنظیم شناختی هیجان را تکمیل نمودند. در تحلیل داده های این پژوهش نرم افزار SPSS به منظور توصیف و تحلیل داده های خام و ترسیم ماتریس همبستگی به کار گرفته شد و به جهت تعیین تطابق مدل مفروض با داده های مشاهده شده و برای بررسی فرضیه پژوهش از رگرسیون چند گانه به صورت متوالی همزمان، مطابق با مراحل بارون و کنی (1986)، استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها حاکی از این بود که:
- بعد تمرکز مجدد مثبت و برنامه ریزی کردن از متغیر تنظیم شناختی هیجان پیش بینی کننده منفی و بعد سرزنش دیگران پیش بینی کننده مثبت تکانشگری می باشد.
- ابعاد تمرکز مجدد مثبت، برنامه ریزی کردن، ارزیابی مثبت و دیدگاه وسیع تر پیش بینی کننده مثبت تاب آوری هستند.
- نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین ابعاد تمرکز مجدد مثبت، برنامه ریزی کردن و سرزنش دیگران با تکانشگری تایید شد.
این یافته ها موید آن است که استفاده از راهبرد های مثبت تنظیم شناختی هیجان با افزایش تاب آوری فرد در شرایط دشوار زندگی منجر به کاهش رفتار های تکانشگرانه می شود و مسیر تاثیر گذاری برای راهبرد های منفی معکوس می باشد.
کلید واژه ها: تکانشگری، تاب آوری، تنظیم شناختی هیجان، اثر واسطه ای
فصل اول: کلیات پژوهش
1ـ1ـ مقدمه
به واقع نوع انسان همواره شاهد و متاثر از طیف گسترده ایی از آسیب که در اثر بروز رفتارهایی که بدلیل وجود تمایلات آنی و بدون توجه به پیامدهای آن صورت گرفته بوده است. رفتار مخاطره جویانه یا تکانشگرانه و یا به عبارتی تمایل سریع به عکس العمل در برابر انواع محرک ها بدون اینکه توجهی به پیامد های منفی آن انجام می پذیرد (استنفرد و ماتیاس، 2009)[1] در لایه های مختلف زندگی انسانی از جمله رفتارهای شخصی، رفتار های اجتماعی و حتی تصمیم های عظیم سیاسی آسیب ها و هزینه های سنگینی را بر دوش جوامع گذارده اند. به عنوان مثال در نگاهی از کلان به خرد، بسیاری از جنگ ها که منجر به از بین رفتن و انواع آسیب به انسان بوده است، طیف وسیعی از جرایم و بزهکاری ها، گرایش به مصرف مواد مخدر، بسیاری از رفتار های جنسی پر خطر و بسیاری از آسیب های شخصی و اجتماعی دیگر همراه با عواقبشان نشات گرفته از رفتارهای تکانشگرانه ای می باشند که بدون توجه به پیامد های آنها، فقط بدلیل بروز واکنش های نسنجیده آنی نسبت به محرک های درونی و یا بیرونی صورت پذیرفته اند.
از این رو امروزه به سبب تلاش برای درک، پیش بینی، ریشه یابی و پیشگیری از رفتار های تکانشگرانه، این سازه ضرورتا مورد توجه پژوهش های آسیب شناسانه بسیاری قرار گرفته و یافته های قابل قبولی را نیز به همراه داشته است. شناخت زوایای آشکار و پنهان رفتار های مخاطره جویانه همواره با سوالاتی در مورد علل بروز چنین رفتارهایی آغاز می شود، سوالاتی از قبیل این که “علت ها و پیش آیند های رفتار تکانشگرانه چیست؟ افزایش احتمال بروز رفتار های مخاطره جویانه در پاره ای از اوقات چیست؟ و آیا شناسایی و کنترل عواملی که مهمترین علل روانی چنین رفتارهایی را تشکیل می دهند مفید خواهد بود یا خیر؟” دامنه گسترده ای از پرسش ها، مشاهدات و پژوهش های بالینی از این دست پژوهشگران را به توجه بیشتر به مفهوم هیجانات و تاثیر آن بر رفتار های آنی رهنمون می سازد (ال،جی و همکاران، 2009)[2]. چرا که طیف وسیع هیجانات به طور خاص یا در ترکیب با هیجانات دیگر از عوامل موثر در بروز هر یک از رفتار های انسان می باشند.
هر یک از هیجانات شامل خشم، غم و اندوه، ترس، استرس، شادی، تنفر و بسیاری دیگر از انواع هیجانات منجر به رفتاری متناسب با آن هیجان می گردد. کنترل و تنظیم هیجانات چه افزایش و یا کاهش یک نوع هیجان توسط فرد می تواند در افزایش یا کاهش رفتاری خاص تاثیر گذاشته و سبب ساز رفتار دلخواه و فاصله گرفتن از رفتارهای نامطلوبی که با پیامد های منفی همراه هستند، گردد.
در همین راستا می توان به مولفه تنظیم هیجان و به طور خاص خود تنظیمی شناختی هیجان اشاره نمود.
از آنجا که تنظیم شناختی هیجان نحوه کنترل و پردازش شناختی هیجانات فرد، در هنگام مواجهه با شرایطی خاص می باشد (گارنفسکی و گرایچ 2006)[3]، می توان تنظیم شناختی هیجان را